skipToContentskipToFooter

Geopolitieke spanningen bemoeilijken het zakendoen

07-03-2024 De invoering van brede handelsbeperkingen door het Westen enerzijds en China en Rusland anderzijds zou op korte termijn voor een aanzienlijke verschuiving in de handelsstromen zorgen, blijkt uit CPB-onderzoek. Op de lange termijn zou zo’n ontkoppeling de Nederlandse economie in gelijke mate negatief beïnvloeden als die van de andere westerse landen.

Het Centraal Planbureau heeft onderzocht wat de gevolgen zouden zijn als Amerika, de Europese Unie en zeven andere landen (het Westen) zich economisch zouden loskoppelen van Rusland en China. Het economische effect daarvan op de korte termijn zou per sector verschillen, met de grootste nadelen voor bedrijven die momenteel veel handel drijven met Rusland en China. Bij de invoering van brede handelsbeperkingen verliezen zij immers toegang tot belangrijke uitvoermarkten.

“Sommige bedrijfstakken zullen naar verwachting hun productie verhogen, ter compensatie van goederen die normaliter uit Rusland en China worden geïmporteerd”, legt het CPB uit. Het gaat dan om sectoren als mijnbouw, textiel en elektronica. “Andere bedrijfstakken, met name raffinaderijen, zullen naar verwachting hun prijzen verhogen omdat de halffabricaten die zij voorheen uit beide landen importeerden duurder worden of niet langer beschikbaar zijn.”

Negatieve impact op lange termijn

Ontkoppeling tussen het oosten en westen zou de Nederlandse economie op de lange termijn negatief raken, maar dat geldt in gelijke mate voor de meeste andere westerse economieën. De landen in Oost-Europa die in dit verband tot het Westen worden gerekend, hebben over het algemeen sterkere handelsrelaties met China en Rusland. De negatieve impact van ontkoppeling op de economie zou in die landen dan ook groter zijn dan elders.

China en Rusland zullen van de ontkoppeling meer economische schade ondervinden dan het Westen. “Dit komt doordat de westerse landen gezamenlijk een groter deel van de wereldeconomie uitmaken. Als de handelsrelaties worden verbroken, verliezen beide landen de toegang tot een aanzienlijk deel van de wereldeconomie”, aldus het CPB.

Zakendoen wordt bemoeilijkt

Voor Rob Zomer, manager Internationaal Ondernemen bij evofenedex, bevestigt het CPB-onderzoek een trend die voor flinke uitdagingen zorgt. “evofenedex is pleitbezorger van ‘ruled based’ wereldhandel. Geopolitieke spanningen vertroebelen steeds vaker dat uitgangspunt en bemoeilijken het zakendoen. We zien dat ook terug in ons eigen rapport ‘Trends in export’, dat op 11 april tijdens een groot event in Circa Amsterdam wordt gepresenteerd.”

“Het is zaak om zowel de toeleveringsketen als uitgaande goederenstromen onder de loep te nemen”, vervolgt Zomer. “Waar zijn ze kwetsbaar? Hoe kunnen ze worden versterkt? Hoe kunnen afhankelijkheden worden verminderd? Ga ik meer zakendoen met bedrijven in bevriende landen? Het zijn vragen die eigenlijk in elke directiekamer langs zouden moeten komen.”

“evofenedex kan leden helpen bij het denken in verschillende scenario’s’’, aldus Zomer. “Verder dient te worden opgemerkt dat sectoren die zwaar worden getroffen, zoals machines en groothandel, lenig genoeg zullen zijn om de negatieve impact grotendeels op te vangen. Maar het wordt allemaal wel een stuk complexer. De ontwikkelingen leiden tot extra werk en dat stemt niemand tevreden.’’