Duurzaam ondernemen met aardappels

“Als wereldspeler in de aardappelverwerking zien wij het als onze verantwoordelijkheid een actieve en leidende rol te spelen bij het creëren van een betere toekomst”, begint Martin Zegers (59) te vertellen als we hem interviewen in het Zeeuwse Kruiningen, de bakermat van het bedrijf. Sinds 2019 is hij bij Lamb Weston / Meijer verantwoordelijk voor de inkoop van logistieke diensten, het prestatiemanagement van de 3PL-partners en relatiebeheer. 

De corebusiness van deze innovatieve onderneming bestaat uit het produceren van diepgevroren aardappelproducten, zoals frites en gedroogde aardappelvlokken. Met 800.000 ton productie in Europa en vier miljoen ton wereldwijd, is Lamb Weston / Meijer hierin de op een na grootste producent ter wereld. De eindproducten gaan, aangepast aan de verschillende lokale markten, vooral naar food service (restaurants) en deels naar retail. Martin: “Omdat wij samen met Lamb Weston Holdings, Inc. actief zijn in meer dan 110 landen, bestaat een belangrijk deel van onze omzet uit export. Afhankelijk van de markt bedienen wij die met agenten, distributeurs of eigen verkoopkantoren, zoals in Nigeria en Dubai. Ons grootste afzetgebied is EMEA, waarbij vooral het Midden-Oosten lekker loopt. Dichter bij huis is sinds de brexit het Verenigd Koninkrijk onze belangrijkste exportmarkt geworden met alle nieuwe uitdagingen die daarbij horen.” 

Voor zijn klanten en leveranciers wil Lamb Weston / Meijer een echte partner zijn. “Bij vragen bieden wij hulp en we helpen afnemers bij het aangaan van nieuwe uitdagingen. Het samen zien en pakken van kansen staat daarbij centraal. Om als ondernemer zowel winstgevend te blijven als je bedrijfsvoering te verduurzamen”, legt Martin uit. “Zo verklein je als horecaondernemer of retailer met onze duurzaam geproduceerde aardappelproducten je ecologische voetafdruk. Als innovatief bedrijf proberen we onze klanten te ontzorgen en met hen mee te denken in ketenoplossingen. We proberen onszelf iedere dag een beetje te verbeteren. Dit begint bij goed grondstoffenmanagement. Want voor de beste producten heb je de beste aardappels nodig. Hiervoor werken we in Europa met circa 650 telers, waarvan 260 in Nederland. Met hen werken we samen in een duurzaam teeltplan aan het versterken van de bodemgezondheid en het ontwikkelen van softwareoplossingen om oogstopbrengsten te optimaliseren met een lagere milieu-impact.”

Duurzaamheid als strategie

Lamb Weston / Meijer heeft een duidelijke duurzaamheidsambitie. “Wij geloven dat verduurzaming een license to operate is voor onze bedrijfsvoering, een proces van continue verbetering en geen trend”, zegt Martin vol overtuiging. “In 2011 ontwikkelden wij ons eerste duurzaamheidsprogramma, met een heldere strategie rondom zeven kernthema’s en doelstellingen voor 2020. Elke twee jaar rapporteren we transparant over onze voortgang naar de buitenwereld en geven we aan waar het goed gaat en waar het beter kan. Recent publiceerden we ons zesde verslag, waarin we ook onze nieuwe duurzaamheidsagenda voor 2030 bekend hebben gemaakt. Duurzaamheid gaat over ons bedrijf toekomstbestendig maken en het creëren van win-winsituaties in onze waardeketen. Met ons denken en doen willen we een positieve invloed hebben op onze aandeelhouders, klanten, consumenten, toeleveranciers en medewerkers. Dit alles begint bij de consument en de klanten. Hoe kunnen we onze producten lekkerder en beter maken? Denk aan het behouden van de hoge voedingswaarde van de aardappel, en een slimmere verwerking van de producten, waarbij we minder water en energie gebruiken. Zo hebben we met onze waterleveranciers een technologie ontwikkeld om ons proceswater te hergebruiken in het productieproces. Ook streven we naar een maximale aardappelbenutting, zodat we minder reststromen hebben. Aardappels en kantstukjes die ongeschikt zijn voor friet, gebruiken we als grondstof voor andere hoogwaardige aardappelproducten.”

