16-06-2024
Incoterms®-regels botsen soms met wetgeving
IWorks leveren en tóch verantwoordelijk voor douaneaangifte
Het komt nogal eens voor dat de tussen verkoper en koper afgesproken Incoterms®-regel niet strookt met dwingende wettelijke bepalingen, zoals btw- of douanewetgeving. Hoe voorkom je als exporteur dat je achteraf voor verrassingen komt te staan? Een voorbeeld uit de praktijk.
“Moeten wij écht die machtiging voor de uitvoeraangifte onder- tekenen als wij Ex Works leveren? En kunnen wij dan alsnog aansprakelijk worden gesteld als er iets fout gaat?” Deze vraag zien wij bij de ledenservice van evofenedex heel vaak terugkomen. De verkoopafdeling heeft met de klant afgesproken dat de goederen volgens de Incoterms®-regel Ex Works (EXW) worden geleverd. De klant is gevestigd buiten de Europese Unie (EU) en zal de goederen door een door hem ingeschakelde vervoerder/expediteur laten ophalen. Alles staat klaar voor verzending. Maar vlak voordat de goederen worden opgehaald, meldt de vervoerder/expediteur zich bij de verkoper of hij nog even snel een ‘machtiging directe vertegenwoordiging’ wil ondertekenen, zodat de producten kunnen worden uitgevoerd. Veel leden bellen ons in zo’n geval of ze de machtiging moeten ondertekenen. Meestal heb je weinig keuze. Want als de goederen de EU verlaten, moet hiervoor een ‘aangifte ten uitvoer’ (hierna ‘uitvoeraangifte’ genoemd) worden gedaan bij de Douane.
Niet de bedoeling
De Incoterms®-regel EXW bepaalt dat de koper verantwoordelijk is voor zowel invoer- als uitvoerformaliteiten, dus ook voor de uitvoeraangifte. Douanewetgeving bepaalt echter dat die aangifte alleen kan worden gedaan door of in opdracht van een in de EU gevestigde partij. Het vermelden van deze partij in de uitvoeraangifte is verplicht.
Als de daadwerkelijke exporteur buiten de EU is gevestigd, kan die niet als exporteur worden vermeld in de uitvoer- aangifte. Er moet dan een andere partij als exporteur worden genoemd. Expediteurs en logistiek dienstverleners zijn bedrijfsmatig vaak zo ingericht dat ze geen aangiften doen onder hun eigen naam. Ze hebben dus een opdracht nodig van een partij binnen de EU. Een manier voor expediteurs en logistiek dienstverleners om aan zo’n opdracht te komen is druk op de verkoper uit te oefenen dat hij een ‘machtiging directe vertegenwoordiging’ tekent.
Het gevolg hiervan is dat de expediteur dan een douaneaangifte doet in naam en soms ook voor rekening van de verkoper. Hiermee wordt de verkoper tóch verantwoordelijk en aansprakelijk voor de uitvoeraangifte, terwijl dit onder de Incoterms®- regel EXW niet de bedoeling is.
Ex Works en btw
Als verkoper moet je ook rekening houden met de btw-verplichtingen bij een levering aan een buitenlandse klant. De meeste klanten willen immers het nultarief vermeld hebben op de factuur. Bij EXW is dat vaak lastig en vol risico’s.
Dit komt doordat een levering van goederen in beginsel alleen kan worden vrijgesteld van btw als de verkochte goederen het land van de verkoper daadwerkelijk verlaten. Dit is het geval als de goederen naar een andere EU-lidstaat worden vervoerd (intracommunautaire levering) of buiten de EU worden gebracht (exportzending buiten de EU). Volgens de Nederlandse Belastingdienst moet de verkoper dit aantoonbaar maken met boeken en bescheiden.
Het risico is dat de verkoper voor de btw onterecht het nultarief hanteert
In dit geval betreft het een exportzending buiten de EU, en dan is een aangezuiverde uitvoeraangifte (confirmation of exit) een belangrijk bewijs dat de goederen de EU werkelijk hebben verlaten. Maar omdat bij EXW de koper de uitvoeraangifte doet, krijgt de verkoper dit benodigde bewijs niet in handen en kan hij voor de btw eigenlijk dus niet het nultarief toepassen. Omdat de verkoper bij EXW de goederen alleen klaar hoeft te zetten voor het afhalen door de koper en vaak niet weet wat de bestemming is van de goederen, kan het ook voorkomen dat de koper de goederen toch niet uitvoert en dus geen uitvoeraangifte doet. De verkoper is in de veronderstelling dat de goederen wel zijn uitgevoerd en hanteert daarom voor de btw onterecht het nultarief. Hiermee riskeert de verkoper bij controle een naheffing en/of boete. Uit bovenstaande kunnen we concluderen dat EXW niet geschikt is bij internationale handel, omdat de verkoper voor de btw geen sluitende administratie heeft.
Meer informatie over de ICC Incoterms® 2020?
We helpen je graag met onder meer kennisartikelen, bijeenkomsten, opleidingen en advies.
Alice Boonstoppel - ledenadviseur Internationaal Ondernemen bij evofenedex
Getty Images