"Wij zien heel veel overtredingen"

Overtredingen

Het voorbeeld van Groothuis illustreert goed waarom het op de juiste manier verpakken en labelen van gevaarlijke stoffen erg belangrijk is. De classificatie van de stoffen is dan ook een van de belangrijkste dingen waarop de ILT controleert tijdens inspecties. Als de afzender de gevaarlijke stoffen op de juiste manier classificeert, komen de eisen bij de bijbehorende risico’s goed naar voren. Daarnaast controleert de ILT onder meer of de juiste verpakking, markering en etikettering zijn gebruikt en of de vervoersdocumenten kloppen. Ook wordt ernaar gekeken of stoffen op de juiste manier zijn vastgezet in een laadeenheid, zodat er geen risico op beschadiging ontstaat tijdens het vervoer. Een heel takenpakket dus, waarbij de ILT zware en lichtere overtredingen ziet.

“Wij zien heel veel overtredingen bij het vastzetten van de lading, maar ook bij de keuze van de verpakkingen”, zegt Groothuis. “De verpakking past dan misschien qua type wel bij de inhoud, maar heeft niet de juiste uitvoering van dat type, waardoor de verpakking de stoffen doorlaat. Deze zijn dan in de container en/of laadeenheid meetbaar. We zien dit bijvoorbeeld regelmatig bij het gebruik van intermediate bulk-containers (ibc’s), dat zijn grote verpakkingen van ongeveer één kuub. Er zijn verschillende ibc’s te koop, maar soms wordt niet de juiste gebruikt. De stof die in de ibc zit, meten we dan buiten de verpakking in vrij hoge hoeveelheden. Maar je kunt ook een ibc kopen met een extra tussenlaag die de inhoud beter tegenhoudt.” Bij de keuze voor de verpakking moeten de afzender en verpakker bij het juiste type verpakking dus ook kijken of de materialen bestand zijn tegen de gevaarlijke stof en of de verpakking niet doorlaat in combinatie met die specifieke stof.

Terugkoppelen aan leverancier

Waarom gaat het soms zo mis bij het verpakken van gevaarlijke stoffen? Komt dat door gebrek aan kennis bij de afzender? “Er ontbreekt deels kennis, maar er ontbreekt volgens mij ook deels een terugkoppeling van wat er wordt gemeten of ontdekt bij de ontvangst van de lading op de eindbestemming. Als je kijkt naar de verantwoordelijkheden in de keten, is de rol van elke partij – verpakker, afzender, vervoerder, ontvanger – in de IMDG-code of aanvullend in de ‘Regeling vervoer van gevaarlijke stoffen met zeeschepen’ omschreven, vergelijkbaar met het ADR. Als je in Europa een lading ontvangt, moet je deze controleren via metingen in verband met de veiligheid van je personeel. Merk je in dat geval dat er gassen of dampen in zitten, dan zou je dat eigenlijk moeten terugkoppelen aan je leverancier. Dan kan die aanpassingen doen. Bijvoorbeeld door een andere verpakking te kiezen of extra beschermingsmaatregelen te nemen.”

“De ILT ziet dat veel van dit soort zaken wel bekend zijn, maar dat er door de sector onvoldoende wordt gedaan om iets te veranderen.” Verschil in grenswaarden voor metingen tussen Europa en andere werelddelen, zoals Azië, is volgens Groothuis geen excuus als een stof in hoge concentraties in ons land wordt gemeten. “Voor de dichtheid van een verpakking gelden wereldwijd dezelfde eisen en daar voldoe je in dit geval niet aan.”

Rederij aanspreken

De inspecteur benadrukt dat de vracht onder meer qua verpakkingen en classificering al aan het begin van de zeereis (in het land van herkomst) moet voldoen aan de IMDG-code. “De eisen daarvan zijn geharmoniseerd met bijvoorbeeld die van het ADR (wegvervoer), het RID (spoorvervoer) en het ADN (binnenwateren). De stoffen moeten in het land van herkomst voorafgaand aan het laden aan boord al aan de IMDG-code voldoen. Classificatie is daar een onderdeel van. Anders mag de rederij de lading niet accepteren.” Volgens Groothuis kan de ontvanger van een lading daarom ook de rederij aanspreken als de afzender niet thuis geeft om iets te veranderen. “En bedrijven kunnen ook contact opnemen met de ILT voor het aanspreken van de afzender of informeren van de bevoegde autoriteit in het land van herkomst. In andere landen gelden heel vaak aparte regels voor multimodaal vervoer, waardoor je in het land van herkomst al kunt afwijken van lokale voorwaarden vanwege internationaal vervoer. En als de leverancier dan nog steeds niets wil veranderen, blijft er eigenlijk maar één ding over: een andere leverancier zoeken.” 

Boete

Als de ILT een overtreding bij een lading gevaarlijke stoffen ontdekt, kan de inspectiedienst een boete uitdelen of bijvoorbeeld een waarschuwing geven aan de ontvanger of verzender in ons land. “De keuze hangt af van de ernst van de overtreding. Bij lichtere overtredingen zal het voornamelijk gaan om een waarschuwing. Bijvoorbeeld in het geval dat een etiket op een container te klein is, maar nog wel laat zien dat het om gevaarlijke stoffen gaat. Is de overtreding een stuk ernstiger en gaat die ten koste van de vervoersveiligheid, dan leggen we de boel stil totdat de juiste aanpassingen zijn gedaan. We kunnen ook nog strafrechtelijke sancties opleggen. Dat laatste gebeurt af en toe. Maar bij de IMDG hebben we heel veel te maken met het buitenland. Strafrechtelijk wordt het dan lastig.” 

 De inspecteur legt uit dat bij een overtreding de afzender als overtreder wordt aangemeld in een systeem van de ILT. “Als deze afzender opnieuw zendingen verstuurt, wordt die opnieuw geselecteerd voor een inspectie. De feitelijke verantwoordelijkheid ligt bij de afzender, belader en verpakker. De extra kosten die de ontvanger maakt voor correctie van de lading, kan hij verhalen op de leverancier.”

Tips

Welke tips heeft Groothuis nog meer voor bedrijven? “Maak in ieder geval gebruik van de CTU-code voor het zekeren van de lading. In die code staat bijvoorbeeld omschreven met welke krachten op de lading je rekening moet houden bij verschillende modaliteiten. Bij zeevervoer heb je bijvoorbeeld heel veel te maken met het ‘stampen’ van schepen. Je zult dan iets moeten doen met stuwagemiddelen of het opvullen van containers. Een andere tip is: als je ergens je container laat beladen, moet het voor deze partij duidelijk zijn dat het een multimodaal traject betreft. Dat wordt nog weleens vergeten. Stel dus altijd van tevoren de vraag hoe het vervoerstraject loopt. Gebruik verder de juiste tanks en sluitingen. De ILT ziet bij portable tanks heel vaak dat de pakkingen in de mangatdeksels van onvoldoende kwaliteit zijn, waardoor er kans op lekkage ontstaat tijdens de reis. En leid tot slot je personeel goed op, zodat ze de regels goed kennen.”

Dit artikel is eerder verschenen in logisticx 6/2023

Tekst: Wilma Nijdam foto's: ILI