Rol bedrijfsleven onderbelicht in hervormingsplannen arbeidsmarkt

Het ministerie van SZW is begonnen aan het langverwachte onderhoud waar de arbeidsmarkt al jaren aan toe is. De Rijksbegroting van 2023 richt zich vooral op diverse maatregelen die werken lonender moeten maken voor mensen die nu (om diverse redenen) niet of weinig werken. Zo wordt per 2023 voor tweeverdieners de kinderopvang voor 96 procent vergoed, gaan de minimumlonen met 10 procent omhoog en gaat de loonheffing omlaag, zodat er netto meer overblijft. Weliswaar worden de loonkostenvoordelen vereenvoudigd voor werkgevers die mensen aannemen die onder de ‘banenafspraak’ (afspraak over werkgelegenheid tussen kabinet en werkgevers en werknemers) vallen, maar dit alles is een druppel op een gloeiende plaat voor het oplossen van de huidige arbeidsmarkttekorten. Er zijn concretere maatregelen om de krapte structureel en duurzaam op te lossen nodig. evofenedex is daarom met diverse partijen in gesprek om te komen tot een plan om specifieke vakkrachten van buiten de EU aan te trekken. 

Bottleneck 

Handels- en productiebedrijven hebben te kampen met een stapeling van kostenstijgingen op het gebied van grondstoffen, energie, transport, belastingen en oplopende personeelskosten door de tekorten. De verhoging van het minimumloon per 2023 en de koppeling aan de 36-urige werkweek als norm kan voor het bedrijfsleven weleens een bottleneck worden. Voor bedrijven met een 40-urige werkweek gekoppeld aan het minimumloon levert dat een extra kostenstijging op van 11 %. evofenedex is dan ook voorstander van een tijdelijke compensatieregeling voor het mkb.   

Toekomstvisie samen formuleren 

In de Rijksbegroting is geen zicht op maatregelen die zich richten op de toekomst van werk, innovatie en robotisering waarbij ondernemers actief worden betrokken. Dat is een gemiste kans. Dat zien we onder andere terug in de begroting voor het programma Gezond, Veilig en Eerlijk werken, waar al jarenlang geen extra middelen voor preventie of voorlichting worden uitgetrokken. Ook in de genoemde Arbovisie 2040 is de rol van het (georganiseerde) bedrijfsleven als kennispartner onderbelicht. evofenedex is van mening dat dit juist wel noodzakelijk is.  

Tijd voor dialoog met bedrijfsleven 

Werk verandert inhoudelijk door technologieën op de werkvloer en nieuwe veiligheidsrisico’s steken de kop op. We zien onvoldoende aandacht vanuit het ministerie voor benadering van het mkb. In plaats van de verdriedubbeling van het budget voor de Arbeidsinspectie zouden we liever zien dat er middelen beschikbaar worden gesteld voor programma’s waarin aandacht is voor de toekomst van werk. Nu de plannen voor de verbetering van het stelsel er liggen, is het tijd om samen de volgende stap te zetten: in dialoog met het bedrijfsleven vooruit kijken naar een betekenisvolle toekomst van werk. evofenedex gaat hierover graag in gesprek met het ministerie. 

Stelsel Toezicht, Handhaving en Veiligheid

Het kabinet trekt structureel 18 miljoen uit voor de versterking van omgevingsdiensten en 6 miljoen voor versterking van de Inspectie Leefomgeving en Transport. In 2022 is een interbestuurlijk programma versterking VTH-stelsel (Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving) opgezet. In dit programma werken Rijk, provincies, gemeenten en omgevingsdiensten samen aan de implementatie van de adviezen van de commissie Van Aartsen. Een belangrijk advies van deze commissie is het werken aan een uniform beleid, zodat ondernemers kunnen rekenen op een level playing field als het gaat om uitvoering en handhaving. Een ander advies is het creëren van een informatiestructuur om de diensten kennis te laten uitwisselen en de professionaliteit van inspecteurs op niveau te houden. Volgens evofenedex is het belangrijk dat het versterkingsprogramma voortvarend wordt uitgevoerd: het bedrijfsleven is gebaat bij kwalitatief goede inspecties en voorspelbaarheid en eenduidigheid in het beleid. 
De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft in 2018 al structureel extra middelen ontvangen voor de handhavingsketen (oplopend tot 50 miljoen in 2022). De inspectiedienst zal de komende drie jaar structureel worden uitgebreid.