skipToContentskipToFooter

SCM is de smeerolie tussen organisatiestromen

24-05-2018What’s in a name?’ zeggen de Engelsen. Dat mag zo zijn, maar Supply Chain Management (SCM) klinkt voor de gemiddelde ondernemer toch anders dan ketensamenwerking. In deze ketenreeks wordt nader ingegaan op het begrip SCM en op het belang ervan voor ondernemers. De aftrap wordt gegeven door een deskundige bij uitstek: hoogleraar Jack van der Veen.

De termen Logistiek en Supply Chain worden vaak door elkaar heen gebruikt en de verschillen ertussen zijn lang niet iedereen duidelijk. Dat is op zichzelf geen ramp, want uiteindelijk gaat het erom dat we de ‘juiste’ dingen doen. Maar als bedrijven met elkaar gaan samenwerken is het in elk geval handig als iedereen dezelfde taal spreekt. In essentie gaat logistiek over het zo goed mogelijk plannen en beheersen van de goederenstroom naar, binnen en vanaf de organisatie. Typische activiteiten daarbij zijn transport en opslag (inclusief warehousing). Vaak zit de afdeling logistiek van een bedrijf – hoe groot of klein ook - in een uitvoerende rol, waarbij er voor wordt gezorgd dat de juiste spullen op het juiste moment op de juiste plaats terechtkomen. Maar omdat logistiek vaak een kostenpost binnen de organisatie is, zijn het verlagen van het kapitaalbeslag en kostenreductie vaak de belangrijkste doelstellingen.

Héle keten

Supply chain is een veelgebruikt, maar ook verwarrend begrip omdat verschillende mensen het op een verschillende manier gebruiken. Vanwege de term ‘supply’ wordt vaak gedacht dat het alleen maar gaat om de toevoer van materialen naar de organisatie, wat dan een subonderdeel van logistiek zou zijn. Maar de term supply chain is éigenlijk bedoeld voor de héle keten, vanaf de winning van grondstoffen tot en met de eindgebruiker, waarbij verschillende organisaties betrokken zijn. Dat leidt tot leuke metaforen als ‘van grond tot mond’, ‘van koetje tot toetje’, ‘van zand tot klant’ en vele varianten hierop.

Voorspelling

De supply chain bestaat feitelijk uit drie stromen tussen organisaties, namelijk de stroom van producten en diensten, de informatiestroom (met bijvoorbeeld orders, beschikbaarheid en levervoorwaarden) en de geldstroom. Supply Chain Management (SCM) is het op een integrale wijze besturen van deze drie stromen. Daarbij wordt dus, naast de (logistieke) materiaalstroom, ook heel nadrukkelijk gekeken naar de informatiestroom. Als die laatste goed werkt dan kan bijvoorbeeld kan met een betere voorspelling de klant beter worden bediend. Of, bij bijvoorbeeld een dreigend grondstoftekort, kan er bijtijds naar alternatieve leveranciers worden gezocht. In de zogenaamde supply chain finance kunnen financieringsconstructies worden gebruikt die voor alle ketenpartners voordelig zijn.

Coolblue

Steeds vaker zijn binnen organisaties supply chain managers actief. Hoewel elk bedrijf die functie op een andere manier toepast, is de essentie dat er naar de algehele (product-, informatie- en geldstromen van en naar de organisatie wordt gekeken. Dus naar een combinatie van activiteiten die traditioneel bij afdelingen als Inkoop, Logistiek, Productie, ICT, Financiën en Verkoop lagen. SCM gaat in zo’n geval over de samenwerking tussen alle bedrijfsonderdelen, met als doel om gezamenlijk de beste lange-termijn-klantwaarde te realiseren. Mooie voorbeelden daarvan zijn Coolblue (dat zijn klanten ontzorgt onder het motto ‘alles voor een glimlach’) en Tony Chocolonely, dat slavenvrije chocolade op de markt brengt.

Samenwerking

Nut en noodzaak van SCM binnen een organisatie kan worden geïllustreerd aan de hand van een integrale kijk op voorraden. Vaak is logistiek verantwoordelijk voor (productie) planning en materiaalbeheer (material management), waarbij de beschikbare capaciteit een belangrijke randvoorwaarde is. Verkoop geeft een voorspelling (forecast) af, maar wil vooral graag maximale beschikbaarheid van eindproducten. Inkoop houdt rekening met de beschikbaarheid van grondstoffen en probeert gebruik te maken van kwantumkortingen.

En dáár komt SCM om de hoek kijken: het brengt al die verschillende belangen en doelstellingen bij elkaar en zorgt ervoor dat de organisatie als geheel de ‘juiste’ dingen doet. Met andere woorden: Supply Chain Management gaat vooral over het regelen van de samenwerking binnen en tussen organisaties en is daarmee veel meer dan louter een wat meer ‘sexy’ naam voor logistiek.