03-04-2025
GS1 helpt bij het beheer en delen van verpakkingsdata
GVan streepjes- naar QR-code
GS1 verzorgt niet alleen de uitgifte van unieke codes op producten, maar helpt bedrijven ook om te voldoen aan de steeds strengere
milieu-eisen. “Wij bieden een tool die niet alleen het beheer van de verpakkingsadministratie vereenvoudigt, maar ook zorgt voor een gestroomlijnde uitwisseling van data in de keten.’’
Loek Boortman, chief technology officer bij GS1, pakt een glazen flesje met zout uit de houder op de tafel en wijst op de streepjescode. “Met deze code kan de producent eenvoudig nabestellingen doen. Hij vult het nummer in zijn computersysteem in en ziet meteen alle specificaties. Het systeem toont precies welke producten hij bij welke leverancier moet bijbestellen. Zoals zout bij een andere producent, zodat hij dit zoutvaatje weer kan leveren.”
Met dit simpele voorbeeld legt Boortman het proces uit. Hij pakt meteen het pepervaatje erbij. Deze code is net weer anders, maar volgens hem gaat het om hetzelfde principe: alle informatie volgt uit het nummer. “Je voorkomt zo dat je meer etiketten op een product moet plakken om de juiste informatie in je computer op te zoeken’’, vult hij aan, terwijl hij de vaatjes weer naast elkaar op tafel zet.
Sneller werken
De wereldwijde organisatie GS1, voluit Global standards One, is ontstaan uit drie organisaties: de Amerikaanse Uniform Code Council, de Electronic Commerce Council of Canada en de Europese organisatie EAN International – de laatste is bekend van de Europese artikelnummering. “De streepjescode is ontwikkeld in de VS. De anekdote is dat Albert Heijn tijdens een studiereis de streepjescode zag. Heijn zag meteen de mogelijkheden. De grootste ergernis is de wachttijd bij de kassa en met die streepjes gaat het veel sneller dan het allemaal intikken’’, vertelt Boortman. Die snelheid geldt voor supermarkten, maar ook voor bouwmarkten, apotheken, enzovoort.
Unieke code
Producenten kunnen zich aansluiten bij GS1 Nederland om unieke nummers aan te vragen voor hun producten en verpakkingen. Die nummers slaat GS1 op in het datasysteem. “Met het nummer kun je in het systeem alle informatie vinden. Een voorbeeld is het EAN-nummer voor energiemeters. Met het vrijgeven van de energiemarkt was een unieke code nodig om overstappen van leverancier mogelijk te maken. Zonder die code zou je elke keer bij een overstap de meter moeten demonteren en een nieuwe moeten plaatsen. Dat hoeft nu niet”, zegt Boortman.
“Met een druk op de knop is alles over de verpakking en het product te lezen”
chief technology officer bij GS1
De codes gelden niet alleen voor diensten, producten en snelle acties bij de kassa. Ze zijn ook handig voor verpakkingen. Met een druk op de knop is alles over de verpakking en het product te lezen: waar is het van gemaakt, waar komt het vandaan, waar is het voor bestemd?
Verpakkingsverordening
Om deze gegevens nog toegankelijker te maken, is onlangs de ‘QR Code powered by GS1’ geïntroduceerd. Deze QR-code – die de aankomende jaren de streepjescode vervangt – maakt het mogelijk met een simpele scan direct toegang te krijgen tot betrouwbare product- en verpakkingsinformatie. In deze tijd van strengere milieueisen is die informatie van groot belang. Zeker nu de Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR), de nieuwe Europese verordening voor verpakkingen en verpakkingsafval, van kracht is. “Tot nu mochten de landen van de Europese Unie (EU) zelf de regels opstellen”, legt Boortman uit. Dat leidt tot een ongelijk speelveld, weet hij. “Sommige landen zoals Nederland nemen de regels heel serieus, andere minder. Dat is een voordeel voor de producenten in de landen die het minder nauw nemen.”
Met een simpele scan direct toegang tot betrouwbare product- en verpakkingsinformatie
Hij vervolgt: “Daar wil de EU van af via de nieuwe voorschriften van de PPWR. Hiermee worden EU-landen verplicht dezelfde regels te hanteren.” Dat lijkt nu nog niet heel erg belangrijk, maar dat gaat wel komen, weet Boortman: “Bij plastic verpakkingen wordt nu nieuw materiaal gebruikt, dat heet dan virgin plastic. Neem een fles shampoo. Die is nu vaak helemaal van virgin plastic. Volgens de nieuwe regels moet een deel, bijvoorbeeld 30 procent, van gerecycled plastic zijn. We willen af van de plastic soep in de oceanen. Bijmengen van gerecycled materiaal is goed voor het milieu en er komt bovendien weer een markt voor gerecycled plastic.’’
Vastleggen van gegevens
Het is mooi dat nieuwe Europese regels onlangs van kracht zijn geworden, maar daar stopt het niet bij. Het percentage bijmengen zal toenemen en er zal moeten worden gekeken of producenten het inderdaad toepassen. Je moet bewijzen dat je je aan de regels houdt, zegt Boortman. Dat vastleggen van gegevens van verpakkingen is nu een enorme klus: Excel-sheets, mails. Boortman: “Dat zijn monsterlijke sheets. Een enorm werk voor bedrijven. En als je het niet goed doet, loop je kortingen mis die je voor duurzaam plastic kunt krijgen. Als je die kortingen misloopt, ben je duurder uit dan de buurman. Bovendien is duurzaamheid ook een mogelijkheid om je als producent te onderscheiden.”
GS1 biedt ook bouwblokken waarmee bedrijven al kunnen werken aan een digitaal productpaspoort.
Nieuwe softwaretool
Verpakkingsdata uitwisselen tussen verpakkingsproducenten en producenten van consumentengoederen kan laagdrempelig via GS1 PAC. Dit is een nieuwe softwaretool voor verpakkingsdata die GS1 Nederland samen met de Deense GS1-organisatie heeft ontwikkeld om de 'afvalverpakkingsadministratie' makkelijker te maken. Boortman: “Deze tool zorgt voor de beveiliging van de data; toegang is alleen toegestaan voor mensen en bedrijven die de administratie mogen bekijken. En de tool kan de rapportage verzorgen. Er is geen Excel meer nodig. Wij bieden de tool aan in Nederland. De eerste bedrijven hebben zich al gemeld. Andere landen zijn zeker ook geïnteresseerd. Die kunnen het van ons overnemen."
Overnemen? Zomaar? Boortman: “Winst maken is niet het primaire doel van GS1, maar we opereren wel kostendekkend. Ons hoofddoel is om onze deelnemers te ondersteunen en dat zijn er inmiddels veertigduizend in Nederland. Die kunnen we helpen met onder andere de verpakkingsadministratie.’’
Gijs Korevaar
Getty Images e.a.