Europese wet verbetert verdeling spoorcapaciteit

De huidige planning van spoorcapaciteit gebeurt per land en vaak handmatig. Daardoor ontbreken afstemming en stabiliteit: treinpaden worden regelmatig op het laatste moment gewijzigd en er is weinig ruimte voor alternatieve routes. Dit raakt spoorbedrijven en verladers.

Europese stap vooruit

De nieuwe wet moet leiden tot een digitaal, Europees en meerjarig planningssysteem. Niet alle ambities zijn direct haalbaar, maar een aantal elementen vormt een duidelijke vooruitgang. Zo komen er boetes per kilometer bij het overtreden van regels, strengere eisen voor infrastructuurbeheerders bij werkzaamheden, Europese capaciteitsrechten die netwerkoverschrijdend gelden en duidelijke criteria voor situaties met een tekort aan capaciteit.

Samenwerking is noodzakelijk

Voor echte verbetering is inzet nodig van alle betrokken partijen. De Europese Commissie moet aanvullende regels opstellen en streng toezien op de uitvoering. Nationale toezichthouders moeten controleren of landen en infrastructuurbeheerders de regels naleven. Zonder goed toezicht verliest de wet snel haar effect.

Ook van infrastructuurbeheerders wordt meer samenwerking verwacht. Zij moeten beter luisteren naar gebruikers van het spoor. De Europese verladersorganisatie European Shippers’ Council (ESC) wil bijdragen aan een betere dialoog tussen alle partijen zodat het spoornet efficiënter wordt benut en afspraken worden nagekomen. Godfried Smit, secretaris-generaal bij de ESC en manager International Affairs bij evofenedex, spreekt de hoop uit dat de laatste stappen snel worden gezet, zodat het Europese spoorwegnet beter functioneert en aantrekkelijker wordt voor goederenvervoer.

Belang voor verladers

De Capacity Regulation maakt deel uit van de Europese ‘Green deal’ en moet het spoor aantrekkelijker en meer geharmoniseerd maken. Volgens informatie van de Nederlandse capaciteitsverdeler en infrastructuurbeheerder ProRail biedt Europese harmonisatie kansen om de groei van spoorvervoer beter te ondersteunen. Dit kan leiden tot een versterkte concurrentiepositie van het spoor, nationaal én internationaal.

De wet introduceert een langetermijnplanning voor treindiensten die verder gaat dan de jaarlijkse dienstregeling. Dit geeft verladers meer stabiliteit. Daarnaast wordt het eenvoudiger om op korte termijn extra treindiensten in te plannen, wat juist flexibiliteit oplevert. Vooral voor grensoverschrijdende goederenstromen is dit een belangrijke verbetering.