Juridisch

Hoe lang na aflevering kan ik schade melden bij de wegvervoerder?

Als goederen in een goede staat zijn meegegeven aan de vervoerder, maar onderweg beschadigd raken en daardoor niet in dezelfde staat aankomen bij de ontvanger, wordt de schade geacht te zijn ontstaan tijdens het transport. De aansprakelijkheid van de vervoerder staat dan in beginsel vast. Deze schade moet je echter melden bij de vervoerder. De Algemene Vervoerscondities 2002 (AVC) noemen een directe meldingsplicht voor zichtbare schade en een meldingstermijn van één week voor niet direct zichtbare schade. Het CMR-verdrag (dat van toepassing is op internationaal wegvervoer) noemt dezelfde termijnen. Als de termijn is overschreden, is het lastiger de schadeclaim nog succesvol in te dienen. Verder moet je voor zichtbare schade een duidelijke omschrijving van de schade op de vrachtbrief noteren in het bijzijn van de chauffeur. De chauffeur ondertekent de vrachtbrief ook. Dit is juridisch gezien de meest sluitende manier om schade te melden. De vrachtbrief geldt als bewijsstuk en aantekeningen daarop over de staat van de goederen zijn lastig te betwisten.

De chauffeur claimt dat hij op basis van internationale wetgeving niet hoeft te lossen, is dit waar?

Nee, zowel internationale wetgeving als nationale wetgeving bevatten geen regels die voorschrijven wie moet laden of lossen. Dit kunnen partijen onderling afspreken. Omdat vaak gebruik gemaakt wordt van een standaard vrachtbrief, zijn de Algemene Vervoerscondities 2002 (AVC) van toepassing op het vervoer; deze kunnen ook gelden voor internationaal vervoer. De AVC bieden in artikel 4 lid 1 onder e wel een regeling voor wie moet laden of lossen. Hierin lees je dat de afzender verplicht is ‘de overeengekomen zaken in of op het voertuig te laden, te stuwen en te doen lossen, tenzij partijen anders overeenkomen of uit de aard van het voorgenomen vervoer, in aanmerking genomen de te vervoeren zaken en het ter beschikking gestelde voertuig, anders voortvloeit’. Het is daarom goed van tevoren na te gaan wat de afspraken zijn, en of er voor het voorgenomen vervoer specifieke eisen zijn die helpen bepalen wie het laden of lossen het beste kan verrichten.

Wie is de afzender op de vrachtbrief bij de Incoterms®-regel Free Carrier (FCA)?

Op de vrachtbrief is er ruimte in vak 1 om de afzender (shipper) te noemen. Verder moet de afzender ook zijn handtekening zetten in vak 22. Wie moet je hier nu noemen? Juridisch gezien is de afzender de opdrachtgever van de vervoerder, zijn contractuele wederpartij (zie artikel 1 lid 2 van de Algemene Vervoerscondities 2002 (AVC) en artikel 8:20 en 1090 BW).

In een koopovereenkomst waarbij partijen de ICC Incoterms®2020-regel Free Carrier (FCA) overeen zijn gekomen, is de koper verantwoordelijk voor het vervoer vanaf de plaats genoemd achter de 3 letters. Als partijen bijvoorbeeld FCA Straatweg 1 Zoetermeer Nederland Incoterms® 2020 overeenkomen, moet de koper zorgen dat er een vervoerder Straatweg 1 Zoetermeer aandoet om de goederen op te halen. De koper is de opdrachtgever (contractuele wederpartij) van de vervoerder en dus de afzender. Hij moet in vak 1 genoemd worden en in vak 22 moet hij zijn handtekening zetten. Omdat de koper niet aanwezig is op de laadlocatie, is het zetten van een handtekening praktisch gezien erg lastig. evofenedex helpt haar leden om passende oplossingen te vinden.

Waarom zijn de maritieme Incoterms®-regels (FOB, FAS, CFR, CIF) niet geschikt voor containervervoer, dit gaat toch over water?

