Van circulaire economie tot vrachtwagenheffing in Miljoenennota

Circulaire economie draagt bij aan maatschappelijke opgaven 

Het kabinet koppelt in de Rijksbegroting het nut van de circulaire economie aan 4 maatschappelijke opgaven: het tegengaan van klimaatverandering, vervuiling en biodiversiteitsverlies en tot slot het beperken van leveringsrisico's. Volgens evofenedex is het terecht dat ook het aanpakken van leveringsrisico's als opgave is benoemd. Dit laat zien dat het kabinet oog heeft voor het versterken van de weerbaarheid van ons land op de lange termijn. In een circulaire economie blijven grondstoffen, onderdelen en producten langer in roulatie binnen de Nederlandse en Europese economie, wat ondernemers minder kwetsbaar maakt voor verstoringen en afhankelijkheden in hun supply chain.  Het kabinet maakt dit najaar het Nationale Programma Circulaire Economie 2023-2030 bekend. Het staat al vast dat er meer geld komt voor de subsidieregeling Circulaire ketenprojecten. Daarnaast is er 15 miljoen euro uitgetrokken voor onder meer kennisontwikkeling en ondersteuning van het Versnellingshuis, een essentieel loket voor ondernemers.

evofenedex roept het kabinet op om ook voldoende aandacht te geven aan de logistieke- en ketenaspecten van circulair ondernemen. Onze vereniging gaat zelf een samenwerking met kennisinstellingen en branchekoepels aan om hierover kennis te verzamelen en te delen. Daarnaast is evofenedex dit jaar van start gegaan met het Ondernemersnetwerk Logistiek in de Circulaire Economie. Leden van evofenedex zijn van harte welkom om zich hierbij aan te sluiten. 

Meer investeringen in walstroom om stikstofdepositie scheepvaart terug te dringen 

Het kabinet stelt 32 miljoen euro beschikbaar om walstroom voor de zeevaart uit te rollen en daarmee gericht bij te dragen aan de verlaging van stikstofdepositie. Dit bedrag komt boven op de 32 miljoen euro die eerder in de begroting voor walstroom beschikbaar was gesteld. Daarnaast heeft het kabinet 150 miljoen euro beschikbaar gesteld voor walstroom voor de zeevaart om een bijdrage te leveren aan de klimaatdoelstellingen en te anticiperen op aankomende Europese verplichtingen om walstroom aan te bieden voor cruiseschepen, containerschepen en ro-ro-ferries. 

Volgens evofenedex zijn nog meer investeringen in walstroom nodig om ook de scheepvaart een bijdrage te laten leveren aan stikstofreductie. En om Nederlandse havens aantrekkelijk te houden voor de internationale scheepvaart en daarmee het vestigingsklimaat in Nederland. 

Investeringen in transitie naar klimaatneutrale luchtvaart 

Het kabinet stimuleert de transitie naar een klimaatneutrale luchtvaart door een totaalbedrag van maximaal 383 miljoen uit het groeifonds toe te kennen aan het meerjarig programma ‘Luchtvaart in Transitie’. Dat is gericht op het leveren van een bijdrage aan het verduurzamen van de luchtvaartsector naar een klimaatneutrale luchtvaart in 2050. Het bedrag van 383 miljoen is vooral bestemd voor doorbraaktechnologieën voor de ontwikkeling van ultra-efficiënte vliegtuigen. 

Volgens evofenedex hoort luchtvracht een integraal onderdeel te zijn van het meerjarig programma ‘Luchtvaart in Transitie’. Luchtvracht is een belangrijke modaliteit voor ondernemers die hoogwaardige en ‘tijdsgevoelige’ producten leveren en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de economie van Nederland. Bovendien ligt er voor luchtvracht een grote uitdaging om klimaatneutraliteit te worden in 2050.    

BZK en IenW bundelen krachten om reductie van stikstof in de bouw te realiseren 

Met het kennis- en innovatieprogramma Bouwproductie en een subsidie van 2,5 miljoen euro die bijdraagt aan de aanpak van stikstof in de bouw en bouwlogistiek, bundelen het ministerie van BZK en het ministerie van IenW hun krachten. Met de subsidieregeling wordt de bouwsector in staat gesteld op korte termijn zijn materieel te vervangen door emissievrij materieel.  

evofenedex vindt het positief dat er regelingen komen die ondernemers ondersteunen bij de transitie naar emissevrij materieel. Het is een gezamenlijke opgave om stikstof te reduceren. 

Ministerie van IenW heeft aandacht voor laadinfrastructuur 

In 2023 maakt het ministerie van IenW afspraken met de NAL-regio’s (NAL staat voor Nationale Agenda Laadinfrastructuur) over de aanleg van voldoende laadinfrastructuur. Het ministerie gaat met de sector in gesprek om de invoering van emissievrije personenauto’s te versnellen. Hierbij stimuleert IenW ook de ontwikkeling van een tweedehandsmarkt voor elektrische auto’s. Zo komt er in 2023 een ‘accucheck’ voor gebruikte elektrische auto’s. Voor waterstof wordt er in 2023 een actieprogramma gestart dat onder meer de komst van waterstoftankstations moet stimuleren.  

evofenedex vindt deze aandacht voor laadinfrastructuur erg belangrijk en wil ook bij provincies, gemeenten en netbeheerders aandringen op een voortvarende aanpak. Volgens een voorzichtige schatting zijn de mogelijkheden op zo’n 100 bedrijventerreinen niet toereikend om voldoende laadpunten te creëren voor elektrische vracht- en bestelauto’s. De groei van elektrische voertuigen moet kunnen samengaan met de invulling van de behoefte aan laadcapaciteit. 

