Wat verandert er in het arbeidsrecht per 1 juli 2023?

Minimumloon per 1 juli omhoog

Zoals gebruikelijk stijgt het minimumloon dat werkgevers aan werknemers moeten betalen per 1 juli. Deze aanpassing leidt tot verdere verhoging van de loonkosten. Het wettelijk bruto minimumloon voor werknemers van 21 jaar en ouder bij een volledig dienstverband bedraagt 1995 euro per maand. Lees dit artikel voor meer informatie over deze verhoging en voor een toelichting op de invoering van een minimumuurloon per 1 januari 2024.

Loondoorbetalingsverplichting voor zieke AOW’er naar 6 weken

De termijn voor het recht op loondoorbetaling van een zieke werknemer met de AOW-gerechtigde leeftijd wordt vanaf 1 juli 6 weken voor nieuwe ziektegevallen. Op dit moment betalen werkgevers zieke AOW’ers nog 13 weken het loon door bij ziekte. Na deze 6 weken zal het opzegverbod wegens ziekte niet meer gelden.

Let op dat voor een AOW’er die op 1 juli al ziek was, de termijn van 13 weken blijft gelden. Voor ziektegevallen die op of na 1 juli ontstaan, geldt de termijn van 6 weken.

Visie op re-integratietraject

Per 1 juli zijn zowel de werkgever als de zieke werknemer verplicht hun visie op het re-integratietraject te geven bij het opstellen van het plan van aanpak, het bijstellen daarvan en bij de eerstejaarsevaluatie. Het doel van deze wijziging is het bevorderen van het gesprek tussen werkgever en werknemer over de re-integratie, en hun betrokkenheid bij het re-integratieproces vergroten. De visie kan bijvoorbeeld gaan over het verrichten van passende werkzaamheden door de zieke werknemer, of over adviezen van de bedrijfsarts en het aanvragen van een second opinion. Let op dat er overgangsrecht van toepassing is op werknemers van wie de eerste ziektedag vóór 1 juli ligt. Dit overgangsrechtvoorkomt dat werknemers en werkgevers in het reeds opgestelde plan van aanpak, de bijstellingen van het plan van aanpak en de eerstejaarsevaluatie, verplicht worden achteraf alsnog hun visies op het re-integratietraject op te nemen. Deze nieuwe regel geldt daarom voor de stukken die na 1 juli zijn opgesteld.

Het wetsvoorstel waarbij het medisch advies van de bedrijfsarts leidend is bij de toets van het UWV op het re-integratieverslag (RIV-toets), wordt niet ingevoerd.

Nieuw pensioenstelsel

De Eerste Kamer heeft op 30 mei ingestemd met de Wet toekomst pensioenen (Wtp). Hierdoor wordt een nieuw pensioenstelsel ingevoerd. De wet gaat in op 1 juli 2023, maar werkgevers, vakbonden en pensioenuitvoerders hebben tot 1 januari 2028 de tijd om hun pensioenregeling aan te passen.

Nieuwe aanvraagperiode STAP-budget start op 3 juli

Werknemers kunnen een budget van maximaal 1000 euro per jaar bij het UWV aanvragen voor scholing en ontwikkeling. Op maandag 3 juli om 10.00 uur start de nieuwe aanvraagperiode. De opleidingen van evofenedex staan ook in het STAP-register. Het kabinet heeft in de voorjaarsnota aangekondigd de STAP-regeling per 2024 te beëindigen.

Vooruitblik: welke veranderingen staan ons verder nog te wachten?

Een aantal wijzigingen gaan later in of hebben nog de goedkeuring nodig van de Eerste Kamer, voordat deze ingevoerd kunnen worden. Aangezien deze wijzigingen gevolgen zullen hebben voor het te voeren HR-beleid, zetten wij deze hieronder alvast op een rij.

Wet bescherming klokkenluiders

Eind januari is de Eerste kamer akkoord gegaan met de nieuwe Wet bescherming klokkenluiders. Deze vervangt de Wet Huis voor klokkenluiders. De nieuwe wet geeft melders van (vermoedens van) misstanden, ook wel klokkenluiders genoemd, meer bescherming. Een belangrijke wijziging is bijvoorbeeld dat een klokkenluider straks niet meer verplicht is eerst intern een misstand te melden. De meldregeling, die verplicht is voor bedrijven vanaf 50 werknemers, moet op een aantal punten worden aangepast om aan de wettelijke vereisten te voldoen. Middelgrote werkgevers (50-249 werknemers) moeten uiterlijk op 17 december 2023 aan de nieuwe wetgeving voldoen. Grote bedrijven wellicht al eerder. Meer informatie over de belangrijkste wijzigingen lees je in dit artikel.

