skipToContentskipToFooter

Koersverandering nodig bij logistieke keten

Leestijd: 3 minuten

Steeds meer bedrijven spreiden risico’s

15-2-2023 Door corona en de oorlog in Oekraïne werden bedrijven gedwongen na te denken over de aanvoer van hun producten. Vooral de oorlog heeft impact gehad op logistieke ketens, vindt hoogleraar Jan Fransoo. Volgens hem moeten bedrijven meer nadenken over de inrichting van hun logistieke ketens, want onrust kan zo wéér voor verstoringen zorgen.

De coronacrisis heeft minder impact gehad op logistieke ketens dan de oorlog in Oekraïne die begin dit jaar uitbrak. Dat stelde hoogleraar operations en logistiek management Jan Fransoo tijdens zijn Ad van Goor-lezing in Amersfoort afgelopen november. Voor een paar honderd logistiekelingen liet hij aan de hand van een aantal sheets zien dat corona weinig impact heeft gehad op hoe bedrijven hun toevoerketens inrichten. Maar de geopolitieke onrust door de oorlog in Oekraïne heeft wel gezorgd voor een koersverandering bij bedrijven, bijvoorbeeld door veel hogere voorraden aan te houden.

Onzekerheid

“We hebben gezien dat na de inval van Rusland in Oekraïne het Westen er binnen een maand in slaagde een land als Rusland vrijwel volledig van de wereldeconomie af te sluiten. Stel dat zoiets nu ook met China gebeurt, mocht het besluiten Taiwan binnen te vallen. Alleen al de mogelijkheid dat het kán gebeuren, heeft vergaande gevolgen”, stelt Fransoo. “Door die geopolitieke onzekerheid worden bedrijven gedwongen enorme voorraden aan te houden. Dan kan er een moment komen dat dit niet meer opweegt tegen de productievoordelen die China biedt.”

Volgens hem is de geopolitieke onrust dan ook steeds meer een onderwerp van gesprek in de bestuurskamers. “De vraag die op tafel ligt is dan of ze gaan produceren in China, met alle risico’s van dien, of de productie gaan spreiden over meerdere locaties die geopolitiek minder gevoelig liggen.” Als voorbeeld noemt hij Apple, die onlangs bekendmaakte een deel van de productie van de IPhone 14 te verplaatsen van China naar India. “Steeds meer bedrijven bereiden zich voor op een wereldorde die in twee kampen is verdeeld. Om risico’s te spreiden, verplaatsen bedrijven delen van hun productie naar landen die qua koud oorlogsdreiging minder gevoelig liggen, zoals Indonesië of Vietnam. Dit fenomeen wordt ook wel friendshoring genoemd, een variant op reshoring.”

“Steeds meer bedrijven bereiden zich voor op een wereldorde die in twee kampen is verdeeld”

Jan Fransoo

Hoogleraar operations en logistiek management

Jan_fransoo2.jpg

Toch is zo’n besluit niet gemakkelijk, weet Fransoo. “Voor niet alle bedrijven is zo’n terugtrekking mogelijk. Niet alleen vanwege de kosten, maar veel meer nog door de hele infrastructuur van kennis, technologie en toeleveranciers die in China is opgebouwd en die geen enkel ander land kan evenaren.”

Toch zijn bedrijven zoals Apple aan het kijken wat er mogelijk is. In de ogen van Fransoo is het een afweging tussen de productiekosten versus voorraad- en transportkosten. “Tot op heden wogen de productievoordelen in China ruimschoots op tegen de hogere transportkosten en de extra ketenvoorraad die je moet inbouwen om leadtimes op te vangen. Wat je ziet, is dat door de hoge onzekerheid in die leadtimes de voorraden flink beginnen op te lopen. Als nu door dreiging van bijvoorbeeld een conflict in Taiwan de onzekerheid nóg groter wordt, komt er een moment dat bedrijven zo veel voorraad moeten aanhouden dat de balans naar de andere kant doorslaat. Dan is het uit kostenperspectief niet meer aantrekkelijk om in China te produceren, omdat daar te hoge kapitaalkosten als gevolg van hogere ketenvoorraad tegenover staan.”

Heineken

Na de lezing van Fransoo gaf ook Wilko Sierksma, director network design & performance bij bierbrouwer Heineken, een presentatie aan de toehoorders. “Ook voor ons is het spreiden van risico’s een actueel thema”, zo sloot hij aan bij de lezing van Fransoo. In zijn ogen heeft zijn bedrijf dat al volop gedaan. Hij liet dat zien aan de hand van een wereldkaart met productiefaciliteiten. “We gaan komende jaren volop verder investeren in het verduurzamen van de huidige productiefaciliteiten. Ook gaan we wereldwijd onze brouwfaciliteiten verder flexibiliseren en meer standaardiseren, zo- dat we aan multisourcing kunnen doen. Dan zijn we voor één bepaald biermerk niet afhankelijk van één land, maar kunnen we dat in verschillende landen produceren. We zijn er dus mee bezig, maar zullen niet honderden miljoenen euro’s in compleet nieuwe brouwerijen investeren, enkel en alleen omdat er ergens in de wereld iets mis kan gaan.”

Gedachtengoed

De lezingen werden gehouden om het gedachtengoed van de in 2020 overleden emeritus hoogleraar logistiek Ad van Goor levend te houden. Volgens de organisatie stond Van Goor voor het verbinding en het delen van logistieke kennis.

Supply chain van de toekomst

evofenedex en TNO werken samen in het project ‘Supply Chain van de Toekomst’. Als kennisknooppunt voor handel en logistiek weten wij met welke uitdagingen onze leden te maken hebben. TNO kan als kennisinstituut oplossingen bieden voor innovatie-uitdagingen in de logistieke keten. Zo ontstaat door de samenwerking een krachtige combinatie. De structurele ontregeling van handelsketens laat zien dat het noodzakelijk is om te komen tot een versnelde transitie naar weerbaardere en duurzamere ketens. Het spreiden van risico’s, het flexibel inrichten van logistiek, meer oog voor IMVO en het verder terugbrengen van de CO2-uitstoot worden belangrijke pijlers voor de toekomstige supply chains. Lees hier meer over de samenwerking.

Dit artikel is eerder verschenen in EM10/2022

Abonneer je op de SCM-Update

Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen in de supply chain

Gerelateerde nieuwsberichten