ADR-wijzigingen op komst: hoe ga je hiermee om?

Leestijd: 4 minuten

15-09-2022 De tweejaarlijkse wijziging van het ADR komt er weer aan. Voor ondernemingen die te maken hebben met het wegvervoer van gevaarlijke stoffen een goed moment om de bedrijfsprocessen weer onder de loep te nemen. Komend jaar is er bijvoorbeeld een ingrijpende wijziging voor bedrijven die alleen als afzender optreden. Op de Dag van de Gevaarlijke Stoffen op 11 oktober in Zoetermeer vertellen we deelnemers alles over de belangrijkste wijzigingen in het ADR.

Bedrijven die betrokken zijn bij het wegvervoer van gevaarlijke stoffen, moeten dat doen volgens de regels van het ADR, de overeenkomst voor het internationale vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg. Eens in de twee jaar wordt deze regelgeving aangepast, en dat gaat per januari 2023 weer gebeuren. “Over het algemeen zijn de wijzigingen al een aantal jaren niet meer zo drastisch. Wel kan een specifieke wijziging voor een bepaalde groep organisaties soms heel ingrijpend zijn”, zegt Hans Stegeman, bedrijfsadviseur gevaarlijke stoffen bij evofenedex.

Afzender

Een van de belangrijkste wijzigingen in 2023 betreft de inzet van de veiligheidsadviseur. Bedrijven die gevaarlijke stoffen vervoeren of werkzaamheden verrichten die hiermee samenhangen (verpakken, beladen, vullen of lossen), moeten een of meer veiligheidsadviseurs benoemen. Een bedrijf kan dit intern oplossen of specialisten hiervoor inhuren. Deze adviseurs moeten ervoor zorgen dat de activiteiten veilig verlopen.

Voorheen gold deze verplichting niet voor de rol van afzender. In het ADR van 2019 is dit wel opgenomen, met een overgangstermijn tot januari 2023. Dat wil zeggen dat bedrijven die enkel afzender zijn (dus niet verpakker, belader, et cetera) vanaf 1 januari ook een veiligheidsadviseur moeten hebben. Er zijn aardig wat ondernemingen in Nederland waarvoor dit geldt, aldus Stegeman. “Neem bijvoorbeeld Vesta Chemicals in Zwolle. Deze wijziging zou voor deze importeur van chemicaliën van toepassing zijn, omdat het bedrijf in ADR-termen de rol van afzender heeft. Maar Vesta heeft zijn bedrijfsprocessen al jaren ADR-conform ingericht. Met als groot voordeel dat er nu geen aanpassingen nodig zijn.”

Jaarlijkse audit

Vesta Chemicals levert grondstoffen voor de chemische industrie in Europa. Het gaat om zogenoemde procesversnellers - stoffen die het chemische proces versnellen - zoals organische peroxiden, legt salesmanager Erik-Jan van Dijk uit. “Wij maken onze stoffen niet zelf; deze worden elders in Europa en in Azië geproduceerd. Wij importeren ze en laten ze vervolgens over de weg distribueren binnen Europa. Zo vertegenwoordigen wij onze Aziatische producenten in Europa. Maar we zijn dus geen producent en ook geen vervoerder.”

Sinds 2007 huurt Vesta Chemicals een veiligheidsadviseur van evofenedex in, om erop toe te zien dat alle ADR-handelingen veilig worden uitgevoerd. Zo voert Stegeman jaarlijks een audit uit op een van de opslaglocaties en/of op kantoor. “Daar is hij een dag mee bezig, en daar komt dan een vrij uitgebreid rapport uit. Op basis daarvan kunnen wij, indien nodig, onze processen en die van onze logistiek dienstverleners verbeteren. Maar Stegeman brengt ons ook proactief op de hoogte als er iets voor ons verandert”, zegt Van Dijk.

