Pakketjes e-commercebedrijven niet altijd ADR-proof

Deodorantsprays

Allereerst de bevindingen bij de deodorantsprays, die we bij twee online drogisterijen hadden besteld. Voor een zending van een spuitbusdeodorant mag je gebruikmaken van de vrijstellingsregeling ‘beperkte hoeveelheden’ (limited quantities, LQ) van het ADR. Het voordeel hiervan is onder meer dat de buitenverpakking alleen het LQ-kenmerk hoeft te bevatten en geen UN-kenmerk. En dat de afzender geen vervoersdocument hoeft op te maken. Bij geen gebruik van de LQ-regeling moet de buitenverpakking voorzien zijn van het gevaarsetiket van klasse 2.1 (brandbaar gas) en een UN-kenmerk.

Maar op de dozen van beide afzenders zitten noch een LQ-kenmerk, noch een gevaars­etiket. Daardoor zijn ze niet herkenbaar als een zending met gevaarlijke stoffen. Voor kenmerking en etikettering geven onze adviseurs daarom een rode score; de uitvoering wijkt te veel af van de ADR-voorschriften. Omdat een vervoersdocument (om aan te geven welke stoffen worden vervoerd) niet aan de orde is bij de LQ-regeling, hebben de adviseurs dit onderdeel buiten de beoordeling gelaten.

De lege ruimte in een doos met deodorantspray moet goed worden opgevuld om de kans op schade tijdens transport te minimaliseren. Dat is bij beide afzenders wel in orde, waardoor ze voor hun verpakking een groene score krijgen. “Gebruik voor dit soort zendingen altijd een stevige doos”, geeft Heymen als algemene tip mee.

Rookmelders

Consumentenrookmelders die werken op lithiumbatterijen of -cellen zijn gevaarlijke stoffen. Op de buitenverpakking moet daarom het gevaarsetiket 9A staan. Voor vervoer van kleine lithiumbatterijen of -cellen mag je gebruikmaken van de bijzondere bepaling 188, een vrijstellingsregeling voor lithiumbatterijen. De afzender hoeft dan geen vervoersdocument op te maken. 

“Als de afzender voldoet aan de voorwaarden van de bijzondere bepaling 188, wat bij de door ons onderzochte rookmelders het geval is, mogen de goederen zonder gevaarsetiketten worden vervoerd. Wel moet er een batterijkenmerk op de buitenverpakking staan, want er zitten drie rookmelders in één buitenverpakking [zie ook pagina 32, red.]”, legt Butter uit.

De buitenverpakkingen van de twee onderzochte webwinkels hebben echter geen batterijkenmerk én geen gevarenetiket, wat hen een rode score van onze adviseurs oplevert. Omdat onduidelijk is of de afzenders gebruik hebben willen maken van bepaling 188, is de documentatie ook in gebreke.

Elke rookmelder hoort verpakt te zijn in een eigen binnenverpakking. Daarnaast moet de buitenverpakking goed opgevuld zijn, zodat de apparaten niet gaan schuiven tijdens transport. Beide afzenders hebben het eerste goed gedaan, maar het tweede minder goed. Heymen: “De lege ruimte was niet of nauwelijks opgevuld. Daarom krijgen beide afzenders hiervoor ‘oranje’.”

Powerbanks

Een powerbank is een grotere en zwaardere lithium-ionbatterij dan bijvoorbeeld een li­thiumbatterij in een rookmelder. Daarom moet de buitenverpakking van een powerbank voorzien zijn van gevaarsetiket 9A. “Alleen een batterijkenmerk aanbrengen is geen optie”, legt Heymen uit. “Gezien het hoge aantal wattuur van de bestelde powerbank [166,5 Wh, red.] kan de afzender niet gebruikmaken van de bijzondere bepaling 188. Daarom moet de buiten- of consumentenverpakking in elk geval voorzien zijn van gevaarsetiket 9A én het UN-kenmerk”, vertelt hij.

Maar de twee winkels, waar we dezelfde powerbank hadden besteld, zijn mogelijk vergeten het gevaarsetiket en UN-kenmerk op de buiten- of binnenverpakking aan te brengen. Ook is de lege ruimte in de doos niet of niet goed opgevuld. “Voor etikettering, labeling en de verpakking kunnen we niet anders dan rood geven”, constateert Butter. Aangezien beide afzenders kenmerking en etikettering achterwege hebben gelaten, zal het vervoersdocument evenmin in orde zijn. Daarom levert ook dat een rode beoordeling op.

