08-07-2025
AI in logistiek: veel ambitie, weinig basis
AMaar een kleine groep bedrijven zet echte stappen met AI
Veel bedrijven hebben weet van het bestaan van artificial intelligence, maar passen het nog niet toe, zo blijkt uit onderzoek van evofenedex en InfoResult. Bedrijven die het wel gebruiken, benutten nog niet de mogelijkheden die er zijn. Er blijkt behoefte aan meer kennis bij de ondervraagden.
De belangstelling voor artificial intelligence (AI) is groot bij handels en productiebedrijven, maar de concrete toepassing blijft achter. Dat blijkt uit een recent onderzoek van evofenedex en onderzoeksbureau InfoResult onder bijna driehonderd logistiek professionals, dat onlangs werd gepresenteerd op de Dag van Digitalisering bij evofenedex. Bedrijven zien de kansen van AI, maar de technologie vertalen naar concrete praktijkoplossingen blijkt lastig.
Hoewel AI al langer wordt genoemd als kansrijke technologie voor optimalisatie van logistieke processen, laat de praktijk zien dat de meeste bedrijven nog aan het begin van hun digitale ontwikkeling staan. Een meerderheid zit in de oriënterende fase, waarin hooguit wordt geëxperimenteerd met kleinschalige pilots. Slechts een klein deel van de bedrijven heeft AI inmiddels geïntegreerd in systemen of strategische plannen.
De bekendheid met AI is groot. Bijna een kwart van de ondervraagde bedrijven zegt goed bekend te zijn met het onderwerp. Toch blijkt die kennis vaak oppervlakkig. Bedrijven weten doorgaans dat AI bestaat, maar hebben onvoldoende inzicht in wat de technologie concreet betekent voor hun eigen processen en systemen. Die onbekendheid maakt het lastig tot gerichte toepassingen te komen, waardoor AI nog te vaak als een technologie van ‘anderen’ wordt gezien.
Nog geen actie
Opmerkelijk is dat het enthousiasme over AI niet automatisch leidt tot beleid of actie. Drie op de vijf bedrijven geven aan minstens redelijke belangstelling te hebben voor AI. Maar ondanks die interesse ontbreekt het vaak aan een heldere strategie of beleid. Slechts zeven procent van de bedrijven heeft het gebruik van AI vastgelegd in concreet beleid met richtlijnen. De overgrote meerderheid heeft nog niets op papier gezet of werkt pas sinds kort eraan om een beleidskader te ontwikkelen.
Een belangrijke oorzaak van de terughoudendheid ligt bij het management. In veel organisaties wordt AI toegestaan, maar ontbreekt actieve aansturing of betrokkenheid van bovenaf. Het ontbreekt vaak aan een duidelijke visie of richting, waardoor initiatieven blijven steken in vrijblijvende experimenten. Tegelijkertijd blijken medewerkers wél open te staan voor AI en zijn zij vaak al beter bekend met toepassingen zoals ChatGPT.
Zonder betrouwbare en gestructureerde data kan AI niet goed functioneren
De kwaliteit van data blijkt een grote bottleneck. Zonder betrouwbare en gestructureerde data kan AI niet goed functioneren. Slechts een deel van de bedrijven heeft zijn datastructuur op orde. Bij andere is die nog beperkt of versnipperd, wat het lastig maakt om verder te bouwen aan digitalisering. Ook medewerkers zijn volgens de respondenten in veel gevallen nog niet voldoende toegerust om met AI aan de slag te gaan. Scholing en bewustwording worden als noodzakelijk gezien om de volgende stap mogelijk te maken.
De inzet van AI richt zich in de meeste gevallen op bestaande processen verbeteren. Bedrijven zien de technologie vooral als middel om kosten te besparen en processen efficiënter te maken. Andere genoemde voordelen zijn het verminderen van fouten en het verhogen van snelheid en flexibiliteit. Strategische toepassingen van AI blijven vooralsnog onderbelicht. Denk aan nieuwe verdienmodellen ontwikkelen of de ketensamenwerking verbeteren.
Kennis ontbreekt
In de praktijk zetten bedrijven AI vooral in voor toepassingen die relatief laagdrempelig zijn en snel resultaat opleveren. Denk hierbij aan klantinteractie via digitale assistenten, optimalisatie van voorraadbeheer of het voorspellen van de vraag. De meer innovatieve toepassingen blijven achter, mede doordat veel bedrijven onvoldoende overzicht hebben van de mogelijkheden.
Een ander struikelblok is gebrek aan kennis, vaardigheden en middelen. Veel bedrijven beschikken niet over de juiste IT-systemen of hebben moeite om budget vrij te maken. Vooral kleinere bedrijven lopen hier tegenaan. Daarnaast speelt gebrek aan urgentie een rol. Voor een deel van de bedrijven is AI simpelweg geen prioriteit, waardoor ze het onderwerp op de lange baan schuiven.
Toch wil een groot deel van de bedrijven wél stappen zetten. De belangstelling is er, maar ze weten vaak niet waar te beginnen. Dat leidt tot onzekerheid, die versterkt wordt door de snelle technologische ontwikkelingen in de sector. De angst om achter te lopen – het bekende FOMO-effect – leeft breed, maar wordt zelden omgezet in een concrete aanpak.
Het onderzoek maakt duidelijk dat er veel enthousiasme is over AI, maar dat de randvoorwaarden voor succesvolle toepassingen vaak ontbreken. Zonder een duidelijke strategie, betrokken management, vaardige medewerkers en betrouwbare data blijft AI hangen in goede bedoelingen. De basis moet op orde zijn voordat AI daadwerkelijk waarde kan toevoegen aan handel en logistiek.
Onderzoek AI in handel en logistiek 2025
Leden van evofenedex kunnen het rapport ‘AI in handel en logistiek 2025’ aanvragen. Na controle van het lidmaatschap ontvang je het rapport.
Job Halkes
Getty Images