Inspectie

Zo’n tien keer per jaar voert de Inspectie Leefomgeving en Transport een controle bij Vesta Chemicals uit. De inspecteurs selecteren dan een binnenkomende container en inspecteren die volledig. Ze meten of er geen gevaarlijke gassen in de container zitten en controleren de verpakkingen, de etikettering en de stuwage van de goederen in de container.

Van Dijk: “Als iets niet in orde zou zijn, krijgen we een waarschuwing of misschien wel meteen een boete. Maar wij zijn er heel scherp op dat de regels nageleefd worden. Ook bij onze overzeese leveranciers. Als wij bijvoorbeeld een bestelling plaatsen in China, sturen we het bedrijf een lijst met bullets waaraan de goederen en de verpakkingen moeten voldoen. Mocht de zending dan niet voldoen aan de eisen, dan houden wij ons het recht voor om een eventuele boete te verhalen op de producent. Gelukkig onderhouden wij goede contacten met onze producenten en komen dit soort incidenten niet of nauwelijks voor.”

Verscherpt

De ADR-wetgeving is volgens Van Dijk enorm aangescherpt in de afgelopen tien jaar. “Dat is mede veroorzaakt door de invoering van de REACH-wetgeving in 2010, maar ook door incidenten met gevaarlijke stoffen zoals bij Chemie-Pack. En een streng regime is alleen maar goed hoor. Maar tegelijkertijd zie ik dat sommige transporten door al die regels bijna niet meer haalbaar zijn. Dan kan het gebeuren dat een logistieke partner van ons gewoon stopt met het vervoeren van een bepaalde ADR-klasse van stoffen. Het kan een te grote investering worden om alle klassen te vervoeren, met een te groot risico dat er iets misgaat. Dus gaan ze zich toeleggen op bepaalde bestemmingen of bepaalde klassen. Met als gevolg dat er eigenlijk te weinig vrachtauto’s zijn om alle goederen te vervoeren. Voor verladers kan dat soms improviseren zijn, maar tot nu toe krijgen wij alle lading op de truck. Soms wel met enige vertraging. Met name de temperatuurgevoelige producten zijn de laatste tijd erg lastig te vervoeren.”

Iets vergelijkbaars speelt volgens Van Dijk bij de opslag van gevaarlijke stoffen: “Warehouses moeten aan zo veel vereisten voldoen, dat veel van hen geen vergunning meer krijgen voor opslag van bepaalde ADR-klassen. Dat is dan door alle investeringen die vereist zijn, niet meer commercieel interessant.”

Hernieuwbaar

Een andere ontwikkeling die Van Dijk ziet, is de tendens richting duurzaamheid. “Het toverwoord binnen de chemische industrie is sustainability. Ook wij stappen waar mogelijk steeds meer over op biobased alternatieven, dus producten die zijn gemaakt van hernieuwbare grondstoffen. Onze klanten vragen dat ook van ons. En daar moeten wij vanzelfsprekend in meegaan.”
Uiteraard brengt het nieuwe ADR veel meer wijzigingen met zich mee; het zijn zo’n 98 pagina’s tekst. Stegeman gaat dan ook binnenkort weer op bezoek bij Vesta, om een training ADR 2023 te verzorgen voor het personeel. “Maar ik verwacht geen rare dingen of verrassingen voor ons. Dan had ik het allang vernomen”, concludeert Van Dijk.

Op 11 oktober organiseren we de Dag van de Gevaarlijke Stoffen in Zoetermeer. Een belangrijk evenement, want de komende maanden staan bedrijven die gevaarlijke stoffen vervoeren of opslaan weer voor de nodige uitdagingen. Op de Dag van de Gevaarlijke Stoffen worden bezoekers bijgepraat over belangrijke (nieuwe) wet- en regelgeving (zoals de wijzigingen in het ADR), de impact hiervan op hun bedrijfsvoering en op welke manier bedrijven zich hierop kunnen voorbereiden. Het evenement is gratis voor leden.