“De tevredenheid over de douanesystemen zal toenemen”

Papierloze handelsomgeving

Technologische innovaties spelen volgens Dijkstra een cruciale rol bij het verhogen van de efficiëntie van de processen en systemen van de Douane, maar ook bij het vergroten van de veiligheid in de logistiek. “Zo gebruiken wij steeds vaker scantechnologie, camera's en drones om de haveninfrastructuur beter te beveiligen. AI biedt kansen om risicovolle situaties eerder te identificeren en proactief te handelen. Deze technologieën zullen er ook voor zorgen dat wij ons kunnen concentreren op controle op bedrijfsniveau in plaats van enkel op goederen. Hiervoor kijken we naar succesvolle buitenlandse voorbeelden, zoals dat van Singapore, om oplossingen te vinden voor de hoge goederen­volumes in Nederland.”

Bij dit alles streeft de Douane naar een papierloze handelsomgeving. Dijkstra: “Dit kan bijvoorbeeld worden gerealiseerd met Europese systemen zoals Certex, waar gedigitaliseerde documenten de traditionele fysieke documenten als bewijslast vervangen. Dit zorgt niet alleen voor efficiëntie, maar verhoogt ook de transparantie en veiligheid van processen. Door toenemende complexiteit en afhankelijkheid van technologieën blijft het wel belangrijk goede, deels geautomatiseerde noodprocedures te hebben om mogelijke storingen op te vangen. Verstoringen zijn helaas niet volledig te voorkomen en wij realiseren ons dat iedere uitval grote impact heeft op de handelsketen. Dat hebben bedrijven het afgelopen jaar helaas te vaak moeten ervaren.”

Beveiliging topprioriteit

Dijkstra benadrukt dat beveiliging van de douanesystemen ook een topprioriteit is. Vanuit zijn ervaring op dat vlak in de financiële en verzekeringssector onderstreept hij de cruciale samenwerking met de Belastingdienst en andere partners, waaronder Havenbedrijf Rotterdam. “Alleen zo kunnen wij de veiligheid van de volledige handelsketen waarborgen. We zijn zo sterk als de zwakste schakel. Hiervoor verbeteren we continu de monitoring van het netwerkverkeer en andere beveiligingsmaatregelen. Gezien de aanhoudende toename van dreigingen is de verwachting dat deze investeringen de komende jaren alleen maar zullen toenemen.”

Positief is dat de directeuren van de Europese douaneautoriteiten hun samenwerking versterken om technologie en data-uitwisseling op elkaar af te stemmen. Dijkstra: “Waar samenwerking op IT-gebied zich voorheen beperkte tussen twee of drie landen, is er tegenwoordig breder contact tussen de EU-lidstaten, over hoe Europese systemen zoals de datahub binnen de nieuwe DWU samen kunnen worden ontwikkeld en geïmplementeerd. Gespecialiseerde werkgroepen en vergaderingen van de Europese Commissie creëren ruimte om onderwerpen als de Proof of Union Status (PoUS) te bespreken. Daar worden praktische ervaringen met de implementatie van Europese regelgeving en beleid teruggekoppeld.”

Samenwerking met bedrijfsleven

De noodzaak om samenwerking te versterken is niet alleen duidelijk voor de douane­autoriteiten van de verschillende EU-landen onderling, ook voor de interactie met het bedrijfsleven en andere partners zoals IT-bedrijven. “Om alle veranderingen effectief door te voeren en te integreren in de handels­keten, is een nauwe samen­werking tussen alle partijen cruciaal”, zegt de douane­man. “Dit bleek bijvoorbeeld recent bij de implementatie van de Douane Vervoer Applicatie (DVA). Ondanks de intensieve samenwerking zien wij dat er ook zaken niet goed gegaan zijn. Daar moeten we van leren. Dat doen we doen we door in het Overleg Douane Bedrijfsleven het project te evalueren. Deze aanpak bevordert een gestroomlijnde integratie en vermindert risico’s van een mismatch tussen systemen en processen in de keten.”

Inspiratie voor toekomst

De rode draad in het verhaal van Dijkstra is dat hij ervan overtuigd is dat constante verandering niet alleen een bedreiging is, maar ook de kans biedt de IT-systemen van de Douane nog beter te maken. “Veranderingen kunnen uitdagend zijn, maar ik moedig mijn team en de hele douaneorganisatie aan om met vertrouwen naar de toekomst te kijken. Ik ben ervan overtuigd dat de tevredenheid over de systemen zal toenemen, dat is voor mij topprioriteit, en dat de Douane en de hele handelsketen hiervan gaan profiteren. Door vooruit te blijven kijken en vast te houden aan de gezamenlijke doelen – een soepele logistiek die de concurrentiepositie van Nederland en Europa ondersteunt en versterkt, en een betere beschikbaarheid van onze dienstverlening – hoop ik dat de Douane zijn positie als een innovatieve en betrouwbare partner van het bedrijfsleven en binnen de Europese douanewereld kan versterken.”