06-04-2025
Nieuwe PGS 15 is gepubliceerd
N“Ogenschijnlijk kleine wijzingen met ingrijpende gevolgen”
Het is zover: de definitieve versie van de herziene PGS 15 is gepubliceerd. Wat zijn de gevolgen hiervan voor het bedrijfsleven? Ledenadviseur Dennis Bossaert van evofenedex vertelt erover.
PGS 15: 2025, versie 1.0, zo heet de definitieve tekst van de herziene Nederlandse richtlijn die de PGS-beheerorganisatie op 11 maart 2025 heeft gepubliceerd. De herziene PGS 15, waarbij PGS staat voor Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen, kan grote gevolgen hebben voor bedrijven die verpakte gevaarlijke stoffen opslaan of activiteiten verrichten met die stoffen. De nieuwe richtlijn schrijft op bepaalde vlakken nieuwe regels voor die zijn ingegaan vanaf 11 maart. Wel vaak met overgangstermijnen uiteraard.
Dennis Bossaert, ledenadviseur Gevaarlijke Stoffen bij evofenedex, heeft de tekst van de nieuwe PGS 15 grondig bestudeerd om bedrijven te kunnen helpen als ze hem bellen voor vragen. “Zo vroeg een bedrijf mij onlangs waarom drukhouders met CO2-koolzuurcilinders onder versie 1.0 van de PGS 15 vallen. In de conceptversie [0.1, die openstond voor commentaar, red.] was dat nog niet het geval. Hetzelfde is er aan de hand bij koolzuurcilinders met een doelmatige voorziening voor drukontlasting. Het is vreemd dat deze zaken in versie 1.0 zijn gewijzigd, terwijl het bedrijfsleven niet meer op die versie kan reageren. De wijzigingen hebben grote gevolgen voor bepaalde bedrijven. Denk aan distributiebedrijven, waaronder drankengroothandels.”
Brandwerendheid
Volgens de ledenadviseur zitten er in de tekst van 11 maart ook belangrijke verschillen ten opzichte van de vorige PGS 15, die nog stamt uit 2021. “Er zitten wat versoepelingen in de herziene PGS, bijvoorbeeld bij ‘gelimiteerde en vrijgestelde hoeveelheden’. Maar de meeste wijzigingen zijn verzwaringen. Als je bijvoorbeeld zonnepanelen wilt leggen op het dak van een magazijn met verpakte gevaarlijke stoffen, moet je nu voldoen aan bepaalde eisen rond brandwerendheid. Dit was eerst niet zo.”
Wat brandwerendheid betreft, zijn er ook andere verzwaringen. “Neem bijvoorbeeld de WBDBO, de Weerstand Brand Doorlating Brand Overslag. Deze gaat in sommige gevallen van 60 naar 90 minuten voor ruimtes met verpakte gevaarlijke stoffen, bijvoorbeeld als je veel meer stoffen wilt gaan opslaan. Of neem de verplichte afstand tussen stellingen. Bij brandbare objecten kan de minimale afstand van 10 naar 15 meter gaan, vanwege het gevaar van brandoverslag. Dit kan betekenen dat je bepaalde stellingen moet weglaten. Sommige ogenschijnlijk kleine wijzingen kunnen ingrijpende gevolgen hebben”, waarschuwt Bossaert.
“Het bevoegde gezag bepaalt wanneer je naar de nieuwe situatie overgaat”
Vergunde situaties
Maar hoe zit het dan als een bedrijf al een vergunning heeft voor zijn huidige activiteiten? Eentje die verwijst naar een oudere versie van de PGS 15? Of wanneer een bedrijf al zonnepanelen op zijn dak heeft? Bossaert: “Als je al onder een vergunde situatie werkt, is het aan het bevoegde gezag – in dit geval de omgevingsdienst − te bepalen wanneer je naar de nieuwe situatie overgaat. Voor bouwkundige wijzigingen, dus als je een pand echt moet aanpassen, is een overgangstermijn van nul tot tien jaar opgenomen in de nieuwe PGS 15. Als je het bevoegde gezag kunt overtuigen dat het niet haalbaar is binnen een bepaalde termijn een investering te doen, krijg je mogelijk meer tijd. Ook bedrijven die een opslagruimte huren, kunnen niet zomaar bouwkundige aanpassingen doen. Maar ja… het bevoegde gezag bepaalt”, zucht Bossaert. “Hoe het in de praktijk zal uitpakken, weten we nog niet. Voor organisatorische of operationele aanpassingen is de overgangstermijn overigens een stuk korter: nul tot twee jaar.”
“De richtlijnen worden voortaan zo geschreven dat ze geschikt zijn voor online gebruik”
ledenadviseur bij evofenedex
Risicobenadering
Bossaert wijst erop dat de systematiek bij de nieuwe PGS ook anders is: “De nieuwe stijl gaat uit van een risicobenadering. Er zijn allerlei scenario’s bedacht die al bekend zijn van de PGS 37-2. Deze scenario’s beschrijven situaties die kunnen leiden tot ongewenste risico’s. Voor elk scenario zijn doelen geformuleerd om die risico’s te beheersen. En daarvoor zijn weer maatregelen beschreven die je moet toepassen. Alle PGS’en die worden gereviseerd, gaan er zo uitzien.”
De richtlijnen worden voortaan zo geschreven dat ze geschikt zijn voor online gebruik. Een tip is dan ook om ze online te gebruiken en niet op papier. “En houd de juiste leesvolgorde aan door eerst bij de scenario’s te beginnen”, zegt Bossaert. “Want anders wordt het een zoekplaatje. Kortom, kijk eerst naar de scenario’s en lees goed wat daar staat. Welke scenario’s zijn van toepassing op je opslag? Zo is er een scenario dat een verpakking wordt aangereden, waardoor er een gevaarlijke stof vrijkomt. Een risico dat in alle magazijnen aanwezig is. Er staan dan potentiële gevolgen beschreven. Bijvoorbeeld: er komt een bijtende stof vrij en de medewerker raakt gewond. Dan moet je doorklikken en daar staan dan doelen met maatregelen die je moet nemen. Een doel is bijvoorbeeld dat je moet voorkomen dat er een gevaarlijke situatie ontstaat door lekkage. Hiervoor moet je dan een lekbak gebruiken.”
Bossaert heeft nog een laatste tip voor bedrijven: “Ga nú met de PGS 15 aan de slag, want de herziene richtlijn wordt binnenkort verankerd in de wet. De omgevingsdiensten kunnen hierop vooruitlopen door al maatregelen uit de nieuwe PGS 15 af te dwingen. Zorg ook dat je goed in beeld hebt welke stoffen je opslaat. Want ook onder andere CMR-stoffen vallen onder de PGS 15. ”
Meer informatie over CMR-stoffen, bijvoorbeeld hoe je deze stoffen herkent, is te vinden op onze website.
Meer informatie
Wie vragen over de nieuwe PGS 15 heeft, kan contact opnemen met onze ledenservice via [email protected] of 079 3467 346. Ook biedt evofenedex de opleiding Opslag verpakte gevaarlijke stoffen (PGS 15 nieuwe stijl) aan.
Wilma Nijdam
Getty Images