Bedrijven moeten nu echt doorpakken op duurzaamheid

Productgerelateerde wetgeving

EUDR

De Regulation on Deforestation-free products (EUDR), ook wel bekend als de ontbossingsverordening, zou aanvankelijk ingaan op 30 december 2024. Maar de invoering ervan is onlangs met een jaar uitgesteld dankzij onder meer de inzet van evofenedex en de European Shippers’ Council. Dat betekent dat bedrijven een jaar langer de tijd hebben om hun processen goed in te richten, data op te vragen en bekend te raken met het Deforestation Due Diligence Statement Registry.

Vanaf 30 december 2025 moeten bedrijven kunnen bewijzen dat hun producten niet ­bijdragen aan ontbossing of bosdegradatie. evofenedex heeft een stappenplan ontwikkeld met daarin een praktische handleiding om aan de nieuwe regels te voldoen. Meer hierover op pagina 34. De EUDR bevat tal van uitzonderingen en bijzondere situaties, waarvan de meest voorkomende in het plan zijn meegenomen. Het stappenplan legt ook uit hoe je een due diligence-verklaring kunt uploaden in het Europese systeem en hoe het werkt met de douaneafhandeling.

CBAM

In 2024 hebben bedrijven met CBAM-goederen (CBAM staat voor Carbon Border Adjustment Mechanism) elk kwartaal moeten rapporteren over de emissies die zijn vrij­gekomen bij de productie buiten de Europese Unie (EU). Eerst op basis van standaardwaarden, maar inmiddels ook met de werkelijke waarden. In 2025 zitten we nog steeds in de overgangsfase van CBAM. De Nederlandse Emissieautoriteit zal zijn ­handhaving ook in 2025 steeds verder opschroeven om bedrijven te leiden naar het einde van de overgangsfase.

Bedrijven die vanaf 1 januari 2026 CBAM-goederen willen importeren, moeten voor die tijd geregeld hebben dat ze de status van CBAM-aangever hebben. De aanvraag hiervoor kunnen ze vanaf 1 januari 2025 indienen. Vanaf 2026 vervalt de kwartaal­rapportage en moet een bedrijf jaarlijks een CBAM-aangifte doen. Ter compensatie van de CO₂-uitstoot moeten bedrijven dan ook certificaten kopen en inleveren.

Forced Labour Product Ban

In 2024 is het wetsvoorstel aangenomen voor een verbod op producten gemaakt met dwangarbeid, de Forced Labour Product Ban. Net als bij de ontbossingsverordening gaat het hier om import, export en/of in de EU geproduceerde producten. De verwachting is dat deze wetgeving vanaf 2027 in werking treedt.

Digitaal Product Paspoort

En tot slot is in juli 2024 de Ecodesign for Sustaintable Products Regulation, oftewel de verordening inzake het ecologisch ontwerp van duurzame producten, van kracht geworden. Om aan deze wet te voldoen, zijn steeds meer bedrijven bezig een digitaal productpaspoort (DPP) te ontwikkelen. Zo’n paspoort biedt gedetailleerde informatie over de duurzaamheid van een product, zoals de materiaalsamenstelling, herkomst en recyclingmogelijkheden. Het helpt gebruikers duurzamere (product)keuzes te maken. Het gebruik van DPP’s draagt bij aan de transitie naar een circulaire economie. Meer over het digitale productpaspoort op pagina 38.

Aanpak

Duurzaamheidsregelgeving blijft voort­durend in ontwikkeling, en ook de komende jaren staan er nog veel veranderingen op de agenda. Hoewel kennis van relevante wet- en regelgeving essentieel is voor bedrijven, is een proactieve en gestructureerde aanpak minstens zo belangrijk. Zo voorkomen ze dat processen versnipperd worden ingericht, wat vaak leidt tot onnodig tijd- en geldverlies zonder direct duurzame meerwaarde. De sleutels voor het behalen van duurzaamheidsdoelen zijn het effectief benutten van data en het optimaliseren van de bedrijfsprocessen.

Naast beleidsbeïnvloeding om tot meer harmonisatie van wetgeving te komen, zal evofenedex in 2025 inzetten op voorlichting, trainingen en initiatieven voor bedrijven om tot effectieve en efficiënte implementatie van wetgeving te komen. Zodat bedrijven niet alleen compliant zijn, maar ook daadwerkelijk een bijdrage leveren aan duurzame groei.