Polyesterhars

De onderzoekers zijn opgetogen als ze de buitendoos van een blik polyesterhars van een online bouwmarkt zien: op de buitenzijde staat het LQ-kenmerk. “Zo hoort het!”, zegt Butter tevreden. Bij een gelimiteerde hoeveelheid mag je immers gebruikmaken van de LQ-regeling. Doet een afzender dat niet, dan moet hij bij polyesterhars de buitenverpakking voorzien van het gevaarsetiket van klasse 3 (brandbare vloeistoffen). “Wel jammer dat het kenmerk is omgevouwen, waardoor het iets minder goed zichtbaar is”, aldus Butter. Verder heeft de verpakker richtinggevende pijlen (die omhoog wijzen) aangebracht op de buitenverpakking. Voor het blik van 500 milliliter is dat niet verplicht, maar het mag natuurlijk wel. “Let er dan altijd goed op dat het voorwerp rechtop in de buitenverpakking wordt geplaatst”, tipt Butter.

Ook over de binnenverpakking van de zending zijn de adviseurs tevreden. Het blik polyesterhars zit in een plastic zak om het extra te beschermen tegen lekkage. Een samengestelde verpakking is hier overigens niet verplicht: op het blik staat onder meer een UN-keurmerk en dit betekent dat deze verpakking is goedgekeurd voor ADR-vervoer. Verder is de buitendoos voorzien van redelijk wat opvulmateriaal. Deze afzender heeft het goed voor elkaar: zowel de buiten- als ­binnenverpakking voldoet volledig aan het ADR en daar horen groene scores bij.

De andere afzender, ook een online bouwmarkt, heeft wel fouten gemaakt. Zijn buitenverpakking heeft noch een LQ-kenmerk, noch een gevarenetiket. Het blik hars heeft wel een UN-keurmerk, maar geen andere kenmerken die voor­geschreven zijn door het ADR. Kenmerking en etikettering krijgen daarom rood. Positief is wel dat het blik in een plastic zak zit en de lege ruimte in de buitenverpakking behoorlijk goed is opgevuld. Kortom, de verpakking scoort groen, maar kenmerking en etikettering rood.

Zoutzuur

Tot slot nemen onze adviseurs de jerrycan met 30 procent zoutzuur, die bij één aanbieder is besteld, onder de loep. Zoutzuur is een bijtende stof en dat betekent dat de jerrycan moet zijn voorzien van gevaarsetiket van klasse 8. “Dat is het geval, er is sprake van ADR-kennis bij de verpakker”, zegt Heymen opgelucht. “Het UN-nummer 1789 staat verder netjes vermeld en is zelfs groter dan 6 millimeter, de voorgeschreven minimale grootte”, constateert hij. Op de jerrycan zit een UN-kenmerk en de jerrycan zelf is niet ouder dan vijf jaar, wat een verplichting is bij een kunststofverpakking. Deze af­zender krijgt voor het verpakken, kenmerken en etiketteren groen.

Maar er is ook een aandachtspunt, in dit geval niet voor de afzender maar voor de vervoerder. Bij de jerrycan is een pakbon meegeleverd, met daarop keurig het UN-nummer, de vervoersnaam, klasse, verpakkingsgroep en tunnelcode. Op de pakbon van de leverancier wordt niet gerept over een aantal punten. Dit doet vermoeden dat hij de 1000-puntenregeling niet heeft toegepast, wat wel mogelijk was geweest. De 1000-puntenregeling maakt het mogelijk kleine hoeveelheden gevaarlijke stoffen te vervoeren zonder dat alle ADR-eisen gelden. Op het verzendlabel van de vervoerder staat wel een puntenaantal: 6, wat niet klopt. Bij de 1000-puntenregeling had het aantal punten 15 moeten zijn. In dit geval heeft de afzender het goed gedaan, maar de vervoerder niet. De documentatie van de vervoerder krijgt daarom van Butter en Heymen oranje en het vervoersdocument van de afzender groen.

Gevaar

“Webwinkels zullen waarschijnlijk niet met opzet fouten maken”, zegt Dennis Bossaert, die als ledenadviseur bij evofenedex ook bij het onderzoek betrokken was. “Maar alle goede bedoelingen ten spijt: onze test laat zien dat de ADR-kennis van e-commerce­bedrijven soms niet op orde is. Hierdoor lopen anderen, zoals chauffeurs, onnodig gevaar. Zij kunnen immers niet zien wat er in een doos zit en vervoeren dan – zonder dat ze het weten – goederen met gevaarlijke stoffen. Zorg daarom dat je als e-commercebedrijf over de benodigde ADR-kennis beschikt. Of schakel hulp hiervoor in, bijvoorbeeld van evofenedex”, aldus Bossaert.

Hulp van evofenedex

E-commercebedrijven of andere ondernemingen die vragen hebben over het ADR, kunnen contact opnemen met onze ledenservice.

Behoefte aan een paar extra ogen? Een expert van evofenedex kan een veiligheidsadviseur van een bedrijf ondersteunen bij zijn werkzaamheden. Meer informatie hierover op onze website.