Welke Incoterms®-regel bij CBAM en EUDR?

Vooral CBAM en EUDR roepen vragen rond de Incoterms® op als bedrijven aan die Europese wetten moeten voldoen, blijkt uit de telefoontjes die bij de ledenservice binnenkomen. CBAM oftewel het Carbon Border Adjustment Mechanism is Europese regel­geving die bedoeld is om de koolstofemissies van ingevoerde goederen te belasten. Brussel wil daarmee Europese producenten gelijkwaardiger laten concurreren met importeurs uit landen met minder strenge milieuregels. De regelgeving is van toepassing op de invoer van specifieke goederen (zoals ijzer, staal en aluminium) in de Europese Unie en vereist dat importeurs bij inklaring aan de CBAM-verplichtingen voldoen. Bij het kiezen van de juiste Incoterms®-regel kan dit belangrijke consequenties hebben, omdat de verantwoordelijkheid voor die verplichtingen direct samenhangt met de gekozen leveringsvoorwaarden.

Een voorbeeld hiervan is de Incoterms®-regel Delivered Duty Paid (DDP). Als deze regel wordt afgesproken, is de verkoper buiten de Europese Unie (EU) niet alleen verantwoordelijk voor de uitvoerformaliteiten in het eigen land. Hij is ook verantwoordelijk voor alle inklaringsformaliteiten in de EU, inclusief de betaling van invoerrechten en belastingen. Onder CBAM kan dit echter voor flinke complicaties zorgen. De reden hiervoor is dat een niet-EU-leverancier die verantwoordelijk wordt gesteld voor het naleven van CBAM-verplichtingen, zich feitelijk moet conformeren aan EU-wetgeving. Dit vereist niet alleen kennis van de complexe regel­geving, maar kan ook leiden tot ongewenste situaties. Zo kan een niet in de EU gevestigde verkoper alleen inklaren in de EU via een machtiging tot indirecte vertegenwoordiging aan zijn logistiek dienstverlener. Maar omdat de dienstverlener hierdoor verantwoordelijk kan worden gesteld, kan die terughoudend zijn om daarmee akkoord te gaan. Zonder duidelijke afspraken vooraf kan dit leiden tot vertragingen, hoge kosten en andere problemen.

Praktischer zou het zijn als de verantwoordelijkheid daarvoor bij de koper ligt. Dan is de Incoterms®-regel Delivered at Place (DAP) een betere keus. Hiermee wordt de koper verantwoordelijk voor de inklaring en fungeert die als importeur, waardoor het proces eenvoudiger te managen is.

De ontbossingsverordening EUDR in combinatie met de Incoterms® levert ook regelmatig vragen op. De invoering van de EUDR brengt nieuwe verplichtingen met zich mee voor goederen die bijdragen aan ontbossing en bosdegradatie. De ontbossingsverordening is specifiek gericht op het voorkomen ervan. Een belangrijk aspect van de EUDR is de eis tot volledige transparantie van zowel importeurs als exporteurs over de herkomst van zeven grondstoffen die worden gezien als de voornaamste veroorzakers van ontbossing en aantasting van bos. Dit zijn: runderen, oliepalm, soja, cacao, koffie, rubber en hout. De EUDR-regels gelden ook voor een aantal daarvan afgeleide producten zoals leer, chocolade en meubels.

Bij iedere beweging van deze goederen of grondstoffen naar of vanuit de EU moet je aantonen dat ze ‘vrij zijn van ontbossing of bosdegradatie’. Dit doe je door middel van een zorgvuldigheidsverklaring, ook wel het due diligence statement (DDS) genoemd. De importeur of exporteur moet het DDS indienen in TRACES, een online platform van de EU dat traceerbaarheid en certificering ondersteunt. Na indiening genereert het systeem een uniek nummer. Dit moet worden opgenomen in de in- en uitvoeraangifte van elke import- en exportzending van de onder deze regeling vallende goederen.

Beter alternatief

Wat betekent dit voor exporteurs in combinatie met het gebruik van Incoterms®? Het is aannemelijk dat kopers die buiten de EU gevestigd zijn, geen toegang hebben tot TRACES en meestal onbekend zijn met de EU-regelgeving. Zo is bij de Incoterms®-regel Ex Works (EXW) de (buiten de EU gevestigde) koper verantwoordelijk voor de uitvoer­formaliteiten van de EU én voor het voldoen aan de verplichtingen van de ontbossingsverordening. EXW is in combinatie met export al ingewikkeld, de EUDR maakt het gebruik van deze Incoterms®-regel nóg complexer. Een beter alternatief kan zijn om te kiezen voor Free Carrier (FCA). Hierbij is de verkoper ­verantwoordelijk voor de uitvoerformaliteiten en voor het voldoen aan de EUDR-verplichtingen.

De keuze van de juiste Incoterms®-regel ­vereist goede samenwerking met de koper en heldere afspraken over verantwoordelijkheden voor naleving van de EUDR-wetgeving. Daarbij is het van belang ervoor te zorgen dat je als exporteur van de onder die regeling vallende goederen bekend raakt met het gebruik van TRACES en de stappen die nodig zijn voor het gebruik ervan.