19-02-2025
Roadmap: Droneboten door de grachten
RBootjes die zonder bemanning de horeca langs de grachten van Amsterdam bevoorraden. Binnenvaartschepen die zonder bemanning van haven naar haven varen en daar door onbemande kranen worden beladen of gelost. Onderzoekers van TU Delft zijn ermee bezig.
In een gebouw van TU Delft huist onderzoeksgroep Maritieme en Transport Technologie, die de geheimen van autonome vaartuigen wil ontrafelen. Een auto zonder chauffeur laten rijden is al niet gemakkelijk, een schip zonder bemanning laten varen is nóg complexer, blijkt uit de uitleg van professor Ruud Negenborn. “Stroming en wind hebben een grote invloed op alles op en onder water. Een schip besturen is dan ook heel wat anders dan een auto besturen.”
Een van de Delftse studieprojecten wordt uitgevoerd met gemeente Amsterdam en is gericht op stadsdistributie. Het toekomstbeeld is dat varende drones bij een distributiecentrum worden beladen en hun lading bij adressen langs de grachten afleveren. In het laboratorium zijn enkele varianten gebouwd van de Delfia 1, schaalmodellen van een varende drone die vergelijkbaar is met mobiele robots voor magazijnen. Net als sommige van die magazijnvoertuigen weten de testdrones doorlopend hun locatie. Ze delen die met andere exemplaren en autonome voertuigen die de lading geautomatiseerd overnemen voor aflevering bij adressen verder van de gracht.
Onderzoeker professor Bilge Atasoy ziet onbemand varen in de Amsterdamse grachten als iets dat realiteit kan worden. Zij wijst erop dat in de hoofdstad zevenhonderd winkels en horecabedrijven langs de grachten zijn gevestigd. Die zouden onbemand bevoorraad kunnen worden.
TU Delft onderzoekt autonome vaartuigen voor distributie over water.
Varen zonder schipper
Delft participeert in een Europees studieproject waarin autonome binnenvaart centraal staat. Dat project gaat ervan uit dat onbemande schepen op termijn nodig zijn om de binnenvaart een serieus alternatief voor al dan niet autonoom wegtransport te laten zijn. Het onderzoek in Delft gaat uit van onbemande containerschepen die in havens met onbemande kranen worden beladen en gelost. Tijdens een presentatie in Delft wijzen de onderzoekers met nadruk op een van hun onderzoeksprojecten: monitoring van de sensoren aan boord. Zonlicht kan een camera verblinden en leiden tot verkeerde inschattingen. En afval in het water kan een sensor verkeerde informatie geven. Ook kan een motor uitvallen. Als er geen bemanning aan boord is, moet het schip onder alle omstandigheden veilig kunnen blijven functioneren.
Naast het onderzoekslaboratorium in Delft is buiten een vijver aangelegd. Daarin drijft al een paar jaar een door scheepsbouwer Damen geschonken scheepsmodel. Met een kleine bovenloopkraan kunnen studiemodellen door een venster in de vijver te water worden gelaten. Dat maakt het mogelijk zwermalgoritmen te beproeven. Een groep spreeuwen kan zonder botsingen in een zwermformatie vliegen. Delftse onderzoekers willen zwermen van varende drones onderzoeken. En ‘platooning’, afgekeken van projecten met in colonne rijdende vrachtauto’s. Het kan mogelijk energiebesparing opleveren. In de vijver heeft wind invloed en dat maakt zulke testen bruikbaarder dan in een waterbak binnen.
Ed Coenen
Ed Coenen