skipToContentskipToFooter

15-12-2024

Kartonnen oplossing voor luchtvracht

K

Efficiënter laden, minder afval en minder CO2

Met een nieuw kartonnen plateau voor luchtvracht worden vliegtuigplaten optimaler beladen, waardoor er meer vracht in een vliegtuig past. Efficiënter laden scheelt vluchten en leidt dus tot minder CO2-uitstoot. Maarten Kleverlaan van verpakkingsbedrijf Topa: “Door onze optimizer kunnen er niet vijf, maar acht pallets op de gebruikelijke aluminiumplaat voor luchtvracht.”

Op een onverwachte plek midden tussen de bollenvelden ligt een ogenschijnlijk klein bedrijf genaamd Topa. Maar schijn bedriegt: in de voormalige bollenschuur in Voorhout bevindt zich een groot, modern bedrijf waar verpakkingen van karton in alle soorten en maten worden vervaardigd. Van doosjes tot pallets, van grootverpakkingen tot gekoelde medicijndozen, alles wordt hier geproduceerd, volledig gemaakt van gerecycled karton.

Topa, een samenvoeging van de woorden ‘touw’ en ‘papier’, is meer dan alleen een bedrijf dat kartonnen verpakkingen maakt. In de grote hal staan veel machines om de omstandigheden van vervoer na te bootsen. Zo wordt getest of de verpakkingen bestand zijn tegen diverse situaties. “Hier is een drukcabine waar we de omstandigheden van luchtvracht simuleren. Wat gebeurt er tijdens het opstijgen, dalen en vliegen op kruishoogte? En deze andere machine simuleert de bewegingen van een vrachtwagen om te controleren of de vracht veilig vervoerd kan worden. Kwetsbare elektronica moet immers goed verpakt zijn”, legt Maarten Kleverlaan, technical solution manager bij Topa, uit. “We geven hier ook trainingen, want hoe goed de verpakking ook is, je moet er wel mee kunnen omgaan. Ik ga ook vaak mee naar vervoerders. Bijvoorbeeld naar vliegveld Zaventem bij Brussel. Daar zien we hoe de pallets worden beladen en hoe ze op de rollerbaan naar het vliegtuig gaan”, vervolgt hij.

“Er is geen gevaar voor vocht. En ook geen brandgevaar, door het gebruik van brandvertragende folies”

Maarten Kleverlaan

Technical solution manager bij Topa

Maarten Kleverlaan, Technical solution manager bij Topa

Gerecycled karton

Voor alle duidelijkheid: luchtvracht gaat in het ruim van een vliegtuig op een aluminium plaat. Op zo’n plaat worden pallets geplaatst met vracht. De pallets worden bedekt met een net om te voorkomen dat de lading kan schuiven. Een volle aluminium plaat gaat met een rollerbaan het vliegtuig in. De meeste vracht gaat met een passagiersvliegtuig mee in het ruim onderin. Een klein gedeelte gaat met een vrachtvliegtuig, waar natuurlijk meer lading in past.

Maar door het vastmaken van een net gaat een deel van de ruimte op de aluminium plaat verloren, zagen onderzoekers van Topa. “Daar hebben we een oplossing voor gevonden: onze kartonnen optimizer. Die ligt op de aluminium plaat en loopt schuin af aan de zijkanten. Hierdoor kan het net eroverheen worden bevestigd en nog steeds aan de plaat worden vastgemaakt. Door de extra ruimte kunnen er acht pallets op staan. En bijkomend voordeel is dat alles kant-en-klaar naar het vliegtuig kan worden gebracht en er zo in kan worden geschoven. Er hoeft niets handmatig gestapeld te worden”, aldus Kleverlaan.

Maar houdt het karton dat wel als de volle vracht erop wordt geplaatst? “Door het plaatsen van balken onder de optimizer – ook van karton natuurlijk – hebben we vastgesteld dat er viermaal 5000 kilo op kan. Pas daarboven begint het door te buigen. Aangezien er in totaal niet meer dan 5000 kilo op een plaat mag volgens de richtlijnen van de internationale luchtvaartassociatie, de IATA, is dat sterk genoeg.”

Tegenargumenten

Een van de argumenten van tegenstanders is de kans op vocht. Bij regen gaat karton snel kapot. Kleverlaan: “Dat is gewoon een non-issue. De pallets worden in plastic verpakt en met een net vastgezet. Als de pallets op een plaat naar buiten komen, zijn ze al in­­gepakt. Er is helemaal geen gevaar voor vocht. En ook geen brandgevaar, door het gebruik van brandvertragende folies.”

Meer pallets per plaat, wie wordt daar beter van? Kleverlaan: “Het logistieke proces van luchtvracht is op te splitsen in vier onderdelen: de verzender, de vervoerder, de afhandelaar en de vliegtuigmaatschappij. De eerste verstuurt het product, de tweede organiseert het transport, de derde bouwt de platen op en plaats ze in het vliegtuig, en de laatste vliegt naar de bestemming. De verzender betaalt het transport. Die heeft voordeel bij meer pallets per aluminium plaat. Ook de vliegtuigmaatschappij heeft een voordeel, want er kunnen meer pallets mee per vlucht. De vervoerder en de afhandelaar hebben geen kostenvoordeel. Die krijgen een percentage per kilo vracht en dat verandert niet. Die hebben er geen belang bij dat er iets verandert in de luchtvracht. Bovendien hebben ze meestal langdurige contracten met verzenders. Vervoerders en afhandelaars op de vliegvelden gaan de kartonnen optimizer niet promoten.”

