Mee op handelsmissie naar Azië

Behalve leuk was het voor de deelnemers vooral nuttig om in enkele dagen zoveel collega-ondernemers en lokaal ambassadepersoneel te kunnen spreken, en bedrijven en bijeenkomsten te bezoeken. Voor evofenedex past dit in onze strategie om met onder meer publiek-private samenwerking nóg beter zichtbaar te worden inzake handelsbevordering.

Tijdens de bezoeken aan Penang en Kuala Lumpur (Maleisië) en Hanoi en Hoi Chi Minh City (Vietnam) viel vooral op dat beide landen enorm profiteren van de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China. Zo verplaatsen westerse bedrijven hun productielocaties naar Vietnam en Maleisië omdat ze in de regio willen blijven, of ze openen er naast China een nieuwe vestiging. Beide landen hebben een zeer gerichte en voortvarende strategie om al deze bedrijven te faciliteren en ondersteunen met forse subsidies en belastingvoordelen. Hiervoor worden buiten de grote steden enorme higtechbedrijventerreinen ingericht. Zo beslaat de fabriek van Foxconn 170.000 vierkante meter. Ook Europese bedrijven zetten in op een China Plus One Strategy en openen productiefaciliteiten.

Een belangrijk doel van zowel de Maleisische als Vietnamese overheden en bedrijven is opschuiven in de waardeketen. Dat lukt ook omdat mensen goed opgeleid zijn en hun talen spreken. Dus niet alleen maar productie met goedkope arbeid, maar meer R&D, innovatie en een hoogwaardiger productie; bij voorkeur met lokale leveranciers. Zo had Samsung vijftien jaar geleden twintig lokale leveranciers, tegen tweehonderd nu. Als gevolg hiervan verdwijnen elders in de wereld fabrieken en arbeidsplaatsen. Is dat erg? Aan de ene kant wel. Zuidoost-Azië ontwikkelt op economisch gebied met veel meer vaart dan de besluiteloze Europese Unie (EU). Voor Europa is dat wellicht zorgwekkend in het kader van strategische autonomie en werkgelegenheid. Anderzijds brengt deze ontwikkeling meer welvaart in opkomende markten, iets waar wij als evofenedex voor staan.

Planmatig werken aan toekomst

Zijn er verschillen tussen beide landen en de vier bezochte steden? Zeker. Maleisië oogt westers en is verder ontwikkeld dan Vietnam. Het politieke klimaat is stabiel, de infrastructuur is goed en de grotendeels islamitische bevolking leeft in harmonie met elkaar. Net als in Nederland is de grootste uitdaging de vergrijzing op de arbeidsmarkt.

Maleisië is een van de meest geavanceerde economieën in de ASEAN-regio en is daar een van snelst groeiende economieën. Wie wil investeren wordt geholpen door de Malaysian Investment Development Agency. Wat lastig kan zijn voor het mkb is dat Maleisiërs groot denken, de ondergrens ligt bij 60 miljoen US-dollar. In dat geval kunnen RVO, de ambassade en de MBDC helpen. Voor bedrijven die kunnen aantonen innovatief te zijn geldt een belastingvrijstelling van tien(!) jaar.

De Malaysian Investment Development Authority vertelde ons dat Nederland de grootste investeerder is in Maleisië vanuit de EU en nummer drie wereldwijd. De overheid werkt zeer planmatig aan de toekomst van het land. Met veel oog voor diversiteit en inclusie en net zero in hun vijfjarenplan richting 2030.

Vietnam daarentegen kent nog veel arbeidspotentieel en de overheid is over het algemeen redelijk betrouwbaar. Je moet wel wat meer geduld hebben, het land is bureaucratischer dan Maleisië. Bovendien is de infrastructuur niet op orde. Toch zijn er ook in dit land veel mogelijkheden om je bedrijf te vestigen. En dit geldt niet alleen voor hightechbedrijven, ook voor agritech zijn volop mogelijkheden. Investeringen zijn vooral techgedreven. Maar naast tech is er volop andere industrie in het land die onze leden kan helpen, vooral op het gebied van metaal, transport en machines.

Strak en intensief programma

Formeel was de intensieve reis naar Maleisië en Vietnam een economische missie omdat deze onder leiding stond van een bewindspersoon in de persoon van Mark Rutte. De missie bood een strak en intensief programma van presentaties, het ondertekenen van overeenkomsten, netwerken en bedrijfsbezoeken aan onder meer de chipfabrikanten Besi, Intel, Qualcomm en techfabrikant Foxconn.

