Handelsoorlog tussen VS en China laat Europa niet ongemoeid

Niet alle producten vallen onder de nieuwe heffingen. De VS hebben enkele sectoren uitgezonderd van de hoogste tarieven, zoals smartphones, elektronica, geheugenchips en monitors. Deze producten zijn uitgezonderd van de zogenaamde ‘wederkerige heffingen’ van 125 procent, maar niet van de 20 procent die al eerder was ingesteld, noch van de eerdere heffingen onder Trump 1.0 en de regering-Biden. Daarnaast heeft China een aantal Amerikaanse bedrijven op de lijst van ‘onbetrouwbare entiteiten’ geplaatst en de export van zeldzame aardmetalen beperkt.  

Maar hoelang blijft dit zo? 

Zoals eerder in dit artikel beschreven, bekijken de VS de invoerheffingen vanuit verschillende invalshoeken. Enerzijds dienen ze als drukmiddel voor onderhandelingen, zoals bij Canada, Mexico en ook de Europese Unie (EU). Anderzijds dienen ze als inkomstenbron, bedoeld om belastingverlagingen uit de eerste termijn van president Trump met tien jaar te verlengen en het begrotingstekort te verkleinen. Het basistarief van 10 procent is hiervoor bedoeld maar het is onduidelijk in hoeverre dit door onderhandelingen lager kan uitvallen. Tot slot worden de heffingen ingezet als correctie van oneerlijke handelspraktijken, met name gericht op China.  

Met de heffingen wil de regering-Trump de Amerikaanse industrie bevoordelen ten opzichte van China. De bedoeling is om de binnenlandse productiecapaciteit te versterken en het handelstekort te verkleinen. Daarom is het waarschijnlijker dat deze heffingen langer van kracht blijven dan die op buurlanden. De vraag is wel hoeveel uitzonderingen – zoals die op elektronische producten – nog zullen volgen. Zulke uitzonderingen kunnen de impact van de heffingen deels ondermijnen. 

Wat merken we in Europa? 

Europese exporteurs naar de VS worden geraakt door een drievoudige bedreiging:  

1) hogere tarieven (een extra heffing van 10 procent) 

2) een lagere economische groei in de VS 

3) een zwakkere dollar

Daarnaast zullen bedrijven de gevolgen ondervinden van de afname van de mondiale groei, als gevolg van prijsstijgingen in de grootste consumentenmarkt ter wereld. Normaal gesproken leiden hogere importheffingen tot een waardestijging van de dollar, waardoor de negatieve effecten van die heffingen deels worden verzacht. Nu zien we echter dat het radicale handelsbeleid – waarbij de gemiddelde Amerikaanse invoertarieven met een reuzensprong zijn gestegen van circa 2 procent naar ongeveer 30 procent – juist heeft geleid tot een waardedaling van de dollar. Hierdoor worden Europese producten nog duurder op de Amerikaanse markt. Dit kan resulteren in een daling van de goederenexport met 7,5 tot 21 procent. 

Handelsomleidingen 

De torenhoge tarieven tussen de Amerikaanse en Chinese markt zorgen ervoor dat de export uit beide landen in toenemende mate naar de EU zal stromen. Te verwachten is dat met name Amerikaanse landbouwproducten zoals maïs, varkensvlees en soja, evenals vloeibaar aardgas (LNG) aantrekkelijk worden om te importeren. Daarnaast zullen vanuit China meer huishoudelijke apparaten, machines, basischemicaliën, groene technologie en ook textiel de Europese markt in grotere mate betreden. Dit kan een bedreiging vormen voor onze eigen Europese industrie. Dit komt onder andere doordat de Chinese munt, de renminbi/yuan, in waarde is gedaald. Voor het eerst sinds de coronaschok van 2020 is de grens van 1 euro = 8 renminbi overschreden. Hierdoor worden Chinese producten nog goedkoper en versterken zij hun concurrentiepositie ten opzichte van Europese producenten. 

Ladingstromen 

We zullen gaan zien dat ladingstromen veranderen. Bij zeevracht blijkt uit recente aankondigingen dat 12 procent van de wereldwijde capaciteit op de vaarroutes is geannuleerd, onder andere door tarievendreigingen en het risico op een wereldwijde recessie. Daarnaast is met name de trans-Pacifische route gevoelig voor annuleringen. Eerder zagen we al dat de Premier Alliance hun PN4-dienst heeft geschrapt. Hoewel elektronica is uitgezonderd, maakt dit segment slechts een klein deel uit van het totale zeevrachtvolume en is circa 40 procent van de oorspronkelijke trans-Pacifische volumes stil komen te liggen. Wat betreft luchtvracht proberen vooral grote e-commercebedrijven hun pakketten vóór de deadline van 2 mei naar de VS te vervoeren. Daarna vervalt de de deminimis-vrijstelling op invoerheffingen voor pakketjes onder de 800 dollar. Ook op deze zendingen worden dan hoge heffingen toegepast. Dit verandert het e-commercelandschap structureel en heeft grote gevolgen voor de verdeling van luchtvrachtcapaciteit. Zoals een Chinese fabriekseigenaar tegen persbureau Reuters zei: "Ze hebben twee keuzes: failliet gaan of naar Vietnam verhuizen". 

Kansen  

Als ondernemer is het zaak om scherp te zijn. Kijk naar de risico’s bij export naar de VS, zoals de eerder genoemde drievoudige dreiging. Maar kijk ook naar de kansen. Welke andere markten zijn nu in opkomst? Wordt de Amerikaanse markt nu interessanter als Chinese concurrentie wegvalt? En hoe kun je jouw supply chain zo aanpassen dat je risico’s beperkt en tegelijk snel inspeelt op de marktvraag? Juist nu is het moment om strategisch te handelen. 

Meer informatie

We blijven de ontwikkelingen volgen en adviseren ondernemers die vragen hebben contact met ons op te nemen. Om leden zo goed mogelijk te blijven informeren hebben we een online community 'Themagroep Handelspolitiek Verenigde Staten' opgericht. In deze themagroep bespreken we de impact van de ontwikkelingen op Nederlandse bedrijven. Leden kunnen hier vragen stellen, inzichten delen en op de hoogte blijven van actuele veranderingen. Uiteraard kunnen leden met vragen terecht bij onze ledenservice en op de speciale VS-pagina op onze website.