Nieuwe tenders

De hoop van Topa is niet alleen gevestigd op nieuwe tenders van verzenders. Ook Europese regels kunnen in het voordeel van de optimizer werken, denkt Kleverlaan. “Vanaf 1 januari gaat de derde ronde in van de regels over het terugdringen van de CO2-uitstoot. Scope 1, 2, en 3 zijn categorieën die de totale uitstoot van een organisatie beschrijven. Deze indeling komt uit het Greenhouse Gas Protocol, een internationaal erkende standaard voor het meten en beheren van broeikasgasemissies. Scope 1 betreft directe emissies die een organisatie zelf veroorzaakt door eigen activiteiten en middelen. Nummer 2 gaat over indirecte emissies van ingekochte energie. En de derde scope dekt de uitstoot van toeleveranciers en eindgebruikers inclusief transport. Kleverlaan: “Het is bekend dat luchtvracht een hoge CO2-belasting heeft. Als er meer pallets op een plaat passen, zijn er minder vluchten nodig. Dat scheelt aanzienlijk in de uitstoot van CO2.”

Met vliegtuigmaatschappijen zoals Lufthansa en United Airlines heeft Topa al contact gehad. Er is ook een proefvlucht gemaakt naar Shanghai. Daarbij is gebleken dat het idee in de praktijk goed werkt. Lufthansa? United Airlines? Waar blijft KLM? “We hebben nog geen contact kunnen leggen met KLM en hebben dus nog niet met ze gesproken. We blijven wel proberen met KLM in gesprek te komen”, zegt Kleverlaan.

Kartonnen koelcontainer

Een ander idee van Topa betreft isolatie­containers. Ten tijde van de corona-uitbraak zijn grote hoeveelheden medicijnen, waaronder vaccins, per luchtvracht vervoerd. “Die moesten allemaal in koelcontainers of isolatiecontainers worden vervoerd. Zulke containers zijn van zichzelf al zwaar, wat resulteert in een hoge CO2-uitstoot bij luchttransport. Wij maken daarom kartonnen koelcontainers. Dat zijn eigenlijk koelboxen, maar dan in het groot. Die zijn lichter en vormen een aanzienlijke besparing in gewicht en daarmee in CO2-uitstoot. Bovendien halen we alleen de koelinstallatie terug om opnieuw te gebruiken, terwijl het karton op de bestemming gerecycled kan worden.”

De introductie van deze innovaties verloopt echter niet zonder uitdagingen. Farmaceu­tische bedrijven zijn voorzichtig bij veranderingen in het transport van medicijnen en blijven vaak vasthouden aan traditionele, zware containers. Ook de vliegtuigmaat­schappijen zijn niet enthousiast, omdat lichtere verpakkingen betekenen dat ze minder kunnen rekenen voor het transport.

Grote luchtvaartmaatschappijen benadrukken liever dat ze hun CO2-voetafdruk verminderen door het gebruik van duurzame vliegtuigbrandstof zoals synthetische kerosine. “Ze willen het aandeel van deze brandstof stapsgewijs verhogen”, zegt Kleverlaan. “Maar dat is onrealistisch. Er is gewoon niet genoeg van die alternatieve brandstof beschikbaar.”

Over Topa


Het bedrijf Topa werd in 1922 opgericht als Touwhandel Amsterdam. Het bleef lange tijd gevestigd in de binnenstad van Amsterdam, maar groeide uit tot Topa – een samenvoeging van ‘touw’ en ‘papier’. Door de groei van het bedrijf verhuisde Topa via Amsterdam Sloterdijk naar een voormalige bollenschuur in Voorhout. Maar ook hier werd de ruimte te klein, waarna de productie naar Lelystad en Dronten werd verplaatst. Door de verdere groei werden op verschillende locaties in Nederland extra faciliteiten ingericht voor opslag en productie.

In Voorhout werd het Topa Producttecnologisch Centrum opgezet, gericht op het ontwikkelen van verpakkingen en het testen van hun prestaties in de logistieke keten. Dit onderzoek wordt nog steeds uitgevoerd onder laboratoriumomstandigheden met geavanceerde apparatuur. De naam veranderde later in Topa Institute.

Bij het ontwerp van verpakkingen houdt het bedrijf rekening met de milieu-impact. Het minimaliseert verpakkingsmateriaal en optimaliseert de transportketen om gebruik van grondstoffen en CO2-uitstoot te verminderen. Kartonnen verpakkingen dragen bovendien bij aan minder vrachtwagenkilometers en minder vrachtvluchten. Het motto van het bedrijf is dan ook: ‘We gaan voor minder’ – minder CO2, minder afval, minder kosten.

Gijs Korevaar

Topa