Supplychain elektronica circulair maken

Begonnen met twee pallets

Drake & Farrell is een logistiek dienstverlener die voor industriële bedrijven omvangrijke projecten niet schuwt. Zo schakelde Heineken Drake & Farrell ooit in om de bruine bierflesjes te verzamelen bij de grootscheepse omschakeling naar groene.

Martin de Winter, tegenwoordig Sustainability & Innovation lead, was erbij toen twintig jaar geleden het idee werd uitgewerkt om gebruikte elektronische apparaten voor hergebruik geschikt te maken. “We konden van KPN twee pallets met retour gekomen apparatuur krijgen om een businesscase uit te werken. Dat lukte en die twee pallets zijn de basis gebleken van onze huidige aanpak.”

Bij Drake & Farrell gaat het om grote hoeveelheden, merkt hij op. “We hebben dit jaar een doorloop van ruim twee miljoen apparaten. Daarbovenop komen dan nog de stekkers die we met de apparaten meegeleverd krijgen. Dat zijn allemaal producten die je niet bij het oud vuil moet zetten, want daarmee gooi je producten en grondstoffen weg die opnieuw inzetbaar kunnen worden gemaakt. Zelf hebben we de ambitie om 100 procent van de ontvangen materialen opnieuw in te zetten. We zijn een heel eind. We zitten nu rond de 95 procent.”

“Om ons werk goed te doen hebben we wel schaalgrootte nodig. Het controleren, demonteren, reinigen, repareren, testen en opnieuw inpakken gaat hier met behulp van productielijnen en in batches. Als we een productielijn met een min of meer uniform product kunnen opzetten, hoeft refurbishment niet duur te zijn en maken we het voor een opdrachtgever financieel aantrekkelijk. Als we de productwaarde voor onze opdrachtgever kunnen behouden, is dat in bijna alle gevallen een positieve businesscase en levert het een positieve impact op de ecologische footprint.”

Tot in detail

Bij het bedrijf gaat het om refurbishment tot in het kleinste detail. Dat blijkt bij een rondgang door de afdeling waar op dat moment apparatuur van telecombedrijven in behandeling is. Vele handjes nemen de kabeltjes, opladers, batterijen en snoertjes apart. Losse batterijen gaan naar de batterijen­verwerker in Lelystad, nog in folie verpakte batterijen worden beoordeeld, verzameld en opnieuw ingezet.

Sommige apparaten gaan direct naar een verzamelbak voor verzending naar de recycler, andere worden visueel beoordeeld en getest voor hergebruik. “Iets moet nog wel opnieuw te gebruiken zijn”, legt De Winter uit. “Als de techniek te zwaar verouderd is, of software-updates niet meer mogelijk zijn, gaat een apparaat naar een gecertificeerd bedrijf waar het wordt verwerkt met als doel zoveel mogelijk grondstoffen te herwinnen.”

Even verderop is een productielijn ingericht voor zwarte modems. Soms is met een doekje oppoetsen van de behuizing en uiteraard ook testen voldoende om het opnieuw te gebruiken. Ook een klein krasje is geen probleem. “Voldoet de behuizing niet aan de met de opdrachtgever afgesproken cosmetische criteria, dan gaat het in een bak en wordt er granulaat van gemaakt, waarvan wij weer nieuwe onderdelen laten maken. Als een apparaat echt niet meer opnieuw te gebruiken is, maar nog wel bruikbare onderdelen heeft, demonteren we dat apparaat. De bruikbare onderdelen worden getest en schoongemaakt en gaan naar ons voorraadmagazijn. Ook dat is echt groot. We hebben hier onderdelen liggen die bij de originele fabrikant niet meer te krijgen zijn”, aldus De Winter.

Onderdelen op voorraad

“We werken voor opdrachtgevers in de sectoren telecommunicatie, medische technologie, consumer electronics en e-mobility”, vervolgt hij. “Denk bij telco’s [telecombedrijven, red.] aan de aanbieders van internet en bij e-mobility aan de exploitanten van laadpalen. In de sector medtech hebben wij een klant, een scale-up, die een slaaprobot heeft ontwikkeld. Die opdrachtgever biedt patiënten met slaapproblemen de mogelijkheid van proefgebruik aan. Dat levert ook een retourstroom op en die komt bij ons terecht. Wij maken de robots dan weer conform de hygiënische en technische eisen herbruikbaar. Pratend met de bedenkers over het proces van demonteren en weer monteren en testen kwamen we tot de slotsom dat wij voor ze net zo goed de assemblage van nieuwe slaaprobots kunnen uitvoeren. Dat bespaart het bedrijf in deze fase van ontwikkeling het opzetten van een eigen assemblagelijn. Het maakt dit bedrijf ook minder gevoelig voor verstoringen in de supplychain, want we hebben hier naast nieuwe ook ­refurbishte onderdelen op voorraad.”

