Electronic bill of lading waarschijnlijk in 2025 ingevoerd

Gelijkwaardig aan papier

Het wetsvoorstel voegt in Boek 8 van het Burgerlijk Wetboek (BW) enkele artikelen toe om elektronische cognossementen in de wet te verankeren, zodat partijen bij het gebruik ervan dezelfde waarborgen hebben als bij de papieren variant. Uitgangspunt van het voorstel is dat de e-B/L gelijkwaardig is aan de papieren versie. Volgens het wetsvoorstel moet de e-B/L voldoen aan specifieke criteria zoals het bevatten van dezelfde gegevens als een papieren versie. En er moet een betrouwbare methode worden gebruikt voor het opnemen en wijzigen van de gegevens. De gelijkwaardigheid komt ook tot uiting doordat uitsluitend de houder van de e-B/L aflevering van de goederen van de vervoerder kan vorderen, net zoals de rechtmatige en regelmatige houder van een papieren cognossement dat kan. En in geval van ladingschade is de houder van de e-B/L als enige gerechtigd de schadevergoeding van de vervoerder te vorderen. Dus net zoals bij het papieren cognossement heeft uitsluitend de houder van de e-B/L ‘grip op de lading’.

De overgang van zeggenschap over een e-B/L heeft dezelfde gevolgen als bij de levering van een papieren variant. Zo kunnen de goederen, net als bij het papieren document, in eigendom worden overgedragen of kan er een pandrecht op de goederen worden gevestigd. Dat gaat veel sneller bij de e-B/L, omdat deze niet per koerier of post hoeft te worden toegezonden. Mocht de houder van de e-B/L toch liever een papieren cognossement willen, dan regelt het wetsvoorstel dat de betreffende e-B/L kan worden vervangen door een papieren versie. Dus er kan niet tegelijkertijd een e-B/L en een papieren cognossement zijn voor dezelfde lading.

Efficiëntie en veiligheid

Het wetsvoorstel is technologieneutraal op­­gesteld en faciliteert de digitalisering van de e-B/L in algemene zin. Wereldwijd zijn er meerdere aanbieders van e-B/L-oplossingen. Omdat wet- en regelgeving vaak daarop nog niet is aangepast, is in de internationale handelspraktijk het gebruik van e-B/L op dit moment alleen mogelijk op basis van een contract met de aanbieder van een e-B/L-­oplossing.

Docklab is nauw betrokken geweest bij het wetgevingstraject in Nederland en werkt aan een e-B/L-platform waarvoor geen vertrouwde derde partij nodig is. Door gebruik te maken van permissionless blockchain kun je altijd controleren wie de daadwerkelijke houder van een e-B/L is, ook als je geen contractpartij bij het platform bent. Dit verhoogt de efficiëntie en veiligheid van het documentbeheer. Daarnaast is er in samenwerking met onder andere de havenautoriteiten in Rotterdam en Singapore gewerkt aan een technische implementatie van een e-B/L-oplossing op basis van open standaarden, vastgelegd in het TradeTrust Framework voor zowel de data als de elektronische overdracht. Deze e-B/L bevat de informatie en alle voorwaarden die ook op de voor- en achterzijde van de papieren versie te vinden is, aangevuld met elektronische handtekeningen.

Ratificatie Rotterdam Rules

De UNCITRAL Model Law on Electronic Transferable Records (MLETR) en de Rotterdam Rules (RR) vormen internationale kaders die de basis leggen voor nationale wetgeving rondom elektronische documenten. De RR is een verdrag dat de Hague-Visby Rules moet vervangen voor zeevracht. Helaas is de RR door niet genoeg landen geratificeerd. Ook Nederland heeft dat nog niet gedaan. Als de omliggende landen en handelspartners van Nederland de RR ratificeren, zal Nederland dat ook doen. De MLETR van 2017 neemt grotendeels de relevante bepalingen uit de RR over en dient als modelwet voor staten om wetgeving op te stellen voor elektronische (handels-)documenten. Het wetsvoorstel voor de e-B/L sluit volledig aan bij de MLETR, wat de internationale acceptatie en functionaliteit van e-B/L’s vergroot.