Voorbereidingen voor de uitvoering van de vrachtwagenheffing 

In de afgelopen jaren is er, parallel aan het voorbereiden van het wetsvoorstel voor de vrachtwagenheffing, gewerkt aan de voorbereidingen voor de uitvoering van de vrachtwagenheffing. Op basis van een ‘realisatieplan’ worden uitvoeringsopdrachten verleend aan de betrokken uitvoeringsorganisaties. In 2023 start een groot deel van de aanbestedingen van het heffingssysteem. Ook zal het Bureau ICT-toetsing dan een BIT-toets (Bureau ICT-toetsing) uitvoeren. Er zal dan in 2023 een advies aan de Tweede Kamer worden aangeboden.

Voor het terugsluizen van de netto-opbrengsten voor verduurzaming en innovatie van de sector wordt een meerjarenplan opgesteld. Op basis van de huidige inzichten zal de vrachtwagenheffing ongeveer 4 jaar na afronding van de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel worden ingevoerd. 

evofenedex is tevreden dat het wetsvoorstel is aangenomen door beide Kamers en dat de invoering van de vrachtwagenheffing een feit is. Om de klimaatdoelen te kunnen behalen is het echter noodzakelijk om in het meerjarenplan voorfinanciering mogelijk te maken in verband met het terugsluizen van de gelden. De groei van elektrische voertuigen kan hiermee gewaarborgd worden. 

Als vervolg op de vrachtwagenheffing wil het kabinet wil vanaf 2030 een systeem van ‘betalen naar gebruik’ invoeren voor overige weggebruikers (auto’s, bestelauto’s, motoren). Doel is extra CO2-reductie te realiseren en de grondslagerosie in de autobelastingen op te vangen door emissievrije auto’s. Een belangrijke eerste stap op weg naar de invoering van een systeem van ‘betalen naar gebruik’ is het uitwerken van openstaande beleidskeuzes. Het gaat hier onder andere om een onderzoek naar de vormgeving van het vlakke kilometertarief en de beleidseffecten daarvan. En om een onderzoek naar de wijze waarop het aantal gereden kilometers kan worden geregistreerd. Vervolgens zal dit alles in 2022 en 2023 in wetgeving worden uitgewerkt.  

evofenedex vindt het positief dat de vrachtwagenheffing een vervolg krijgt in een eerlijke regeling voor alle voertuigen.  

Modal shift in goederenvervoer naar spoor en binnenvaart 

Met efficiënt en duurzaam goederenvervoer ondersteunt het ministerie van IenW de verdere ontwikkeling van de Nederlandse economie. In 2023 zet IenW daarbij in op een verdere stimulering van de modal shift, waarbij containervracht voor een deel verplaatst wordt van de weg naar de binnenvaart en het spoor. In aanvulling op de bestaande regeling wordt gekeken naar mogelijkheden voor het ondersteunen van zeer grote modal shift-projecten die invloed hebben op het landelijke goederenvervoer.

Op basis van de besluitvorming in het ‘BO MIRT’ in het najaar 2022 wordt het corridorprogramma Zuid nader ingevuld in 2023. Onderdeel hiervan zal ook de samenwerking met Vlaamse corridorpartijen zijn. Daarnaast worden er in 2023 stappen gezet in het onderzoek naar de mogelijkheden van een buisleidingverbinding met het Duitse Ruhrgebied. 

Voor IMVO 4 miljoen euro extra beschikbaar

Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) is belangrijk voor het verduurzamen van internationale waardeketens en het behalen van de sustainable development goals. In het coalitieakkoord is aangekondigd dat Nederland Europese wetgeving voor IMVO bevordert en nationale IMVO-wetgeving invoert die rekening houdt met een gelijk speelveld met de omringende landen en de implementatie van mogelijke EU-regelgeving. Het Europese wetsvoorstel dient dus als basis voor het nationale wetsvoorstel. Het kabinet streeft ernaar om de Europese en nationale voorstellen zoveel mogelijk parallel te laten lopen en verwacht het wetsvoorstel uiterlijk in de zomer van 2023 naar de Tweede Kamer te sturen.  

Om bedrijven en ketens zo goed mogelijk bij IMVO te ondersteunen, wordt er in 2023 verdere invulling en uitvoering gegeven aan het IMVO-beleid door impactanalyses. De overheid gebruikt de uitkomsten daarvan om in samenwerking met Europese partners en ngo’s waar nodig flankerende maatregelen te nemen. De doelen hiervan zijn: het realiseren van een leefbaar loon en leefbaar inkomen en betere arbeidsvoorwaarden, het beëindigen van kinder- en dwangarbeid en ontbossing, met name in de cacao- en palmolie- en textielketens. Het kabinet heeft voor het bevorderen van handelscoherentie, waaronder het verduurzamen van mondiale handelsketens en IMVO wetgeving, 4 miljoen euro extra vrijgemaakt in 2023. Hiermee worden onder andere een IMVO-steunpunt voor het bedrijfsleven, een nieuw instrument voor het bevorderen van sectorale samenwerking op het gebied van IMVO en de aanloopkosten voor de uitwerking van IMVO-wetgeving gefinancierd.  

evofenedex informeert alle bedrijven, groot en klein, zo goed mogelijk over de nadere IMVO-wetgeving via onze website, Nieuwsflits en de bladen. Ook helpen wij leden uit alle sectoren met het zetten van de eerste stappen om meer inzicht in de gehele keten te krijgen. Ben je lid en wil je actief meedenken over IMVO, meld je dan aan voor onze IMVO denktank.