Belarus: het andere land op de sanctielijst

Leestijd: 2 minuten

15-03-2022 Naast Rusland staat ook Belarus prominenter op de sanctielijst na de inval in Oekraïne. Belarus krijgt de strafmaatregelen opgelegd omdat dit land het Russische leger toestaat aanvallen uit te voeren op onder meer de Oekraïense hoofdstad Kyiv vanaf Belarussisch grondgebied. Het is niet voor het eerst dat dit land sancties krijgt opgelegd.

Belarus werd voor het eerst op de sanctielijst van de Europese Unie geplaatst in 2004, toen - naar aanleiding van de publicatie van het Pourgourides-verslag (Raad van Europa) - maatregelen werden ingesteld tegen personen die geacht werden een sleutelrol te hebben gespeeld bij de verdwijning van vier bekende personen in Belarus. Sindsdien zijn verscheidene pakketten sancties met verschillende doelstellingen aangenomen. Hieronder volgt een kort overzicht van die sancties en de doelstellingen ervan, alsmede de perioden van versoepeling:

In 2006 en 2012 werden sancties aangenomen op goederen voor militair gebruik (Verordening nr. 765/2006 van de Raad), goederen voor tweeërlei gebruik (overeenkomstig artikel 2 D van Besluit 2012/642 van de Raad, gelezen in samenhang met Verordening nr. 428/2009), bepaalde soorten potas (kaliumchloride), tabak, personen & organisaties;
In 2016 zijn, na de verbetering van de betrekkingen tussen de EU en Belarus en de vrijlating van alle politieke gevangenen, verschillende sancties opgeheven;
Vanaf 2020 en als gevolg van frauduleuze presidentsverkiezingen in Belarus begon de EU opnieuw te overwegen opnieuw sancties in te voeren;
Naar aanleiding van de migratiecrisis in 2021 werden sancties ingesteld tegen personen en organisaties, alsook tegen door Belarus geëxploiteerde luchtvaartuigen die op het grondgebied van de Unie opstijgen, landen of overvliegen;
In 2022 werden verdere sancties ingevoerd tegen meststoffen, alsmede tegen bepaalde banken, minerale producten, kaliumchloride ("potas")-producten, hout, cement, rubber, ijzer- en staalproducten, mensen, diverse organisaties (waaronder exportorganisaties) en goederen voor tweeërlei gebruik (dit laatste in de zin van Besluit (GBVB) 2022/356 van de Raad, juncto Verordening (EU) 2021/821). Dergelijke sancties vormen een aanvulling op maatregelen inzake goederen voor militair gebruik, internet- en telefooncommunicatie, toegang tot de kapitaalmarkten van de Unie, enz.

Bron: EU Sanctions Map en relevante wetsteksten.

WTO en FAO

De EU Commissie heeft groen licht gekregen om aan te sluiten bij een multilaterale verklaring die de WTO in voorbereiding heeft. Daarin kunnen acties worden opgenomen om Oekraïne te steunen naast strafmaatregelen tegen Rusland en Belarus. De EU overweegt daarnaast om het toetredingsproces van Belarus tot de WTO te laten afbreken. De FAO heeft een zeer uitgebreide analyse uitgevoerd over de betekenis van de Russische inval in Oekraïne voor de wereldwijde handel in agrarische producten.