Bij Drake & Farrell is veel productkennis opgebouwd, merkt De Winter op. “Omdat we veel knowhow hebben van demonteren, monteren, testen en recyclen van producten kunnen we onze klanten adviseren over het ­circulaire ontwerp van nieuwe apparaten. Daarmee kunnen ze producten laten maken die opnieuw te verkopen of te verhuren zijn.”

Product as a service

Er is een trend te herkennen dat producten steeds meer als dienst in abonnementsvorm worden aangeboden. “Wij zien het als onze verantwoordelijkheid naar de opdrachtgevers toe om mee te denken over producten die optimaal refurbished of gerepareerd kunnen worden. Met deze kennis kan onze klant weer betere afspraken met leveranciers maken. Dit leidt onder andere tot apparaten die langer meegaan en met minder grondstoffen geproduceerd worden, en waarbij vrijwel 100 procent van de onderdelen en grondstoffen hergebruikt of gerecycled kunnen worden.”

“Voor veel van de producten die we hier ­binnenkrijgen geldt dat ze eigendom zijn van onze opdrachtgevers. Dat geldt voor laadpalen en netwerkapparatuur, maar ook voor andere apparaten die as a service bij klanten van bedrijven en consumenten thuis worden geïnstalleerd. Verhuren maakt het gemakkelijker om zelf de regie over hergebruik te houden.”

Certificering

De Europese Unie heeft met producenten en importeurs van elektrische en elektronische apparaten afspraken gemaakt over herinzet van hun producten. Het normalisatie-instituut voor dergelijke apparaten CENELEC ­ontwikkelde daarvoor de zogenoemde Weeelabex-normen. Dat is een afkorting voor ‘Waste electrical and electronic equipment of label of excellence’.

Om gecertificeerd te worden, moet een ­verwerker van retourstromen voldoen aan regels voor inzameling, opslag, transport, verwerking, hergebruik en recycling van gebruikte electronische apparatuur. Drake & Farrell is een gecertificeerde Weeelabex-re-use operator. De Winter zegt daarover: “Weeelabex toetst of we elektronische apparaten volgens de hoogste norm herinzetbaar maken en of de opnieuw op de markt gebrachte producten van hoogwaardige kwaliteit zijn. Weeelabex heeft als afgeleid doel om export van gebruikte apparaten en waardevolle grondstoffen tegen te gaan.”

“We geven onze opdrachtgevers inzicht in wat er met hun producten en de verschillende onderdelen gebeurt. Als een product niet meer opnieuw kan worden gebruikt en daarom gerecycled wordt, geven we informatie over de grondstoffen die zijn terug­gewonnen. Daarmee bieden we ook de garantie dat gebruikte apparatuur volgens lokale wet- en regelgeving is verwerkt. Transparantie is een belangrijk onderdeel van ons werk. We rapporteren aan onze opdrachtgevers die zelf te maken hebben met diverse stakeholders, financiële instellingen, afnemers en beleidsmakers die naar de milieuprestaties vragen. Door voor ze de data te verzamelen kunnen we werken aan het maximaliseren van de levensduur van apparaten en onderdelen, en de opbrengsten van recycling optimaliseren.”

Richting in Europa

In mei 2024 is Drake & Farrell onderdeel geworden van logistiek dienstverlener Logicall Group. “Onze nieuwe moeder wil haar klanten in elke fase van de supplychain kunnen ondersteunen en daar passen wij bij. Je ziet het ook in andere sectoren dat klanten van logistieke dienstverleners behoefte hebben aan one-shop-partners die bedrijven helpen producten en materialen opnieuw inzetbaar te maken”, aldus De Winter.

“Herinzetbaar maken is hoe dan ook de richting waar het in Europa naartoe gaat. We zijn daar klaar voor. We bieden een heel systeem van circulaire goederenstromen en de daarbij behorende certificering voor veilig hergebruik en verwerking van elektronische producten. Daarmee ondersteunen we bedrijven in hun ambitie om circulair te worden, verminderen we samen de elektronische afvalberg en maken we de wereld een stukje beter.”