Dat heeft te maken met iets wat men een ‘gebroken risico’ noemt. Als partijen FOB Shanghai China Incoterms® 2020 overeenkomen betekent dit dat het risico overgaat als de goederen aan boord zijn geladen in de haven van Shanghai op het door de koper genomineerde schip. Als de goederen zich in een container bevinden (het zijn dus geen bulk- of stukgoederen), kun je niet beoordelen in welke staat zij verkeren op het moment dat het risico overgaat. Simpelweg omdat je ze niet kunt zien omdat ze in een afgesloten container geladen zijn. De ICC Incoterms®-regels FOB schrijft voor dat als de goederen beschadigd zijn vóórdat ze aan boord van het schip zijn geladen de schade voor risico van de verkoper komt. Als de goederen beschadigd raken nadat ze aan boord van het schip zijn geladen, komt de schade voor risico van de koper. Omdat je op het moment van risico-overgang niet kunt checken of de goederen nog in goede staat verkeren, zal het achteraf lastiger zijn vast te stellen voor wiens risico de schade komt, vandaar een ‘gebroken risico’. In sommige gevallen kan een verzekeraar weigeren de schade te vergoeden omdat hier geen duidelijkheid over is. Ons advies is dan ook met containervervoer te kiezen voor een niet-maritieme Incoterms®-regel, ondanks het feit dat de container met een schip wordt vervoerd. De Incoterms®-regels FCA of DAP zijn prima te gebruiken voor containervervoer.

Ben ik verplicht een vergoeding uit te betalen aan een handelsagent of kan ik hier in het contract van afwijken? 

De vergoeding van een handelsagent is wettelijk vastgelegd en is van dwingend recht. Hier kun je dus niet van afwijken. Een andere vergoeding waar de agent recht op heeft is de zogenaamde beëindigingsvergoeding of goodwill vergoeding. Dit is een vergoeding die je moet betalen aan de handelsagent bij het eindigen van de overeenkomst. Hier kun je ook niet contractueel van afwijken. Let dus goed op de verplichtingen bij het aangaan van een samenwerking met een handelsagent. 

Veel van onze distributeurs verkopen onze producten via platforms als Amazon. Dit wil ik eigenlijk verbieden om zo ons imago en onze presentatie te kunnen controleren. Daarnaast wil ik ook niet dat onze distributeurs aan dergelijke platforms zelf verkopen. Kun je dit juridisch gezien wel verbieden?

Verkoop door distributeurs via platforms als Amazon kun je hen in principe verbieden. Verkoop door distributeurs aan platforms als Amazon kun je echter niet verbieden, tenzij er sprake is van een selectief distributiesysteem. Je zou er wel voor kunnen kiezen Amazon exclusief aan jezelf voor te behouden (en hogere prijzen aan Amazon vragen). Daarmee houd je andere distributeurs weg.

Wij hebben onlangs algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden laten opstellen. Deze zijn in het Nederlands. We doen echter zaken met klanten in diverse EU-landen. In welke taal moeten we onze voorwaarden ter beschikking stellen?

De afnemer in het buitenland moet de algemene voorwaarden kunnen lezen en begrijpen. Het is dus nodig deze te laten vertalen naar de moedertaal van de afnemer. Indien de afnemer niet in zijn moedertaal, maar bijvoorbeeld altijd in het Engels communiceert, kun je volstaan met een Engelstalige versie.

Welke zaken moeten we in onze distributiecontracten opnemen in verband met het gebruik van ons merk en andere intellectuele eigendomsrechten?

Wat niet mag ontbreken is dat uw distributeur het recht en de plicht krijgt om uw merk in ongewijzigde vorm te gebruiken voor (slechts) de verkoop van de contractproducten. Dit gebruiksrecht moet vervallen vanaf beëindiging van de overeenkomst. De distributeur verkrijgt van u een zogenaamde licentie voor het gebruik van uw merk. De voorwaarden voor het gebruik hiervan dienen duidelijk in het contract te worden omschreven. Zo mag de distributeur niet handelen op een manier die tot schade aan de reputatie van uw merk kan leiden. Alle rechten van uw distributeur om gebruik te maken van uw intellectuele eigendomsrechten zullen moeten komen te vervallen vanaf de datum waarop de overeenkomst wordt beëindigd, zo mogelijk gezekerd door een boete verschuldigd bij overtreding. Ook noodzakelijk is een bepaling over inbreuken op uw intellectuele eigendomsrechten door derden. Uw distributeur moet inbreuken zo spoedig mogelijk aan u melden. Verder is van belang dat uw distributeur de door u verlangde maatregelen treft bij de opsporing en gerechtelijke vervolging van derden die in het afzetgebied inbreuk maken op uw intellectuele eigendomsrechten.

Ik doe internationaal zaken. Kan ik dan het Weens Koopverdrag uitsluiten?

