“AI is echt efficiënter en beter”

Intelligente pakketjes

Daarnaast moet volgens hem het internet of things niet worden onderschat. “Pakketjes krijgen een identiteit, waardoor het pakketje weet waar het ligt. Een pakket met versproducten in de supermarkt wéét hoe koud het in de koelwagen is geweest, of de koelwagen voldoende heeft gekoeld of dat het op de tocht heeft gestaan. En als een pakketje verdwaalt in het magazijn, kan het zichzelf weer terugsturen naar de afzender. Dankzij RFID [Radio Frequency Identification, red.] kunnen pakketjes een soort eigen besturing krijgen, ze worden intelligent. De chips die daarvoor nodig zijn worden goedkoper, ze kunnen soms gewoon worden geprint in een sticker. Dus daar zie je dat er de nodige ontwikkelingen zijn. Ze zijn zeker nog niet aan de orde van de dag, maar je ziet wel dat de trends die kant op gaan.”

Kromme meent wel dat zakelijk Nederland wat conservatief is, dus soms iets te veel vasthoudt aan oude waarden. “We hebben nog best veel oude logistieke systemen en oude infrastructuur. Kijk naar de binnenstad van Amsterdam, daar zitten behoorlijke uitdagingen voor autonoom rijdende auto’s en vrachtwagens. In China of het Midden-Oosten hebben ze veel meer de ruimte, daar zijn steden vanaf de grond af aan opgezet met dit soort systemen in gedachten. Dan zie je dat dáár die ontwikkelingen veel sneller gaan. Met onze oude systemen duurt het wat langer voordat alles compatible is met de nieuwe wereld. Maar we moeten wél af van het idee dat we dingen doen omdat we ze al honderd jaar zo doen. Het probleem bij een geavanceerde economie zoals in Nederland en andere Europese landen is dat we voor miljarden euro’s in allerlei systemen hebben gestopt. Dat geld willen we eerst terugverdienen voor we aan een volgende generatie beginnen. Het is echt een uitdaging om het oude los te laten en het nieuwe te omarmen”, stelt Kromme.

Onderdelen printen

Hij wijst ook op de volgens hem te vaak onderschatte mogelijkheid van 3D-printing. Dat kan in de magazijnwereld voor een enorme omslag zorgen. “Je ziet dat de eerste grote bedrijven daarmee al aan het testen zijn. Die gaan niet meer allemaal kleine onderdeeltjes over de hele wereld distribueren of op voorraad leggen in het magazijn. Ze zorgen er gewoon voor dat onderdelen te printen zijn. De voordelen zijn enorm: je hebt altijd de laatste versie en je hoeft geen voorraadbeheer meer te doen. IKEA doet dat al; dat heeft de productie van bepaalde schroefjes, warteltjes en houdertjes gestopt omdat daar nog maar af en toe naar wordt gevraagd. Daar hoef je niet een hele productielijn voor in stand te houden, je kunt die onderdelen gewoon printen.”

3D-printen kan ook met grotere, complexe apparaten of voorwerpen, weet Kromme. “In de bouw zijn ze bijvoorbeeld bezig met printbare kozijnen: je meet gewoon met een 3D-scanner het gat in de muur op en je print een kozijn dat daar gewoon kan worden in­­geklikt. Je hoeft daardoor niets meer op 

voorraad te houden en hebt geen productiefouten.” Dat er nog niet massaal op dit soort ontwikkelingen wordt ingegaan is natuurlijk jammer, maar het verbaast Kromme niet. “We vinden nieuwe dingen doen best wel spannend. De bestaande systemen hebben zich al bewezen, een nieuw systeem nog niet. Dus waarom zou je daarop overstappen? Er zijn heel veel bezwaren om het niet te doen, tot er een moment wordt bereikt waarop de nieuwe methoden dusdanig efficiënter en goedkoper zijn geworden dat we er gewoon niet omheen kunnen.” 

