Vergaande circulariteit wordt de basis voor het SCM-vakgebied
Supply chains in staat van permanente crisis
De supply chains staan al een tijdje onder enorme druk door de verschillende crises die de wereld teisteren. Strategische keuzes en leiderschap vanuit het bedrijfsleven zijn nodig voor het realiseren van robuuste en wendbare supply chains. Wij vroegen Pieter Klapwijk - emeritus professor supply chain management economics and supply chain finance aan Nyenrode Business Universiteit - wat de volgende fase van het vakgebied supply chain management wordt.
Supply chain management heeft zich ontwikkeld tot een vakgebied waarin efficiency en effectiviteit in een sterk geglobaliseerde en gespecialiseerde wereld leidend zijn. Dit tijdperk lijkt nu voorbij. Wat is volgens u de volgende fase waar we naartoe gaan?
“Traditioneel richtte supply chain management (SCM) zich vooral op efficiency en effectiviteit van de ‘maakprocessen’ in een geglobaliseerde en gespecialiseerde wereld. De resulterende lean-ketens zijn te beschouwen als lopende banden die zich uitstrekken over verschillende landen en continenten met een toenemend aantal gespecialiseerde werkstations. De resulterende kwetsbaarheid voor verstoringen is dan ook enorm.
Door een veelheid aan ontwikkelingen lijkt dat tijdperk nu voorbij te zijn. Ten eerste zijn de op maakprocessen gerichte lineaire supply chains niet langer acceptabel. Immers, die converteren (schaarse) grondstoffen naar afval. Vergaande circulariteit wordt daarom de basis voor het SCM-vakgebied. Producenten houden daarbij de verantwoordelijkheid om alle geproduceerde producten aan het eind van de levenscyclus terug te brengen naar de oorspronkelijke grondstoffen. Deze ‘einde’-verantwoordelijkheid van de producenten zal in toenemende mate leiden tot het aanbieden van producten as a service. Producenten blijven dan direct of indirect verantwoordelijk voor hun producten gedurende de hele levenscyclus.
Een tweede uitgangspunt voor het SCM-vakgebied is of wordt resilience, oftewel het minder kwetsbaar zijn voor mogelijke verstoringen. Het gaat hierbij niet alleen om operationele procesverstoringen (schepen in het Suezkanaal), maar ook om geopolitieke varianten zoals we die recent veel ervaren. Verreweg het belangrijkste middel om resilience te bewerkstelligen is redundantie (overvloed). Dat komt erop neer dat supply chains zo ontworpen moeten worden dat er op elk niveau alternatieven zijn. Dus altijd meerdere (mogelijke) leveranciers voor alle benodigde onderdelen of processen. Dat lukt uiteraard alleen maar goed als er bij die leveranciers daadwerkelijk en regelmatig wordt afgenomen.
Is lean dus niet meer belangrijk? Wel degelijk, maar dan ingebed in ketens die resilient en circulair zijn.
Collegereeks leiding geven aan supply chain innovaties
Pieter Klapwijk is spreker tijdens de unieke 6-delige collegereeks die in mei van start gaat.
Vragen over Supply Chain Management?
Nanne en zijn collega's helpen je graag verder