Om een eenduidige uitleg van de overeenkomst te verkrijgen, is het zelfs raadzaam om het Weens Koopverdrag uit te sluiten als je met buitenlandse partijen zaken doet. Nederlandse bedrijven die internationaal zaken doen, verklaren vaak Nederlands recht van toepassing op de overeenkomst. Wat zij daarbij nogal eens vergeten, is dat als onderdeel van het Nederlands recht ook het zogenoemde Weens Koopverdrag van toepassing is op een contractuele verhouding. Dat is het VN-verdrag over internationale koopovereenkomsten van roerende zaken van 1980, ook wel bekend onder de Engelse afkorting CISG. Het is een internationaal verdrag dat het recht rondom internationale koop- en verkoopovereenkomsten van roerende zaken regelt.

Vervallen de wettelijke vakantiedagen over een bepaald kalenderjaar automatisch per 1 juli van het jaar dat daar op volgt?

Nee, dat is niet altijd het geval. In de wet (artikel 7:640a BW) staat dat de wettelijke vakantiedagen zes maanden na de laatste dag van het kalenderjaar waarin de aanspraak is verworven vervallen, tenzij de werknemer niet in staat is geweest vakantie op te nemen. Op de werkgever rust de zorgplicht de werknemers daadwerkelijk in staat te stellen vakantie op te nemen en tijdig en nauwkeurig te informeren over de vakantierechten en de gevolgen van het niet opnemen van de wettelijke vakantiedagen vóór 1 juli. Uit Europese rechtspraak volgt dat als je dat niet doet, je geen beroep kunt doen op het vervallen van de wettelijke vakantiedagen.

Het is dus belangrijk de werknemers tegen het einde van een kalenderjaar (schriftelijk) te informeren of en zo ja, hoeveel wettelijke vakantiedagen zij nog hebben over dat kalenderjaar. Vervolgens is het van belang de werknemers in de gelegenheid te stellen die dagen nog vóór 1 juli op te nemen en te wijzen op de gevolgen (verval) als zij die dagen niet opnemen. Lees meer over vakantiedagen in het kennisdossier arbeidsrecht.

In de arbeidsovereenkomst van de werknemer staat een geldig proeftijdbeding. Kan ik daar altijd gebruik van maken?

Met een proeftijdbeding kun je als werkgever de arbeidsovereenkomst tijdens de proeftijd opzeggen zonder dat daar een wettelijke ontslaggrond voor nodig is. Ook geldt geen opzegtermijn en is het opzegverbod tijdens ziekte niet van toepassing. Het is zelfs mogelijk een proeftijdontslag te geven vóórdat de arbeidsovereenkomst is gestart. Je bent alleen verplicht de reden voor het proeftijdontslag te geven, als de werknemer hiernaar vraagt. Het doel van de proeftijd is om inzicht te krijg in het functioneren van de werknemer en de geschiktheid voor de functie.

Je kunt niet in elke situatie gebruik maken van het proeftijdbeding. Het ontslag mag namelijk niet in strijd zijn met wetgeving op het gebied van gelijke behandeling. Het ontslag mag bijvoorbeeld niet alleen te maken hebben met de gezondheid van de werknemer. Dit kan er namelijk toe leiden dat een rechter oordeelt dat sprake is van discriminatie op grond van handicap of chronische ziekte en de werkgever veroordeelt tot het betalen van een billijke vergoeding aan de werknemer. Het is daarom van belang de reden voor het proeftijdontslag zorgvuldig te formuleren aan de hand van het functioneren van de werknemer en ervoor te waken dat het ontslag discriminatoir is. Lees meer over de proeftijd in het kennisdossier arbeidsrecht.

Wie bepaalt of een werknemer ziek is bij een ziekmelding? De werkgever, de behandelend arts van de werknemer, de werknemer zelf of iemand anders?

Het is de bedrijfsarts of arboarts die bepaalt of de werknemer door ziekte ongeschikt is om te werken. Op grond van artikel 14 van de Arbeidsomstandighedenwet ben je als werkgever verplicht om een bedrijfsarts of arbodienst in te schakelen om de werknemer te controleren. Je mag dus niet als werkgever een ziekmelding weigeren of zelfstandig beoordelen of de werknemer al dan niet ziek is als je een ziekmelding niet vertrouwt. Als je het niet eens bent met het oordeel van de bedrijfsarts of arbodienst, kan je bij het UWV een second opinion aanvragen. Hier zijn wel kosten aan verbonden. Lees meer over ziekte in het kennisdossier Ziekte en reïntegratie.