“Bijna-incidenten zijn cadeautjes”

Een ongeval op de werkvloer heeft een enorm effect op een bedrijf. In de eerste plaats voor de getroffen werknemer, die soms lange tijd uit de roulatie is of in het ergste geval overlijdt. Daarnaast is de materiële schade vaak groot, ligt het bedrijf stil en komen er allerlei instanties langs om onderzoek te doen. De kosten kunnen enorm oplopen en een behoorlijke imagoschade opleveren. In veel gevallen is een ongeval te voorkomen, want vaak blijkt achteraf dat collega’s bijna hetzelfde hebben meegemaakt. Alleen hebben ze de ernst er niet van ingezien om het te melden. Hans Stegeman, hoger veiligheidskundige van evofenedex, vergelijkt de situatie met een hond. “Iedereen heeft angsten en mijn grootste angst is een grote hond. Als ik die zie, raak ik in paniek en vraag ik me af wat ik moet doen. Voor mij is dat een dreigende situatie. Maar voor jou misschien niet, want je bent niet bang voor honden of je vindt een hond van tot je middel helemaal niet groot. Datzelfde geldt voor meldingen in een bedrijf. De een noemt het een incident, de ander een kleinigheidje. Wanneer is het een bijna-incident en wanneer niet?”

Definitie

Volgens Stegeman is het belangrijk om de verschillen tussen een ongeval, een incident of een bijna-incident goed te definiëren. “Een incident is een vervelende gebeurtenis die plots plaatsvindt, waarbij geen letsel is. Een ongeluk is een onverwachtse gebeurtenis met flinke schade of letsel. Een bijna-incident is een stuk lastiger. Dan hebben we het over een gebeurtenis die heeft plaatsgevonden en die hád kunnen leiden tot schade of letsel. Deze missers zijn cadeautjes.

Hoe meer je er registreert, des te beter kun je echte incidenten voorkomen. Als een bijna-incident zich twee keer heeft voorgedaan, kun je erop rekenen dat het de derde keer misgaat. Denk bijvoorbeeld aan een doos die bijna van de pallet valt. Je weet, die gaat een keer vallen.”

Terug naar de hond. “Dat is mijn grootste angst. Voor een heftruckchauffeur is dat het afrijden van een laaddock als de vrachtauto wegrijdt, omdat de wielblokken zijn weggehaald. Ik heb dat zelf meegemaakt bij een vorige werkgever. Een heftruckchauffeur kwam melden dat er een bijna-incident had plaatsgevonden, hij was namelijk met zijn heftruck tussen de dock en de vrachtauto beland. Toen ik hem vroeg waarom hij dacht dat dit een bijna-incident was en geen ongeval of incident, zei hij: ‘Ik leef toch nog’. Daarna vroeg hij meteen of hij weer verder mocht, want de heftruck werkte nog prima. Gelukkig was dit geen ongeval, maar wel een incident waar we van moesten leren. Hoe heeft dit plaatsgevonden? Zijn onze procedures op orde? Kortom, hoe kunnen we voorkomen dat het de volgende keer echt misgaat?”