Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving roept IenW op tot ‘spooroffensief’

Voorzitter Christophe van der Maat van het Platform Spoorgoederenvervoer en Leefomgeving overhandigde op 30 juni jongstleden het rapport ‘Spoorgoederenvervoer en Leefomgeving’ aan Thierry Aartsen, de staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Het rapport is ook aangeboden aan de ministers van IenW, Economische Zaken, Klimaat en Groene Groei, en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

In het rapport roept het platform het kabinet én het toekomstige kabinet op met meer ambitie te werken aan een optimaal gebruik van het bestaande spoorgoederennet en te investeren in een spoornetwerk dat past bij de ambities van Nederland richting 2050. “Die inzet is hard nodig – juist nu onze veiligheid, concurrentiekracht en leefbaarheid onder druk staan. Vanwege geopolitieke spanningen, de energietransitie en circulaire ontwikkelingen wordt de noodzaak van een krachtig, concurrerend en leefbaar spoorgoederenvervoer alleen maar groter”, aldus Van der Maat.

Slecht voor milieu en concurrentiepositie

evofenedex heeft de rijksoverheid afgelopen jaren meerdere malen gevraagd te investeren in een beter vervoer van goederen per spoor. Een goede beschikbaarheid hiervan is voor verladers cruciaal. Goederenvervoer per trein is momenteel echter niet genoeg beschikbaar, onbetrouwbaar en duur. Hierdoor wordt steeds meer vracht over de weg vervoerd in plaats van over het spoor. Dit is slecht voor het milieu en de concurrentiepositie van Nederland.

Samen met de Logistieke Alliantie riep evofenedex in maart dit jaar op de seinen weer op groen te zetten. Om verdere afname van het vervoer per spoor te voorkomen, zijn structurele investeringen nodig. Dit is van belang voor de economie, het milieu en de strategische mobiliteit van Nederland en de Europese Unie. “Zonder ingrijpen neemt het vervoer per spoor verder af. Daardoor neemt de druk op de wegen toe en doen we het verkeerde voor zowel milieu als economie”, aldus voorzitter Elisabeth Post van de Logistieke Alliantie.

Defensiebudget gebruiken

De kern van het advies van het Platform Spoorgoederenvervoer en Leefomgeving is dat het defensiebudget moet worden gebruikt om het goederenvervoer per spoor dusdanig te verbeteren, dat hiermee meerdere doelen bereikt worden. Volgens de vorige maand tijdens de NAVO-top in Den Haag gemaakte afspraken mogen lidstaten naast 3,5 procent voor directe defensieversterking immers 1,5 procent van hun defensiebudget gebruiken voor indirecte veiligheid, zoals infrastructuur. Het Nederlandse spoorwegennet is cruciaal voor militaire mobiliteit en noodzakelijk voor de invulling van onze NAVO-verplichting in het kader van Host Nation Support, staat in het rapport.

In zijn advies roept het platform staatssecretaris Aartsen van IenW op werk te maken van een ‘spooroffensief met dubbel rendement’, voor een veiliger en concurrerender Nederland. “Het spoor kan op meer fronten een ‘mogelijkmaker’ van gecombineerde ambities zijn. Daarom is nú het moment om bij investeringsbesluiten niet alleen naar knelpunten te kijken, maar te bouwen aan een toekomstbestendig netwerk dat Nederland in 2050 concurrerender, duurzamer en leefbaarder maakt. Dat vraagt om forse investeringen van een nieuw kabinet.”

Inhaalslag écht nodig

Het platform roept IenW ook op te werken aan een eerlijker speelveld zodat het snel aantrekkelijker wordt het spoor te kiezen en de vrachtwagen te laten staan. Daar komt bij dat hindernissen moeten worden weggenomen zodat er minder barrières zijn om internationaal te rijden. Van der Maat: “Nederland loopt achter, een inhaalslag is écht nodig. Alle deelnemers van het platform spreken zich uit voor een krachtig én maatschappelijk aanvaardbaar spoorgoederenvervoer – een ambitie die keuzes en durf vergt en om investeringen vraagt waarbij de leefbaarheid verbetert.”

Belangen van verladers

Christophe van der Maat is als een van de voorzitters van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) tevens voorzitter van het Platform Spoorgoederenvervoer en Leefomgeving. In het OFL ontmoeten rijksoverheid, burgers, bedrijven en andere maatschappelijke organisaties elkaar voor overleg en samenwerking over de fysieke leefomgeving – de omgeving waar we wonen, werken, reizen en recreëren. evofenedex vertegenwoordigt als lid van het OFL de belangen van verladers.

Het doel van het Platform Spoorgoederenvervoer en Leefomgeving is een dialoog tot stand te brengen over een visie voor spoorgoederen en de leefomgeving voor de lange termijn. Met het rapport biedt het platform het ministerie van IenW zijn advies aan over het ‘Toekomstbeeld spoorgoederenvervoer’, waar het ministerie de afgelopen periode aan heeft gewerkt.