Een veiliger bedrijf is weerbaarder bij tegenslagen

Controleren

Daarnaast is de afdeling HR vaak verantwoordelijk voor de inkoop van scholing. Stegeman: “Maar wie controleert of de training voldoet aan de behoeften op de werkvloer? Daar ligt een belangrijke rol voor de KAM-functionaris. Die kan controleren of de training voldoet en het verwachte resultaat heeft opgeleverd. Zo niet, dan is het belangrijk samen met HR de training te verbeteren. Dat geldt ook als er nieuwe wet- en regelgeving aankomt. Te vaak wordt er alleen een check gedaan, maar geen evaluatie. Het is een cirkel die gevolgd moet worden: plan, do, check, act.”

Een ander punt om samen op te pakken met HR is volgens Stegeman het in kaart brengen van de zogenoemde veiligheidskritische functies. Dat zijn functies waarvan de uitvoering direct invloed heeft op de veiligheid van mensen, middelen of het milieu. Fouten of nalatigheden bij dergelijke functies kunnen leiden tot ernstige incidenten of ongevallen, met schade of letsel tot gevolg. “Stel, je hebt een procesoperator die precies weet hoe een machine werkt en wat er moet gebeuren als deze in storing gaat of ermee stopt. Als deze medewerker uitvalt, heb je een probleem. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voor een HSE- of sitemanager. Zonder hen kan de operatie al snel op veiligheidsgebied tekortschieten. Veiligheidskritische functies benoemen en in kaart brengen is in de grote industrie gewoon, maar kan ook zeer nuttig zijn voor andere bedrijven.”

In kaart brengen

Volgens Stegeman is het belangrijk dat de KAM-functionaris, samen met bijvoorbeeld de sitemanager, met HR in kaart brengt welke functies wel en niet veiligheidskritisch zijn. “De simpele vraag daarbij is: komt de veiligheid in het geding als deze functie niet is vervuld? Als je de functies in kaart hebt gebracht, is het belangrijk te bekijken hoe je bijvoorbeeld personeelsuitval kunt opvangen. Dat kan bijvoorbeeld door medewerkers extra training te geven. Hoe kun je borgen dat het werk op een veilige en verantwoorde wijze doorgaat? Als dat allemaal in een organogram is gezet, is het voor iedereen duidelijk hoe ze moeten handelen.”

Stegeman: “Het bedrijf wordt dan niet alleen veiliger, maar ook robuuster en wendbaarder. Bij het stilleggen van een operatie moet je klanten gaan informeren en dan lopen de kosten ook op. In veel sectoren waar veiligheidskritische functies een rol spelen, is een management of change (MoC)-procedure verplicht of sterk aanbevolen bij het vervangen van een persoon in zo'n functie. Dit is omdat de verandering van personeel aanzienlijke gevolgen kan hebben voor de veiligheid en operationele continuïteit.”

Vastleggen

Naast vastleggen van veiligheidskritische functies kunnen bedrijven ook nog een slag maken in het juist vastleggen van bevoegdheden, stelt Stegeman. “Te vaak kom ik nog bij bedrijven waar dat soort afspraken informeel zijn gemaakt of alleen in een Excelbestandje staan. Bij de meeste bedrijven zijn de taken en verantwoordelijkheden bekend, maar wat zijn de bevoegdheden van een werknemer?

Als die niet zijn benoemd, is dat voor de Arbeidsinspectie echt onvoldoende. Bij de bevoegdheden van een functie (denk aan een functieomschrijving) moet staan of diegene bijvoorbeeld het werk mag stilleggen in geval van een incident. Mag een heftruckchauffeur dit doen als hij een gevaarlijke situatie opmerkt? En weet hij dat? Of moet de heftruckchauffeur zich eerst melden bij de leidinggevende? Belangrijk is om het daar met elkaar over te hebben en de afspraken duidelijk vast te leggen. Ook daarbij speelt HR een cruciale rol.” 

Niet alleen de verbinding tussen HR en de veiligheidsfunctionaris is belangrijk, maar ook die tussen de laatstgenoemde en de technische of facilitaire dienst. Stegeman: “Ook die raken elkaar behoorlijk, maar vaak is er ruis over wie waar verantwoordelijk voor is. Neem bijvoorbeeld een warehouse met een vloeistofdichte vloer. Op heel veel plekken waar ik kom is het onduidelijk wie er verantwoordelijk is voor de controle. Wie checkt de vloer op schuren en wie checkt de kitranden? En wanneer en hoe vaak gebeurt dat dan? Dat soort zaken kun je duidelijk vastleggen. Denk daarbij ook aan de keuring van stellingen, heftrucks en brandmeldinstallaties. Wie controleert of dat gebeurt?”

Stegeman begrijpt dat al het bovenstaande over kan komen als een last en papierwerk. “Dat hoor ik vaak en dan meestal in combinatie dat het nooit misgaat. Totdat het wel een keer misgaat, dan zijn de gesprekken die ik voer echt anders.”

Magazijnveiligheidsscan

-evofenedex werkt aan een vernieuwde magazijnveiligheidsscan. Hierbij komt een adviseur langs om te kijken hoe het staat met de veiligheid en neemt hij of zij de RI&E onder de loep. Na een halve dag volgt er een advies om de veiligheid te verbeteren, waarbij evofenedex ook kan helpen. Interesse? Neem contact op met de ledenservice Gevaarlijke Stoffen.

-Het onderwerp magazijn­veiligheid staat centraal op de Dag van het Veilige Magazijn op 26 maart. Aanmelden of meer informatie? Ga naar deze pagina.