Wanneer ben je verplicht om een tachograaf te gebruiken?

Vrijstellingen tachograaf

De verplichting om een tachograaf te gebruiken geldt niet voor alle voertuigen die zwaarder zijn dan 3.500 kg. Er zijn namelijk in Europa diverse uitzonderingen op de tachograafplicht voor voertuigen of werkzaamheden met een voertuig. De uitzonderingen zijn op te delen in twee groepen, Europees en nationaal.

Bij bepaalde activiteiten is de (digitale) tachograaf niet verplicht. Dit vanwege een hulpverleningstaak of omdat het geen commercieel goederenvervoer betreft.

Uitgezonderd van installatie en gebruik van de tachograaf zijn:

• Voertuigen of een samenstel van voertuigen met een toegestane maximummassa van niet meer dan 7,5 ton die gebruikt worden voor: 

het vervoer van materiaal, uitrusting of machines die de bestuurder nodig heeft voor de uitoefening van zijn beroep, of

voor het leveren van goederen die op ambachtelijke wijze zijn vervaardigd, en

die enkel binnen een straal van 100 km rond de vestigingsplaats van de onderneming worden geleverd en op voorwaarde dat het besturen van het voertuig niet de hoofdactiviteit van de bestuurder is en waarbij het vervoer niet voor rekening van derden gebeurt. Voor Nederland geldt een maximale rijtijd van 12 uur per chauffeur per week.

• Voertuigen met een toegestane maximumsnelheid van niet meer dan 40 km per uur.
• Voertuigen van, of zonder bestuurder gehuurd door, de strijdkrachten, civiele bescherming, brandweer en korpsen voor de handhaving van de openbare orde voor zover het vervoer plaatsvindt in het kader van de taak waarmee deze organen zijn belast en het onder hun controle valt.
• Voertuigen, met inbegrip van voertuigen gebruikt bij niet-commerciële vervoersoperaties met betrekking tot humanitaire hulp, die gebruikt worden in noodsituaties of voor reddingsoperaties
• Speciaal voor medische doeleinden gebruikte voertuigen.
• Voertuigen die speciaal zijn uitgerust voor reparaties en wegslepen, binnen een straal van 100 km rond hun standplaats.
• Voertuigen die op de weg worden beproefd met het oog op technische ontwikkeling, reparatie of onderhoud, en nieuwe of vernieuwde voertuigen die nog niet in gebruik zijn genomen.
• Voertuigen of een combinatie van voertuigen die worden gebruikt voor niet-commercieel goederenvervoer en waarvan de toegestane maximummassa niet meer dan 7.500 kg is. “Niet-commercieel vervoer”: elk ander vervoer over de weg dan vervoer voor rekening van derden of voor eigen rekening, waarvoor geen directe of indirecte vergoeding wordt ontvangen en dat geen directe of indirecte inkomsten genereert voor de bestuurder van het voertuig of voor anderen en geen verband houdt met een beroeps- of handelsactiviteit.
• Commerciële voertuigen die krachtens de wetgeving van de lidstaat waar ermee wordt gereden een historisch statuut hebben, en die voor niet-commercieel vervoer van personen of goederen worden gebruikt.

Hiernaast mogen lidstaten op hun eigen grondgebied bepaalde categorieën uitzonderen.

Uitzonderingen in Nederland

In Nederland gaat het om:

• Voertuigen van, of zonder bestuurder gehuurd door, de overheid voor wegvervoer dat de particuliere vervoersondernemingen niet beconcurreert.
• Voertuigen voor goederenvervoer van, of zonder bestuurder gehuurd door landbouw-, tuinbouw-, hoveniers-, bosbouw-, veeteelt- of visserijbedrijven die in het kader van hun eigen bedrijvigheid worden gebruikt voor ritten binnen een straal van 100 km rond de vestigingsplaats van het bedrijf.
• Land- en bosbouwtrekkers die worden gebruikt voor land- of bosbouwwerkzaamheden, binnen een straal van 100 km rond de vestigingsplaats van het bedrijf dat deze voertuigen bezit, huurt of least.
• Voertuigen of combinaties van voertuigen met een toegestane maximummasse van ten hoogste 7,5 ton, die worden gebruikt door leveranciers van de universele dienst als gedefinieerd in artikel 2, lid 13, van Richtlijn 97/67/EG van het Europees Parlement en de Raad van 15 december 1997 betreffende gemeenschappelijke regels voor de ontwikkeling van de interne markt voor postdiensten in de Gemeenschap en de verbetering van de kwaliteit van de dienst (*) voor het bezorgen van goederen in het kader van de universele dienst.
• Voertuigen die worden gebruikt voor autorijlessen en -examens met het oog op het verkrijgen van een rijbewijs of een getuigschrift van vakbekwaamheid, op voorwaarde dat deze voertuigen niet worden gebruikt voor het commerciële vervoer van goederen of personen.
• Voertuigen die worden gebruikt in verband met de rioleringsdienst, diensten ter bescherming tegen overstromingen, diensten met betrekking tot de water-, gas- of elektriciteitsvoorziening, onderhoud van en toezicht op wegen, de deur-aan-deurophaaldienst voor huishoudelijk afval en de verwijdering ervan, diensten van telegrafie en telefonie, radio- en televisie-uitzendingen, evenals voor de opsporing van zend- of ontvangstapparatuur voor radio en televisie.
• Speciaal voor het vervoer van circus- of kermismateriaal uitgeruste voertuigen.
• Speciaal uitgeruste voertuigen voor mobiele projecten die in stilstand voornamelijk als educatieve inrichting bedoeld zijn.
• Voertuigen voor het ophalen van melk op boerderijen en het terugbrengen van melkbussen of zuivelproducten voor de veevoeding naar boerderijen.
• Speciaal voor geld- en/of waardetransporten uitgeruste voertuigen.
• Voertuigen gebruikt voor het vervoer van niet voor menselijke consumptie bestemde geslachte dieren of slachtafval.
• Voertuigen die voor het vervoer van levende dieren van de boerderijen naar de plaatselijke markten en omgekeerd of van de markten naar de plaatselijke slachthuizen gebruikt worden binnen een straal van ten hoogste 100 km.
• Voertuigen die uitsluitend gebruikt worden op wegen binnen hubfaciliteiten (zoals havens, intermodale overslagcentra en spoorwegterminals). In Nederland is dit beperkt tot een straal van 5 kilometer rondom de faciliteit.

Vrijgesteld waarvan?

Bedrijven die gebruik kunnen maken van een uitzondering van de tachograafplicht zijn vrijgesteld van gebruik, installatie en onderhoud van de tachograaf. Als in het voertuig een digitale tachograaf aanwezig is, mag deze op out-of-scope gezet worden. Dit is een status in het menu van de digitale tachograaf waarmee deze handmatig kan worden uitgezet.

Bij een voertuig met een analoge tachograaf hoeft de bestuurder geen tachograafschijf in het apparaat aan te brengen. Het is verstandig om een dummyschijf te plaatsen ter bescherming van het apparaat. Bij het gebruik van een vrijstelling is de bestuurder (gedeeltelijk) vrijgesteld van de voorgeschreven rij- en rusttijden.

Maak gebruik van onze tachograafvrijstellingscheck

Wij kunnen jou helpen bij het bepalen of een vrijstelling voor de tachograaf (nog steeds) van toepassing is. Dit kan met onze tachograafvrijstellingscheck.