Tien vragen en antwoorden over algemene voorwaarden bij e-commerce

Helaas, hoewel er binnen de Europese Unie veel is geharmoniseerd, kunnen de regels en de uitvoering daarvan per land verschillen. Sommige regels blijven zelfs gelden wanneer je rechtsgeldig in je algemene voorwaarden Nederlands recht van toepassing hebt verklaard. Begin dus niet zo maar, doe in ieder land goed onderzoek en win daar professioneel advies over in. Kijk daarna in hoeverre je bestaande voorwaarden nog bruikbaar zijn. Realiseer je vooral dat internationaal zakendoen duur is - ook via een webshop! Dat blijkt wel uit de beantwoording van de volgende vragen.

Deze vraag speelt vooral bij consumenten. Volgens EU Richtlijn 2011/83 mogen lidstaten zelf bepalen of zij taalvoorschriften willen stellen aan contractuele informatie. Check dus of het land waar je wilt leveren dit heeft gedaan. Nederland heeft ervoor gekozen dit niet te doen. Maar zelfs wanneer de wetgeving van een land hierover zwijgt, is het meestal beter in de taal van de consument te contracteren. De Richtlijn bepaalt namelijk dat je contract vooraf en op een voor de consument duidelijke en begrijpelijke wijze informatie moet verstrekken. Zelfs bij het gebruik van de Engelse taal loop je een risico, want in andere landen is de kennis van het Engels veel minder vanzelfsprekend dan in Nederland. Bovendien gaat het hier om een voor de consument ingewikkeld juridisch document. Daarnaast kan het gebruik van een voor de consument vreemde taal commercieel onhandig zijn.

Landen stellen vaak eigen bijzondere eisen aan de toepasselijkheid van algemene voorwaarden. Meestal moeten deze vooraf ter beschikking zijn gesteld en uitdrukkelijk door de klant zijn aanvaard. Bovendien schrijven EU Verordening 2008/593 (Rome I) en 2012/1215 (Brussel I) voor dat een eventuele keuze voor respectievelijk het toepasselijke recht of een bepaalde nationale rechter, duidelijk en nauwkeurig moet plaatsvinden. Het enkel publiceren van de voorwaarden op je website is dan ook niet genoeg. Een mogelijke optie is de klant tijdens het orderproces – in elk geval vóórdat hij de bestelling plaatst - de gelegenheid te bieden de voorwaarden door te lezen. Dit kan bijvoorbeeld via een scrollmenu of een prominent aanwezige link naar het document. Vraag de klant vervolgens door middel van een klik of vinkje te bevestigen dat hij de voorwaarden heeft gelezen en deze aanvaardt.

Ja, maar wanneer je je commerciële activiteiten ontplooit in of richt op het land van de consument, behoudt deze daarnaast de bescherming van het dwingende recht van zijn woonland (Rome I). Je moet de consument in de algemene voorwaarden uitdrukkelijk op dit recht wijzen. Als je dit niet doet, is de hele daarin opgenomen rechtskeuzebepaling ongeldig. In dat geval is alleen het recht van het woonland van de consument van toepassing. Je zult dus per land moeten nagaan wat daar de dwingendrechtelijke regels zijn, waarmee je al dan niet in je algemene voorwaarden rekening moet houden.

Ook bij een forumkeuze moet je de consument op zijn rechten wijzen (Brussel I). Wanneer de bedrijfsactiviteiten zijn gericht op het land van de consument, heeft deze als eiser altijd de keuze tussen de rechter van zijn woonplaats of die van de verkoper. Als de consument verweerder is, mag hij slechts worden gedagvaard in zijn eigen woonland. Houd er rekening mee dat als je je recht in het buitenland moet halen, dit meestal hoge kosten met zich meebrengt. Zelfs binnen de EU, waar al relatief eenvoudige procedures gelden voor erkenning en executie van vonnissen. Je hebt dan onder meer te maken met onbekende buitenlandse procedures, waarover je vaak in een andere taal aanvullend advies moet inwinnen. Ook (bewijs)stukken moeten vaak worden vertaald. Daarom is het raadzaam in de algemene voorwaarden en het betalingsproces waarborgen op te nemen, zodat je hetgeen de koper jou verschuldigd is vóór de levering betaald krijgt. Vergeet niet dat per land verschillende (voorkeuren voor) betalingsmogelijkheden kunnen bestaan.