Griezelig

Kromme ziet wat dat betreft een mooie ­overeenkomst tussen internet en AI. “Toen in 2000 de internetgolf op ons af kwam, zeiden heel veel bedrijven: ja ja, we zien het wel, dat hoeft allemaal nog even niet. En kun je je nu een bedrijf voorstellen zonder internet? Nou, voor het logistieke proces en in het magazijn gaan we dezelfde kant op met AI. Heel veel bedrijven hebben nog weerstand tegen AI. Is dat wel betrouwbaar? Ze vinden het eng en griezelig. Maar op een gegeven moment wordt het duidelijk dat het echt efficiënter en beter is. Het wordt zó overweldigend dat we er gewoon niet meer omheen kunnen. 

Kijk naar Amazon. Dat had in 2013 tussen de 750 en 1000 robots in dienst. Maar in zijn logistieke magazijnen waren dat er in 2023 dus 750.000, gewoon omdat die robots betrouwbaar en goedkoop zijn. Je hebt geen heel team van ingenieurs meer nodig om ze te programmeren. En als er een kleine wijziging is, vertel je dat die robot gewoon. Daar komt nog bij dat pakketjes in het magazijn straks zelf kunnen zeggen: hee, hallo, ik lig hier op het schap en je moet mij hebben. Er is communicatie mogelijk tussen pakketjes en robots. In het verleden pakte de robot wel een doos, maar wist-ie niet zeker wat er in zat. Dat is nu allemaal anders; disrupties en verstoringen komen niet meer voor, systemen worden goedkoper, beter en efficiënter”, stelt de futurist.

Zoals ook het toezicht in magazijnen grote sprongen maakt. Kromme: “Vroeger, maar ook nu vaak nog, hing daar gewoon een camera en moest iemand van de bewaking regelmatig naar het beeld ervan kijken. Als er iets fout ging, moest zo’n persoon in actie komen: ‘Hee, er gaat iets mis, we moeten optreden!’ Dat hoeft niet meer, je kunt AI ook trainen waardoor het systeem ziet: daar bij stelling 7 is een doos stuk. Vervolgens wordt geregeld dat die doos het distributiecentrum niet verlaat. Amazon is daar al mee bezig; als ze in het logistiek proces al zien dat er iets mis is met een doos, haalt hij zichzelf uit de roulatie, waardoor zo’n beschadiging niet pas ergens onderweg in het busje wordt opgemerkt. Of, nog erger, na aflevering bij de klant.” 

Precieze voorraad

Kromme beseft dat niet elk mkb-bedrijf met een eigen magazijn meteen enorme investeringen kan doen in AI of 3D. Maar een begin maken met handige apps kan zeker geen kwaad, stelt hij. “Er komen apps aan die het mogelijk maken dat je door je magazijn loopt, je filmt wat er ligt en het systeem je precies vertelt wat je op voorraad hebt. Bouwbedrijven die grote hopen zand en grind hebben liggen en daaromheen lopen met een camera die zelf schat hoeveel kuub daar ligt. Dat zijn ook voor kleinere partijen interessante ontwikkelingen, die straks ook op een iPhone of een mobieltje beschikbaar zijn.”

Kortom, de boodschap van Kromme is duidelijk: ga aan de slag met nieuwe technieken. ”Ik snap best dat mensen nog wat in de weerstand schieten en dat ze denken: jaja, het zal wel mijn tijd wel duren. Maar kijk eens naar het internet. Dit hebben we allemaal omarmd en het heeft ruim twintig jaar geduurd voordat internet op stoom kwam. Zie het maar als een stoomtreintje. Nou, AI is, als je die vergelijking doortrekt, een tgv. Een hogesnelheidstrein die je, als je hard kunt rennen op het perron, nog net kunt halen. Als je ‘m mist, is-ie gewoon weg. En dan word je als klein bedrijf vervangen door de Amazons van deze wereld, dat soort grote ketens. Kijk dus kritisch naar jezelf, vraag je af wat je toegevoegde waarde is en waarom je als bedrijf bestaat. En vraag je vervolgens af hoe je die toegevoegde waarde kunt uitbouwen en welke technologie je daarbij nodig hebt.”