Heftruckopleiding in vijftig jaar flink veranderd

Jansen ging in die tijd op zoek naar een geschikt pand, want nieuwbouw was gezien de economische tijd lastig. Uiteindelijk valt zijn oog op een pand aan de Hoge Rijndijk in Woerden. Na een grondige verbouwing wordt er een kleine praktijkruimte gerealiseerd van 600 vierkante meter, een hal van ruim 1100 vierkante meter, twee theorielokalen en een buitenruimte om te oefenen. De eerste jaren zijn best lastig, want het vertrouwen van de bedrijven moet gewonnen worden. Ook zijn cursisten nog niet gewend om een week van huis te zijn en te overnachten in een nabijgelegen hotel.

Het aanbod van cursussen wordt daarna ­uitgebreid en in september 1987 wordt het tienduizendste diploma uitgereikt. Daarnaast komt er ook op andere manieren aandacht voor de heftruck en bewust veilig rijden. Zo gaat EVO heftrucks testen, al levert dat in het begin wel weerstand op van de leveranciers. Later vindt ook het Nederlandse Kampioen­schap Intern Transport plaats in het oefenmagazijn in Zoetermeer.

Vakopleiding

Jelle van Draanen is al ruim 36 jaar docent Intern Transport en begon zijn loopbaan in Woerden. “Toen hadden we nog de vakopleiding. Dat was niet alleen vier dagen oefenen op de heftruck en kennis opdoen over veiligheid rondom de heftruck. Er was ook aandacht voor bredere magazijnkennis, bijvoorbeeld over soorten pallets, stellingen en wetgeving. Na 200 uur rijden op de eigen zaak kwamen de cursisten terug om het officiële praktijkexamen te doen. Bij voldoende beheersing kregen ze het officiële heftruckvakdiploma. Voor veel deelnemers een belangrijke stimulans, want met zo’n vak­diploma op zak kreeg je salarisverhoging.”

Vanwege de lange reistijd van sommige cursisten opende EVO in die tijd een tweede vestiging in Limburg. “Dat liep goed, maar op een gegeven moment kwamen er steeds meer vragen of de opleiding niet korter kon. Er waren medewerkers die niet als hoofdtaak hadden om op de heftruck te rijden, die hadden niet zo’n uitgebreide scholing nodig”, vertelt Van Draanen. “Toen hebben we de tweedaagse cursus met certificaat ontwikkeld, met een dag theorie en een dag praktijk. Die cursus hebben we nog steeds, al kun je de theorie tegenwoordig ook doen met een e-learning vanuit huis of kantoor. Dat scheelt reistijd voor bedrijven, al vind ik het kwalitatief wel jammer. Je mist de interactie met de cursisten. Een goed gesprek over een stuk theorie kan mooie verdieping geven.”

Een andere variant die ruim veertig jaar geleden is geïntroduceerd is de incompanytraining. “Toen ik net bij EVO werkte, kregen we regelmatig de vraag of we de training niet op locatie konden geven. Dat had voor het bedrijf als voordeel dat er geen reiskosten waren en dat een grote groep medewerkers tegelijk dezelfde training bij het bedrijf kon krijgen. Voor onze docenten had het als voordeel dat je kon lesgeven met het materiaal van het bedrijf in de omgeving waar de werknemers dagelijks bezig waren. Dat vond ik echt een kwaliteitsslag, want zo kon je meteen inspelen op de situatie ter plekke en dat is ontzettend waardevol.”

Incompany

Incompany was ook interessant, omdat de docenten zo bijbleven in de laatste ontwikkelingen op de werkvloer. “We kregen een goed kijkje in de keuken bij de leden en konden ze echt advies geven.” Wat ook een ontwikkeling doormaakte is de manier van lesgeven aan cursisten. “We begonnen met een overheadprojector en slides”, schetst Van Draanen. “Daar kwamen op een gegeven moment de VHS-videobanden voor in de plaats. Daarmee konden we bijvoorbeeld ongevallen laten zien. Een beroemde is bijvoorbeeld de Duitse Staplerfahrer Klaus. Toen gingen we naar cd-i en vervolgens naar PowerPoint. En nu werken we met de e-learning. Dat zijn best grote stappen geweest.”

Maar zijn de cursisten nu ook anders dan vroeger? “Dat denk ik wel”, zegt Van Draanen. “Mensen zijn mondiger geworden. We hebben in het verleden een opleidingscentrum voor langdurig werklozen gehad in Amsterdam, waarbij de oudere generatie docenten zoiets had van ‘die cursisten deugen niet, want ze luisteren niet’. De jonge docenten waar ik toen ook toe behoorde, waren het daar niet mee eens. Het was gewoon een nieuwe generatie en die moest je anders benaderen en motiveren en dat werkte wel. Het was een leerzame tijd voor iedereen.”

Veranderende logistiek

De logistiek is ook veranderd door de jaren heen, merkt Van Draanen op. “Het moet allemaal nog efficiënter, nog sneller en met minder mensen. De werkdruk is echt toegenomen. We zien ook dat de voertaal in het warehouse verandert door de komst van groepen arbeidsmigranten. Ik geef nu vaker les in het Engels. Nederlanders zijn steeds moeilijker te vinden voor magazijnwerk.”

Een belangrijk element in de huidige trainingen en cursussen is aandacht voor bewust omgaan met veiligheid. Dus niet alleen kennis en vaardigheden, maar ook motivatie komen aan bod. “Wetgeving heeft daar zeker aan bijgedragen, zoals de RI&E-verplichting in 1994. Helaas vallen er jaarlijks nog steeds gewonden en zelfs doden op de werkvloer. Het aantal bewegingen in een magazijn is ook fors toegenomen. Maatregelen zoals een blue spot, detectiesystemen, veiligheidshesjes, rijbaanbeveiligingen en stevigere stellingen helpen allemaal om ongevallen te voorkomen.”

Voor de komende jaren verwacht Van Draanen dat hij en zijn collega nog genoeg te doen hebben. “De ontwikkelingen gaan door en gaan hard. Nu zien we bijvoorbeeld het gebruik van beeldschermpjes op de heftruck steeds vaker voorbijkomen. Even kijken naar het schermpje en de hele omgeving loopt gevaar. Mensen beseffen vaak niet dat zo’n machine zo zwaar en krachtig is dat die dwars door de muur heen gaat als je niet oplet.