De demissionaire premier werd in Maleisië ontvangen door zijn collega Anwar Ibrahim, met wie Rutte sprak over de samenwerking bij het verduurzamen van palmolie. Verder bezocht Rutte chipmachinefabrikant BESI, sprak hij bij de zesde Malaysia-Netherlands Water Dialogue en ging hij in gesprek met Maleisische studenten over de Indo-Pacific strategie. Tijdens een handelsdiner met afgevaardigden van de Maleisische overheid en het bedrijfsleven werden diverse samenwerkingsdocumenten getekend op gebied van water, landbouw, duurzaamheid en hightech.

Na Maleisië vlogen de ondernemers door naar Vietnam. Rutte schoof daar aan om te spreken met minister-president Phạm Minh Chính en vertegenwoordigers van diverse Nederlandse bedrijven. Ook werden samenwerkingsdocumenten getekend op het gebied van zeldzame aardmetalen, douane en vrouwelijk ondernemerschap. Op de Hanoi - Amsterdam High School ging Rutte in gesprek met scholieren. Verder nam hij deel aan het High-tech Business Forum in het Samsung R&D Center, het Green Economy Forum en een bijeenkomst van de Diplomatic Academy of Vietnam en Instituut Clingendael.

Maleisië

Maleisië is strategisch gepositioneerd tussen Thailand, Cambodja, Vietnam, Singapore (zie pagina 40) en Indonesië, met veel aandacht voor verduurzaming, diversiteit en inclusie. De handelsmissie begon in Penang, dat zich ontwikkelt tot het Silicon Valley van Azië. Op het 300 vierkante kilometer grote eiland staan productiefaciliteiten van grote techspelers als Intel, AMD, Lam Research, Infineon en Bosch. Het positieve beeld van Maleisië werd op dag twee versterkt. Kuala Lumpur is een grote, maar leefbare stad met drie miljoen inwoners.

Het land is nu al goed voor 5 procent van de wereldproductie aan halfgeleiders. Het beleid van de overheid is erop gericht dit nog verder te vergroten voor 2030. Invest Penang is de partij om mee te praten als er plannen zijn om op dit vlak te investeren in Azië. De ease of doing business is hoog, je hebt geen visum nodig en het hoogwaardig gekwalificeerde personeel spreekt Engels, maar is schaars. Huurprijzen van woonruimte zijn het afgelopen jaar verdrievoudigd en fabrieks- en kantoorruimte vinden kan een uitdaging zijn. Goede hulp is beschikbaar via de MBDC van NLinBusiness en de ambassade. Bij het voorstellen worden meteen kaartjes gewisseld. Neem er genoegen mee en heb vooral geduld, de Maleisiërs nemen de tijd voor het zakendoen en verwachten dat hun partners tijd investeren in relaties.

Vietnam

In het langgerekte Vietnam (1200 km van noord naar zuid) wonen 99 miljoen mensen, waarvan 9 miljoen in Hanoi. De stad is in opkomst, gevoed door veelal techinvesteringen. Hanoi is lang niet zo ontwikkeld als de steden in Maleisië en de lonen zijn nog steeds laag. Maar je ziet de contouren van de plannen die de overheid heeft. Tussen de grote kantoren en hotels vind je nog steeds het echte Azië, met veel brommerverkeer, hutten, niet onderhouden huizen en een matige luchtkwaliteit. De verkeersborden zijn in het Vietnamees. Net buiten Hanoi zijn echter enorme, moderne complexen gebouwd, hele community's rond veelal technologiegedreven fabrieken.

Waar het noordelijk Hanoi vier seizoenen heeft, telt het zuidelijk gelegen Ho Chi Min City er twee: heet en regen. Verder is het een stuk meer ontwikkeld dan Hanoi, zeker in District 1, het hart van overheid en business in de stad. Luchtkwaliteit en verkeer zijn hier ook wel een ding. Ho Chi Min City ( of Saigon) kent grote ‘Smart Cities’ net buiten de stad. Besi heeft recent een vergunning gekregen zich te vestigen op het High Tech park en daar een fabriek neer te zetten. Ook Besi zet in op CHN +1 (geen decoupling, maar het weerbaarder maken van de supplychain door een vestiging buiten China in de buurt). Feitelijk is Besi CHN +2, omdat dit bedrijf ook een grote fabriek heeft in Maleisië. Als je je mag vestigen in het High Tech Park, dan levert je dat ruime belastingvoordelen op voor de komende vijftien jaar.

Dit artikel is ook verschenen in globe. Het vakblad voor internationaal ondernemen van evofenedex. Foto’s: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Is meegaan op handelsmissie iets voor jou?

Deelnemen aan een handelsmissie is voor veel mkb’ers een ver-van-hun-bedshow. Zo’n missie is alleen iets voor grote bedrijven en bovendien erg duur, zo wordt vaak gedacht. Om die misverstanden uit de wereld te helpen, legt evofenedex op haar website uit wat een handelsmissie precies is, wat je als ondernemer moet doen om mee te kunnen en wat dat allemaal kan opleveren.