Compensatie transitievergoeding voor bedrijfsbeëindiging bij ziekte

Kleine werkgevers die de activiteiten van hun onderneming beëindigen wegens pensionering of overlijden, hebben - onder voorwaarden - recht op compensatie van transitievergoedingen die ze verschuldigd zijn aan het personeel. Er zou ook compensatie komen bij bedrijfsbeëindiging vanwege ziekte van de werkgever, maar dat onderdeel van de compensatieregeling is nog niet in werking getreden. Het opstellen van een sociaal-medisch beoordelingskader is buitengewoon complex gebleken. Daarom is besloten dit onderdeel van de regeling niet eerder in werking te laten treden dan per 1 januari 2024.

Rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit

Vanaf 1 januari 2024 zijn werkgevers met 100 of meer werknemers verplicht te rapporteren over het zakelijke verkeer en het woon-werkverkeer. Dit volgt uit de zogenoemde rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit (WPM). De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft een website geopend waar bedrijven en organisaties op vrijwillige basis alvast het zakelijk en woon-werkverkeer van werknemers kunnen invoeren. Lees meer hierover in dit artikel.

Subsidieregeling praktijkleren verlengd

De Subsidieregeling praktijkleren wordt per 1 januari 2024 zeer waarschijnlijk verlengd met 5 jaar. Deze regeling biedt bedrijven die aan studenten praktijk- en werkleerplaatsen aanbieden, een financiële tegemoetkoming (maximaal 2700 euro per leerling) voor de begeleiding van deze studenten. Dat geldt voor duale- en deeltijd studenten in zowel het vmbo en mbo als in het hbo en voor promovendi en toio’s. Aanvragen kunnen achteraf worden gedaan bij het RVO loket. Minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft de Tweede Kamer hierover geïnformeerd naar aanleiding van de positieve evaluatie van de regeling over de periode 2019-2022.

Wet toezicht gelijke kansen bij werving en selectie

Dit wetsvoorstel verplicht werkgevers en intermediairs een aantoonbaar beleid te voeren om discriminatie op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Door de wetswijziging verandert de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) en de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi), waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen kleine en grote bedrijven (meer dan 25 werknemers). De werkwijze voor werving en selectie is te beschouwen als een regeling op het gebied van aanstellingsbeleid. Daardoor is instemming van de ondernemingsraad nodig voor het opstellen en/of wijzigen van het beleid. De Tweede Kamer heeft ingestemd met het voorstel, maar de Eerste Kamer nog niet. Als hierover meer bekend is, geven wij meer informatie.

Wet werken waar je wilt

Het wetsvoorstel ‘Wet werken waar je wilt’ is een aanpassing op de Wet flexibel werken. Hierin, is vastgelegd dat de werkgever een verzoek van de werknemer om thuis te werken, in principe moet accepteren, als dit redelijk is. Dat geldt andersom ook voor het verzoek om juist op kantoor te werken. De Tweede Kamer heeft ingestemd met het voorstel, maar de Eerste Kamer nog niet. Als hierover meer bekend is, geven wij meer informatie.

Wet verplichte certificering voor het ter beschikking stellen van arbeidskrachten

Dit wetsvoorstel moet ervoor zorgen dat uitzendbureaus al hun werknemers onder goede werk- en woonomstandigheden laten werken. Ook moet dit voorstel leiden tot een gelijk speelveld in de uitzendsector. Daarvoor moeten alle uitzendbureaus gaan voldoen aan een certificeringsplicht. Ondernemingen in de uitzendsector krijgen tot 1 augustus 2024 de mogelijkheid een certificaat aan te vragen. Minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) verwacht per 1 januari 2025 de certificeringsplicht in te kunnen voeren.

Verplichtstelling vertrouwenspersoon ongewenst gedrag op de werkvloer

Dit voorstel verplicht werkgevers een vertrouwenspersoon aan te stellen, om op deze manier ongewenst gedrag op de werkvloer terug te dringen en een veilige werkomgeving voor werknemers te creëren. Het voorstel voorziet ook in de mogelijkheid een externe persoon aan te wijzen als vertrouwenspersoon. Dit kan een oplossing zijn voor kleine organisaties die dit niet intern kunnen regelen. Verder regelt het wetsvoorstel een aantal basistaken van de vertrouwenspersoon en versterk het de rechtspositie van de interne vertrouwenspersoon. De Tweede Kamer heeft ingestemd met het voorstel, maar de Eerste Kamer nog niet. Het is dus nog niet bekend of de wet wordt aangenomen en zo ja, wanneer deze in werking treedt.

Verdere hervorming arbeidsmarkt

Verdere wetsvoorstellen die zien op de hervorming van de arbeidsmarkt zitten in de pijplijn. Daarbij kun je denken aan wijziging van de ketenregeling, waarbij de tussenperiode van 6 maanden naar 5 jaar wordt verhoogd. Ook zien de voorstellen op het verdwijnen van het 0-urencontract en verdere regulering van zzp’ers. Lees dit artikel voor meer informatie over deze hervorming. Ook zijn er plannen om de mogelijkheid voor het opnemen van een concurrentiebeding te beperken, zodat werknemers makkelijker kunnen overstappen naar een nieuwe werkgever.