Van deze ‘restjes’ wordt bijvoorbeeld jaarlijks ruim 30.000 ton gedroogde aardappelvlokken voor de voedingsindustrie gemaakt. Martin: “Bedrijven over de hele wereld gebruiken die voor het maken van onder meer stapelchips, gnocchi, sauzen en soepen. Bovendien leveren we frites die korter gebakken hoeven te worden. Dat bespaart energie en je kunt beter op bestelling bakken, met minder voedselverspilling tot gevolg. Door onze producten efficiënter te verpakken, hebben afnemers minder afval. Voor het transport kiezen we met onze logistieke partner een supply chain die niet alleen efficiënt maar ook duurzaam is. Veel van onze eindproducten gaan deels over het water en de rails, wat brandstof en kosten spaart en een lagere CO2-uitstoot geeft.”

Dit voorjaar is een nieuwe stap gezet om de circulaire kringloop van frituurolie te sluiten. Alle gebruikte olie die overblijft, 1,6 miljoen liter per jaar, wordt nu omzet in HVO-biodiesel, vertelt Martin. “Hiermee besparen we per jaar 4,87 miljoen kilogram CO2 in vergelijking met het gebruik van gewone diesel; dat is gelijk aan de CO2-opslag door 224.478 bomen. Wij werken hiervoor samen met Quatra, en gebruiken deze honderdprocentbiodiesel voor het transport van de fritesfabrieken naar de verwerkingsinstallaties. Door op deze wijze nog eens 18.622 kilogram CO2 op jaarbasis te besparen, benutten we de keten optimaal.”

Drie uitdagingen centraal

Volgens het duurzaamheidsverslag 2019-2020, dat in april werd gepubliceerd, zijn de meeste doelstellingen voor 2020 gehaald. In vergelijking met het referentiejaar 2008 is in de zes Europese fabrieken de directe CO2-uitstoot per kilogram product met 42 procent gereduceerd, terwijl de totale CO2-voetafdruk met 22 procent is verkleind; van veld tot vriezer. Daarnaast wordt 99,9 procent van de bijproducten en afvalstromen hergebruikt, gerecycled of teruggewonnen. 

In april lanceerde Lamb Weston / Meijer ook zijn Duurzaamheidsagenda 2030, die gebaseerd is op de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. Hierin staan drie uitdagingen centraal, waaraan het bedrijf wereldwijd een positieve bijdrage denkt te kunnen leveren. De eerste hiervan is Gebalanceerd Dieet. Als voorbeeld geeft Martin de aardappelvlokken van Poundo Potato, waar je met wat water deegballen van kneedt. Dit zogenaamde swallow food is dagelijkse kost in onder meer Nigeria. “Mensen scheuren een stukje van een bal af, pakken daar wat vlees of groente mee op en eten het op. Een eerlijk en makkelijk product, dat goed is aangeslagen. Nigerianen vinden dit een lekkere afwisseling van de standaardversie met yam of cassave. Ons product is makkelijk te bereiden, licht verteerbaar en heeft een iets hogere voedingswaarde. De afzetgroei in Afrika is zo groot dat we er hier in Kruiningen een aparte fabriek voor hebben neergezet.”

