De slimme tachograaf

Deze functies stellen controlerende instanties in staat om op afstand te detecteren of er signalen van fraude en/of manipulatie zijn en dit zou tot efficiëntere wegcontroles moeten leiden. Controleurs kunnen op afstand zien of er bijvoorbeeld tegenstrijdige bewegingsgegevens zijn en of er met een bestuurderskaart wordt gereden. Die op afstand verkregen gegevens mogen overigens niet worden gebruikt voor het uitdelen van boetes.

Daarvoor moet eerst de tachograaf fysiek, op de weg, worden gecontroleerd. Blijkt daarbij dat toch geen sprake was van fraude of manipulatie, dan moeten de op afstand verkregen gegevens binnen drie uur worden gewist. Daarnaast kunnen er altijd nog wegcontroles plaatsvinden die niet zijn voorafgegaan door deze voorselectie.

Smart tacho 2

De smart tacho 2 is de opvolger van de smart tacho 1. De smart tacho 2 is voor nieuw geregistreerde voertuigen per 21 augustus 2023 ingevoerd.

Retrofit - vervanging tachografen (alleen voor internationaal vervoer)

Bij nationaal vervoer gelden er geen voorschriften voor vervanging van analoge of digitale tachografen naar nieuwere versies. Voor internationaal vervoer wel.

De vervanging van analoge en digitale tachografen naar een smart tacho 2 gaat stapsgewijs. Op nieuw geregistreerde voertuigen is de smart tacho 2 verplicht vanaf 21 augustus 2023.

Voor voertuigen met een analoge of digitale tachograaf moet de smart tacho 2 per 1 januari 2025 ingebouwd zijn. Voor voertuigen met een smart tacho 1 (verplicht in geregistreerde voertuigen vanaf 15 juni 2019) is dit verplicht per 19 augustus 2025.

Functionaliteiten smart tacho 2

De smart tacho 2 heeft een aantal nieuwe functionaliteiten. Deze wordt niet meer alleen gebruikt voor handhaving van de rij- rusttijden, maar ook voor de handhaving van cabotage en detachering. Grenspassages en laden en lossen worden geregistreerd en extra beveiligingsaspecten zijn toegevoegd. De locatie van het voertuig aan het begin en het einde van de werkdag wordt automatisch opgeslagen en de positie van de vrachtauto wordt om de drie uur vastgesteld. Ook kan de controleur op afstand de maximale rijtijd uitlezen. Het handmatig veranderen van de landcode is dan ook niet meer nodig. Dit scheelt de chauffeur tijd en brandstof, omdat hij nu bij een grensovergang niet meer hoeft te stoppen om dit in te stellen. 

Een kort overzicht van de nieuwe functionaliteiten:

• De grenspassages worden automatisch geregistreerd. 
• Het laden/lossen van het voertuig wordt geregistreerd.
• Bij het selecteren van de nieuwe functie laden/lossen volgt automatisch de registratie van de positie van het voertuig.
• Bij de selectie van begin en einde land wordt automatisch het land weergegeven waar het voertuig zich bevindt.
• Extra beveiliging van het GNSS signaal.
• Er is een extra bewegingssignaal aanwezig.
• De DSRC-gegevens worden uitgebreid met de maximale rijtijd, die dus op afstand uitgelezen kan worden.

De handhaving is dus nu eenvoudiger en in alle Europese landen gelijk. Dit moet leiden tot eerlijker concurrentie en grotere verkeersveiligheid. 

Groter gebruiksgemak 

De nieuwe smart tacho 2 kent meer gebruiksgemak. Zo kun je de smartphone en het dashboard aan de tachograaf koppelen, waardoor er minder kans is op onnodige bedieningsfouten. Daarnaast kun je met de 'Remote tacho download' onder meer de tachograafdata automatisch en op afstand uitlezen, downloaden, archiveren en analyseren. Alle bestanden worden versleuteld (draadloos) verzonden naar een bestandsopslag. Een handige methode om altijd zicht te hebben op de tachograafdata en zeker te zijn van een tijdige registratie van de gegevens. Hierdoor kun je boetes voorkomen.

OSNMA en transitietachograaf

Voertuigen die vanaf 24 december 2025 nieuw worden geregistreerd, moeten verplicht uitgerust zijn met de OSNMA smart tachograaf 2 (G2V2). Deze nieuwe versie bevat een extra beveiliging tegen manipulatie van satellietnavigatiesignalen en is bedoeld om de betrouwbaarheid van de positiebepaling te verbeteren. 

OSNMA staat voor Open Service Navigation Message Authentication en is de aanvullende functie die zorgt voor betere bescherming tegen misbruik van navigatiegegevens. 

De huidige smart tacho 2, die sinds 21 augustus 2023 verplicht is in nieuwe voertuigen, beschikt nog niet over deze voorgeschreven functie. Deze functionaliteit was bij de invoering van de smart tacho 2 nog niet gereed. Daarom wordt de huidige smart tacho 2 ook wel de transitie-smart tacho 2 genoemd.  

Tachografen die uiterlijk op 23 december 2025 zijn geïnstalleerd, vallen onder deze overgangsregeling en hoeven niet verplicht te worden geüpdatet met OSNMA. De verplichting om te updaten is uit het voorstel van de Europese Commissie gehaald. Wel houdt de Europese Commissie de mogelijkheid open om dit punt alsnog in de toekomst te verplichten. 

Tachograafkaarten

De smart tachograafkaarten kunnen ook worden gebruikt in tachografen van de eerste generatie. En andersom kunnen de digitale tachograafkaarten van de eerste generatie gebruikt worden in de smart tachograaf, echter nieuwe functionaliteiten zoals het automatisch vastleggen van locatiegegevens is dan niet beschikbaar. Werkplaatskaarten van de eerste generatie kunnen niet in de smart tachograaf worden gebruikt. Slimme tachografen kunnen alleen gekalibreerd en geijkt worden met een werkplaatskaart van de tweede generatie.

De digitale tachograaf vanaf mei 2006 is van de eerste generatie. De functionaliteiten van de slimme tachograaf, zowel versie 1 als 2, werken niet op de tachograafkaarten van de eerste generatie.

Verlaging grens tachograaf

Per 1 juli 2026 moeten voertuigen of voertuigcombinaties vanaf 2.500 kg toegestane maximum massa voorzien zijn van de Smart Tacho 2 voor het internationale vervoer. Een vrijstelling geldt voor het eigen vervoer waarbij het rijden niet de hoofdactiviteit is van de chauffeur. 

Heb je vragen over de tachograaf, neem dat contact met ons op via onderstaand contactblok.