Het Europese Hof van Justitie heeft bepaald dat een website op het land van een consument gericht is, als er sprake is van “elke duidelijke uitdrukking van de wil om de consumenten in een lidstaat als klanten te winnen”. Het Hof geeft vervolgens een lijst van niet uitputtende voorbeelden. Zo zou een website op het land van de consument gericht kunnen zijn als sprake is van de volgende zaken: uit de website blijkt dat de goederen in dat land (of de hele EU) worden aangeboden, het betalen van Google om bezoekers naar de website te leiden, het internationale karakter van de activiteit, een internationaal telefoonnummer met een internationaal kengetal, een internationaal of op het land gericht achtervoegsel in de domeinnaam (bijvoorbeeld .eu of co.uk) en de herkomst van de recensies van klanten op de website.

In Nederland mogen kleine ondernemers met een gelijkwaardige positie als die van een consument, zich ook beroepen op consumentenbescherming (reflexwerking). Dit is echter niet in alle EU-landen het geval (bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk). Om die reden bepaalt artikel 6:247 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek dat deze reflexwerking niet van toepassing is, wanneer de partijen niet allebei in Nederland gevestigd zijn. Dit geldt ongeacht het toepasselijke recht.

Ja, dat kan. Veel landen, waaronder Nederland, zijn aangesloten bij het Weens Koopverdrag (WKV). Dit verdrag bevat op een aantal onderwerpen uniforme regels voor de verkoop van roerende zaken tussen zakelijke partijen. Het geldt dus níet voor transacties met consumenten. Het WKV is van toepassing wanneer beide partijen in een verdragsland gevestigd zijn (bijvoorbeeld in Nederland en Duitsland) of wanneer volgens de regels van het internationale privaatrecht het recht van een verdragsstaat op de rechtsverhouding van toepassing is. Dit laatste wordt door een rechter van een EU-land aan de hand van de verwijzingsregels in Rome I bepaald.

Wanneer je niet wilt dat in zo’n situatie het verdrag van toepassing is, moet je dit in je algemene voorwaarden uitsluiten. Omgekeerd kun je er in je voorwaarden uitdrukkelijk voor kiezen dat het WKV wél van toepassing is. Sommige verkopers doen dit, omdat zij vinden dat het WKV een aantal verkopersvriendelijke bepalingen bevat. Het regelen van deze kwestie heeft ook als voordeel dat daardoor mogelijk een discussie over de toepasselijkheid van het WKV bij de rechter van een niet-verdragsstaat (zoals het Verenigd Koninkrijk) kan worden uitgesloten.

Je kunt de algemene voorwaarden gebruiken om aan te geven waar je levert. Dit is handig, omdat je een consument of eindgebruiker de toegang tot je webshop volgens de EU Geoblocking-verordening niet mag ontzeggen op grond van zijn woonland, maar wel mag bepalen waar je niet levert. Ook kun je per land verschillende algemene voorwaarden hanteren. Kijk bij de selectie van leveringsplaatsen ook naar de kosten van levering en eventuele retourzending. Zo kan het zijn dat levering naar afgelegen gebieden of eilanden duurder is. Als je bijvoorbeeld aan het Verenigd Koninkrijk levert, kun je om misverstanden te voorkomen in de algemene voorwaarden levering aan de Kanaaleilanden of het Isle of Man wel of niet uitsluiten.

Ga in elk geval altijd na of je je product wel volgens de wet van het desbetreffende land mag leveren, ook als het om een EU-land gaat. Check voor retourzendingen de lokale wetgeving op specifieke regels en houd daar in je algemene voorwaarden rekening mee. Zo moet je in Duitsland als verkoper de kosten van de retourzending betalen; dit is afhankelijk van de manier waarop het product moet worden geretourneerd en het aankoopbedrag.

Verdiep je in de fiscale regels van het land waar je wilt gaan leveren. Bij een levering buiten de EU krijg je onder andere te maken met in- en uitvoerregels en heffingen. Daar moet je in de voorwaarden rekening mee houden. Want wie gaat de bijkomende kosten betalen en verzorgt de procedures? Ook binnen de EU moet je goed onderzoek doen. Denk hier bijvoorbeeld aan de btw-afdracht in het land van de levering bij verkoop op afstand met een consument.