Veelgestelde vragen rondom CSRD

Het is nog niet duidelijk hoe de implementatie van CSRD in de Nederlandse wetgeving er precies uit gaat zien. Onder andere het ministerie van Justitie en Veiligheid is momenteel bezig met de implementatie van CSRD in het Nederlands recht. Hiervoor is tot 1 juli 2024 de tijd.

Door middel van duurzaamheidsverslaggeving geeft een onderneming enerzijds inzicht in de wijze waarop deze geraakt wordt door de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid. Denk hierbij aan de invloed van klimaatverandering op het bedrijfsmodel. Dit noemen we financiële materialiteit. Anderzijds rapporteert de onderneming over wat voor invloed zij heeft op haar omgeving. Denk bijvoorbeeld aan het effect van uitstoot van productieprocessen op de luchtkwaliteit van omwonenden. Dit noemen we impactmaterialiteit. Deze 2 invalshoeken - de impact op én de impact van de onderneming - noemen we samen ‘dubbele materialiteit’.

Het duurzaamheidsverslag moet alle materiële informatie bevatten. Kort gezegd, is informatie materieel als weglaten of onjuist weergeven ervan het oordeel van de gebruiker zou kunnen beïnvloeden. Een onderwerp dat alleen vanuit het oogpunt financieel of impact materieel is, of materieel vanuit beide perspectieven, wordt onderdeel van het duurzaamheidsverslag.

Alle materiële onderwerpen moeten worden opgenomen in de duurzaamheidsrapportage. Financiële materialiteit en impactmaterialiteit worden niet tegen elkaar afgezet. De duurzaamheidsrapportage bevat dus onderwerpen die: 1. Alleen vanuit financieel perspectief materieel zijn; 2. Alleen vanuit impactperspectief materieel zijn; 3. Zowel vanuit financieel als impactperspectief materieel zijn.

Om negatieve impact te beoordelen, moet je de waarschijnlijkheid dat een risico bestaat en de ernst van de negatieve impact beoordelen. Ernst bepalen doe je door te kijken naar de schaal, reikwijdte en onomkeerbaarheid:

• Schaal verwijst naar de heftigheid van het negatieve gevolg;
• Reikwijdte ziet toe op het bereik van het gevolg, bijvoorbeeld het aantal mensen dat wordt getroffen;
• Onomkeerbaarheid verwijst naar de grenzen aan de mogelijkheden om de situatie van de getroffen personen of het milieu te herstellen zoals die was voorafgaand aan de negatieve impact.

Vervolgens zet je waarschijnlijkheid tegen ernst af en heb je zicht op welke negatieve impacts sowieso materieel zijn.

CSRD maakt onderscheid in mkb-ondernemingen met en zonder beursnotering.

Een mkb-onderneming met beursnotering is voor het boekjaar startend op of na 1 januari 2026 verplicht een duurzaamheidsverslag op te stellen. Voor dergelijke beursgenoteerde mkb-ondernemingen worden aangepaste Europese standaarden voor de duurzaamheidsrapportage opgesteld, de ESRS-SME (Small and Medium-sized Enterprises). Hierdoor gaat voor deze mkb-ondernemingen een verlicht regime gelden, dat past bij de omvang van de onderneming.

Mkb-ondernemingen zonder beursnotering vallen buiten het toepassingsbereik van CSRD en hoeven geen duurzaamheidsverslag op te stellen. Overigens kunnen zij wel vrijwillig gebruikmaken van de (nog op te stellen) Europese duurzaamheidsrapportagestandaarden voor het mkb.

Grote ondernemingen die op grond van CSRD gaan rapporteren, moeten ook over hun waardeketen verschillende indicatoren delen. Hierdoor kunnen mkb-ondernemingen die producent zijn voor een rapportageplichtige onderneming, door die onderneming om duurzaamheidsinformatie gevraagd worden. Ook is het mogelijk dat er via contractuele verplichtingen duurzaamheidsvereisten worden opgelegd.

CSRD verplicht ondernemingen inzicht te geven in de impact van duurzaamheidsfactoren op de onderneming en de impact van de onderneming op mens en milieu. De European Sustainability Reporting Standards (ESRS) bevatten de vereisten voor het duurzaamheidsverslag op de thema’s Environment, Social en Governance (ESG), waarover de onderneming informatie moet verschaffen. Een onderneming voldoet aan de verslaggevingsvereisten als zij alle materiële informatie openbaar maakt. Ook wanneer de onderneming niet (volledig) duurzaam is, kan deze dus voldoen aan CSRD en ESRS door via het duurzaamheidsverslag een juiste weergave te geven van hoe duurzaam zij is. Een onderneming voldoet niet of niet volledig aan CSRD en ESRS wanneer materiële informatie ontbreekt in het duurzaamheidsverslag. De externe accountant zal dit dan rapporteren in zijn verklaring. Het niet of niet tijdig deponeren van het duurzaamheidsverslag is een economisch delict.

De rapportagevereisten uit CSRD en ESRS richten zich op de eigen organisatie en de materiële impact in de waardeketen (bijvoorbeeld bij rapportage over CO₂-emissies of arbeidsomstandigheden). De voorgestelde Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDD) is een voorstel voor een Europese richtlijn. CSDD richt zich ook op de waardeketen en bevat regels voor hoe ondernemingen hiermee om moeten gaan en daarover moeten rapporteren. Wanneer CSDD definitief is en in werking treedt, vormt deze richtlijn een nadere invulling van CSRD.