De tweede wereldwijde uitdaging is Geen Verspilling. “Door bij te dragen aan volledig circulaire voeding en landbouw, willen wij een duurzame productie en consumptie aanjagen en voedselverlies en -verspilling in de hele keten minimaliseren. Daarom hebben we ons eraan gecommitteerd onze verspilling te halveren en minder of betere verpakkingen te gebruiken tussen nu en 2030”, gaat Martin verder. “Klimaatactie is het derde doel om onze impact op de planeet te verminderen. Wij gaan dit bereiken door onze CO2- en watervoetafdruk verder te verkleinen en nog duurzamer in te kopen. De nadruk ligt hierbij op duurzame processen, teelt en toeleveringsketens. Om dit alles te realiseren werken wij met zogeheten Changemakers. Deze betrokken medewerkers helpen bij het verder uitbouwen en delen van het duurzaamheidsverhaal zodat hun collega’s beter begrijpen hoe ze kunnen bijdragen aan de doelen daarvan. Kortom: we verbeteren ons elke dag. Door onszelf vragen te stellen over alle onderdelen van ons proces en door in gesprek te gaan met klanten. Dat levert verrassende oplossingen op, waardoor aardappels op duurzame wijze op het bord belanden als onderdeel van een voedzame en smakelijke maaltijd.”

Optimaliseren logistieke keten

Martin zegt het heel leuk te vinden een mooie onderneming met een (h)eerlijk en verantwoord product te mogen vertegenwoordigen. “Persoonlijk vind ik dat erg belangrijk, ik zou nooit gaan werken met producten waar ik niet achter sta. Samen met collega’s kan ik met het ontwikkelen van best practices onze logistieke keten optimaliseren en zo een belangrijke bijdrage leveren aan de drie duurzaamheidsdoelen. Dit draagt weer bij aan nog meer klanttevredenheid en duurzame groei. Zo hebben wij onlangs een compleet nieuw supply chain netwerk neergezet, inclusief een nieuw vrieshuis dat aan de laatste duurzaamheidsnormen voldoet. Ook hebben we nu flexibele fabrieksontsluiting, zodat we minder kilometers hoeven te rijden, zetten we duurzame vervoerseenheden in en gebruiken we steeds meer schone brandstoffen. Alles met als doel in 2030 een CO2-reductie van minimaal 25 procent te realiseren en op duurzame wijze ons groeiplatform te faciliteren. Dit is echt een gezamenlijke prestatie op basis van onze W1N as one-strategie.”

Als wij Martin vragen wat de succesfactoren voor duurzaam ondernemen zijn, zegt hij: “Duurzaam ondernemen is een bewuste manier van zakendoen, waarbij je de lange termijn voor ogen houdt. Het levert meerwaarde op doordat je je onderscheidt in de markt en anticipeert op toekomstige wetgeving. Om de doelstellingen hiervan te bereiken, moeten we allemaal vanuit onszelf een stap zetten. Als verladers hebben we een leidende en vooruitstrevende rol, waarbij de keuze van de juiste oplossingen en partners zeer belangrijk is. Net zoals de bereidheid tot het overbruggen van obstakels en om te investeren. Want het gaat niet altijd met dezelfde of lagere kosten. Integendeel, maatschappelijk verantwoord ondernemen gaat vaak gepaard met meerkosten omdat de investeringen nog volop in ontwikkeling zijn. Waterstof is bijvoorbeeld nog veel duurder dan de brandstoffen die we nu gewend zijn. Er moet dus wel een gezamenlijke bereidheid zijn dit alles ooit een keer te laten slagen.”

Over het bedrijf

• Kantoren: Breda, Dubai (VAE), Kruiningen en Lagos (NG). Fabrieken: Bergen op Zoom, Broekhuizenvorst, Kruiningen, Oosterbierum, Hollabrunn (AT) en Wisbech (VK)
• Actief met: de verwerking van 1,6 miljoen ton aardappels in zes fabrieken in Europa + joint venture in Rusland
• Aantal medewerkers: 1800
• Jaaromzet 2020: circa 800 miljoen euro
• Website: www.lambweston.eu  

Dit artikel heeft ook in globe gestaan, het vakblad voor internationaal ondernemen van evofenedex.