30-04-2025
“Bereid je voor op het ergste scenario”
“Ondernemers moeten veiligheidsbewustzijn verhogen
De media berichtten onlangs diverse malen over Europeanen die onder abominabele omstandigheden werden vastgehouden in detentiecentra in de Verenigde Staten. Onder hen waren ook zakenreizigers. Als exportmanager houd je rekening met problemen aan de grens in onveilige landen als Irak of Soedan, maar toch niet in Amerika?
“Het is niet zo dat de Amerikanen hun regels hebben veranderd, maar ze zijn die wel op een strengere manier gaan handhaven. Als je op een ESTA [een vrijstelling voor het visum voor onder andere een zakelijk verblijf van maximaal negentig aaneengesloten dagen, red.] de Verenigde Staten (VS) binnenkomt, mag je daar alleen presales werken en dus geen servicecontracten uitvoeren. Wie dat wel deed, werd het land uitgezet en mocht vijf jaar de VS niet in als de grenspolitie daarachter kwam. Nu moet je er rekening mee houden dat je wordt afgevoerd naar een detentiekamp waar je twee weken op een koude betonnen vloer ligt tussen illegale immigranten. Dat kan ook met jouw monteur gebeuren, wat je als werkgever duur kan komen te staan omdat je je zorgplicht hebt verzaakt.”
Aan het woord is Eric Schouten, oprichter en algemeen directeur van Dyami Security Intelligence (hierna Dyami genoemd) in Nieuwegein. Hij werkte ruim dertien jaar lang voor de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Naar aanleiding van de aanslagen van 9/11 in New York, spionage en diverse terroristische complotten en aanvallen – zoals de ramp met MH17 – werkte hij wereldwijd samen met overheden en bedrijven. Sinds 2019 biedt hij met Dyami zelf veiligheids- en inlichtingendiensten en trainingen op het gebied van veiligheid, weerbaarheid en veerkracht. Het verhogen van het veiligheidsbewustzijn staat bij dit alles centraal.
“Wij zien gelukkig dat geopolitiek bewustzijn in de boardrooms steeds hoger op de agenda staat”
Oprichter en algemeen directeur van Dyami Security Intelligence.
De uitleg van Schouten maakt duidelijk dat de wereld is veranderd en dat er aanzienlijk meer risico’s zijn dan een paar jaar geleden. “Ondernemers en hun medewerkers moeten zich daarvan bewust zijn en zorgen dat zij weerbaarder worden. Want door de veranderende wereldorde zijn allerlei zaken die tot voor kort normaal waren, onzeker en daardoor minder veilig geworden.”
“Wij zien steeds vaker dat mensen tijdens een zakenreis in de problemen komen, doordat ze vooraf niet beseffen dat er in een land echt iets is veranderd. Exportmanagers denken vaak dat ze niet in de problemen kunnen komen omdat ze ergens al jarenlang komen en het altijd goed is gegaan. Door bedrijven te voorzien van actuele informatie en mensen te trainen in bewustzijn, proberen wij dit soort situaties te voorkomen”, vult COO Charlotte Bakker van Dyami Academy aan.
Tijdens Trends in Export legde Eric Schouten uit hoe ondernemers hun geopolitieke voelsprieten kunnen uitsteken.
“Wij helpen het bedrijfsleven en overheden met strategisch inzicht, praktische veiligheidsoplossingen, bijvoorbeeld voor zakenreizen, en proactieve risicobeheersing, zodat ze weerbaar en wendbaar blijven in een steeds veranderende wereld. Daarvoor onderzoeken we internationale veiligheidsrisico's, van geopolitieke spanningen en spionagebewustzijn tot sociale onrust en dreigingen voor reizigers en organisaties. Op basis daarvan maken we holistische dreigingsanalyses en duiden we die. De informatie die dit oplevert delen we op een praktisch toepasbare manier met onze klanten. Hierdoor kennen zij de veiligheidsrisico’s in hun exportsector of -land en kunnen ze beleidsmatig de juiste maatregelen nemen om die zo klein mogelijk te maken”, vertelt Schouten.
Hij gelooft in samenwerking en het combineren van expertise. “Daarom benaderen wij alle vraagstukken en risico’s vanuit de menselijke kant. Hiervoor kijken we steeds hoe we ondernemers op zo’n manier kunnen helpen dat ze over een jaar niet in dezelfde valkuil trappen. Wij zien gelukkig dat geopolitiek bewustzijn in de boardrooms steeds hoger op de agenda staat en een vast onderdeel wordt van de exportstrategie. Scenariodenken is daarbij onmisbaar. Bereid je voor op het ergste, bijvoorbeeld een hybride oorlog met Rusland, maak een crisisplan en train je medewerkers daarin. Denk tegelijkertijd strategisch vooruit om nieuwe kansen te ontdekken”, aldus Schouten.
“Ook op dingen die je niet verwacht moet je goed voorbereid zijn”, waarschuwt Bakker. “Want de spelregels veranderen steeds. Zo hebben wij recentelijk gevallen gezien waarbij Nederlandse zakenreizigers aan de grenzen van het Verenigd Koninkrijk en Canada hun laptop voor drie dagen moesten inleveren in het kader van terrorismebestrijding. Zorg er daarom voor dat je altijd een plan B en ook een plan C hebt voor al je activiteiten.”
“Ook op dingen die je niet verwacht moet je goed voorbereid zijn”
COO van Dyami Academy.
Het grootste risico voor ondernemers is volgens Bakker momenteel de onvoorspelbaarheid van alles wat er speelt in de wereld. “Door de toenemende geopolitieke en economische instabiliteit nemen de risico’s op verstoorde handelsrelaties, spionage, sabotage en criminaliteit toe. Hoe veilig is het in een bepaald land en willen ze daar nog wel zakendoen met Nederland? Neem Indonesië. Dat land wordt altijd gezien als een betrouwbare handelspartner van Nederland. Maar het kan zomaar zijn dat Indonesië nu handelsverdragen met China gaat afsluiten, waardoor Nederlandse ondernemers in de verdrukking raken. Hoe zou jij daarmee omgaan?”
Schouten wijst er ook op dat Nederlandse exporteurs vaak nog vastzitten in de gedachtegang dat wij het goed voor hebben met de wereld en dat iedereen ons daarom aardig vindt. “Maar het is niet altijd meer zo dat Europa nummer 1 is. Denk aan Afrika, waar China en Rusland inspelen op anti-Europese sentimenten. Maar ook aan de VS. Daarom doen ondernemers er verstandig aan hun geopolitieke voelsprieten uit te steken om vroegtijdig relevante signalen uit de wereld te filteren en te vertalen naar de eventuele impact voor hun bedrijf. Bedrijven die dit structureel doen zijn niet alleen veiliger, maar kunnen morgen ook nog zakendoen waar anderen afhaken.”
Gerben J. Sas
Verwaaij Media