HVO100 uitgelegd: eigenschappen, voordelen en toepasbaarheid

HVO100 (Hydrotreated Vegetable Oil) is een 100 procent hernieuwbare dieselbrandstof die wordt geproduceerd uit hernieuwbare grondstoffen, zoals plantaardige oliën en afvalvetten. Het wordt gezien als een milieuvriendelijker alternatief voor fossiele diesel. Omdat HVO100 chemisch gezien bijna identiek is aan conventionele diesel, is het in de meeste gevallen direct inzetbaar in bestaande dieselmotoren. Bij gebruik over de volledige levenscylus, van productie tot verbranding, kan HVO100 de uitstoot van broeikasgassen zoals CO₂, stikstofoxiden en zwaveloxiden tot 90 procent verminderen ten opzichte van fossiele diesel.  

CO₂-reductie zit in het proces 

Hoewel HVO100 als duurzame brandstof wordt gezien, komt bij de verbranding van één liter HVO100 net zoveel CO₂ vrij als bij conventionele diesel. De berekening is als volgt: 

Een liter HVO100 weegt 850 gram en bestaat voor 87 procent uit koolstof. Dit betekent dat er per liter ongeveer 740 gram koolstof in zit (850x 0,87 = 739,5). Voor volledige verbranding is 1.972 gram zuurstof nodig. Daarbij ontstaat koolstofdioxide (CO2): 740 + 1.972 = 2712 gram CO₂. Dit komt neer op ongeveer 2,7 kilogram CO₂ per liter: vrijwel gelijk aan de uitstoot van conventionele diesel en kerosine. De CO₂-winst van HVO100 zit niet in de uitlaat, maar wel in het voortraject. De reductie van 80 tot 90 procent ‘winst’ wordt behaald in de well-to –tank-fase, oftewel van de productie tot aan het moment dat de brandstof wordt getankt. Omdat die productiecyclus minder fossiele energie vereist, leidt dit tot een aanzienlijk lagere uitstoot over de gehele levenscyclus van de brandstof: zie de afbeelding onderaan dit artikel ter illustratie. 

Beprijzing  

Aan de pomp is HVO100 duurder dan conventionele diesel. Dit prijsverschil ligt tussen de 10 en 50 eurocent per liter. Als deze extra kosten niet kunnen worden doorberekend aan de klant, gaat dit ten koste van de marge van de verlader. De verwachting is dat het aanbod van HVO100 de komende jaren minder snel groeit dan de vraag. Dit kan leiden tot verdere prijsstijgingen.   

Ook fiscaal is er geen voordeel. De vrachtwagenheffing, die 1 juli 2026 ingaat, geldt voor zowel diesel als HVO100. Dit komt doordat de hoogte van de vrachtwagenheffing wordt gebaseerd op de emissieklasse van de motor en niet op het type brandstof. Ditzelfde principe geldt voor internationale heffingen, zoals de Duitse Maut.  

Er is geen sprake van accijnsverlaging voor HVO100. Ook komt deze brandstof niet in aanmerking voor subsidies uit de terugsluis van de vrachtwagenheffing.

Voordelen en aandachtspunten HVO100 

Het grootste voordeel van HVO100 zit hem dus voornamelijk in de rapportage. Ondernemers kunnen het aantal getankte liters opnemen in hun administratie en dit afzetten tegen de CO₂-uitstoot van conventionele diesel. Je kunt in je rapportage vermelden hoeveel liter HVO100 is getankt en op basis daarvan een CO₂-reductie van 90 procent ten opzichte van diesel onderbouwen.  

Voorwaarde is wel dat de HVO100 aantoonbaar duurzaam is geproduceerd. De herkomst van de gebruikte grondstoffen speelt hierbij een belangrijke rol. HVO uit niet-gecertificeerde bronnen kan indirect bijdragen aan ontbossing, verlies van biodiversiteit en druk op natuurlijke hulpbronnen. Deze effecten worden niet meegenomen in de CO₂-berekening, maar zijn wel van invloed op de totale milieu-impact. Een HVO-certificaat kan helpen om meer zekerheid te krijgen over de duurzaamheid van de brandstof. De meeste moderne (diesel)motoren zijn geschikt voor het gebruik van HVO100, en in sommige gevallen ook HVO20 (80 procent diesel en 20 procent HVO). Toch is het verstandig om dit vooraf te controleren bij de fabrikant of importeur van het voertuig voordat je besluit hierop over te stappen.  

Breder kijken dan alleen uitstoot 

Hoewel HVO100 op papier een flinke CO₂-reductie oplevert, is het geen allesomvattende duurzame oplossing. Duurzaamheid gaat verder dan alleen uitstootvermindering, ook de bredere milieueffecten moeten worden meegewogen. De productie van HVO100 kan, als deze niet duurzaam plaatsvindt of afkomstig is van niet-gecertificeerde bronnen, gepaard gaan met negatieve effecten, zoals ontbossing, verlies aan biodiversiteit en druk op natuurlijke hulpbronnen. Dit zijn factoren die niet direct zichtbaar zijn in de CO₂-berekeningen, maar wel een grote invloed hebben op de werkelijke duurzaamheid. Daarnaast geldt: de schoonste kilometer is de kilometer die niet gereden wordt. Daarom blijft het optimaliseren van logistieke processen, het bundelen van vrachten en het verhogen van de beladingsgraad cruciaal om écht duurzame vooruitgang te boeken binnen transport en logistiek. Tot slot: vrachtauto’s die rijden op HVO100 mogen niet de zero-emissiezone in.

Conclusie: HVO100 en andere hernieuwbare brandstoffen kunnen een waardevolle aanvulling zijn voor bedrijven die hun logistiek willen verduurzamen. Zo kun je investeren in emissieloze voertuigen én tegelijkertijd gebruikmaken van hernieuwbare brandstoffen. Wil je weten of HVO100 geschikt is voor jouw wagenpark? Neem dan contact met ons op, onze ledenadviseurs helpen je graag.