Modal shift in EU onder druk door kostenverhoging spoorvervoer

De geplande verhogingen van de zogeheten TAC's in Zweden, Duitsland en Portugal met respectievelijk 40, 16 en 8 procent zijn zorgelijk, vinden de European Shippers’ Council (ESC) en evofenedex. De TAC’s zijn de gebruikersvergoedingen voor het spoor die eindklanten betalen. Verladers dus. 

Bredere trend

De verhogingen laten een bredere trend zien in de heffingen op spoorweginfrastructuur in de Europese Unie (EU). Volgens de ESC, de Europese verladersorganisatie waar evofenedex een prominente rol in speelt, is het voor nationale overheden en infrastructuurbeheerders niet mogelijk te praten over een modal shift naar het spoor, terwijl tegelijkertijd het spoorgoederenvervoer steeds duurder wordt.

Duurzame en veilige vervoerswijze

Thomas Reitsma, manager Vervoer bij evofenedex: “Deze ontwikkeling komt de aantrekkelijkheid van het spoorvervoer voor handels- en productiebedrijven niet ten goede. Terwijl spoorvervoer in de basis een duurzame en veilige vervoerswijze is die hard nodig is om de CO2-reductiedoelstellingen in Europa te behalen." 

Hij vervolgt: "De prijsstijgingen staan dan ook haaks op de Europese ambitie om per 2030 het gebruik van het goederenvervoer per spoor met 50 procent te verhogen. Voor de EU en de lidstaten is er dus werk aan de winkel. In Nederland wordt daar gezamenlijk aan gewerkt door alle bij het spoorgoederenvervoer betrokken partijen via de Spoorgoederentafel.”

Verhogingen doorberekend

Veel afspraken tussen spoorgoederenvervoerders en verladers voor 2025 liggen al vast. De contracten zijn gesloten ver voordat spoorwegondernemingen op de hoogte waren van eventuele verhogingen van de TAC’s. Dit betekent dat er opnieuw over contracten moet worden onderhandeld, omdat spoorvervoerders niet zomaar de kosten kunnen dragen. Verdere prijsstijgingen voor eindklanten brengen de positie van het goederenvervoer per spoor in gevaar. Dit terwijl de Europese industrie al te kampen heeft met moeilijke economische tijden. 

Ambitieus beleid nodig

Bovendien staan de geplande verhogingen los van de tolheffing. Dit leidt tot een onsamenhangende aanpak die het goederenvervoer per spoor steeds meer in een nadelige concurrentiepositie ten opzichte van het wegvervoer brengt. 

Volgens de ESC en evofenedex is het voor de lange termijn nodig dat de EU en de lidstaten een ambitieus beleid inzake spoortoegangsheffingen voor het goederenvervoer per spoor ontwikkelen. Dat moet zich in de kern richten op de rol van spoortoegangsheffingen als strategisch instrument bij het realiseren van een modal shift.