Voorkom misverstanden met handelsagenten

Veel ondernemers gaan pas over tot samenwerken met een handelsagent als er een contract getekend is. Sommige ondernemers kiezen er bewust voor alle afspraken mondeling te maken. Dit is toegestaan omdat een agentuurovereenkomst vormvrij is, waardoor er geen schriftelijke overeenkomst vereist is. Het is echter raadzaam de gemaakte afspraken altijd schriftelijk vast te leggen. Een goed doordacht contract schept duidelijkheid voor beide partijen en voorkomt misverstanden en geschillen. Bij het opstellen van een contract is het belangrijk dat zowel de handelsagent als de principaal (de partij die de handelsagent inschakelt) goed op de hoogte zijn van de wettelijke regelingen op het vlak van handelsagentuur. Bij het beoordelen van agentuurovereenkomsten voor onze leden zien we namelijk geregeld dat het in de praktijk op een aantal punten misgaat. Hieronder ga ik in op enkele belangrijke aandachtspunten.

Exclusiviteit

De exclusiviteit is een van de onderwerpen waarover vaak geschillen ontstaan tussen een handelsagent en zijn principaal. Dit komt voornamelijk doordat de term exclusiviteit niet voor iedereen direct duidelijk is. Je kunt exclusiviteit overeenkomen ten aanzien van een bepaald geografisch gebied en/of een klantenkring. De exclusiviteit van een handelsagent houdt in dat een agent recht heeft op commissie voor alle orders die in een bepaald gebied en/of door een bepaalde klantenkring zijn geplaatst. De agent hoeft niet actief te bemiddelen om recht te hebben op deze commissie. Als je bijvoorbeeld een agent exclusiviteit verleent voor Frankrijk, dan heeft deze agent recht op commissie over alle orders die in Frankrijk zijn geplaatst. Als de principaal besluit zelf actief klanten te benaderen in Frankrijk, dan kunnen er geschillen ontstaan over de verschuldigde commissie als de afspraken hierover niet duidelijk zijn. Volgens Nederlandse wetgeving geldt overigens de hoofdregel dat een agent exclusiviteit heeft, tenzij het contract duidelijk vermeldt dat dit niet zo is. In de praktijk zien we vaak dat een clausule over (non)exclusiviteit ontbreekt of onjuist is omschreven.

Beëindigingsvergoeding

Wij krijgen regelmatig de vraag of het uitkeren van een beëindigingsvergoeding verplicht is. In agentuurovereenkomsten komen we soms een bepaling tegen, waarin staat dat de agent geen recht heeft op een beëindigingsvergoeding. Deze vergoeding staat ook wel bekend als de goodwill- of klantenvergoeding. De wettelijke regeling over handelsagentuur is gebaseerd op een Europese richtlijn die binnen de lidstaten van de Europese Unie op nationaal niveau geïmplementeerd is als deels dwingendrechtelijke bepalingen. Dit betekent dat je niet van die bepalingen mag afwijken. Het recht op een beëindigingsvergoeding is van dwingend recht en kan dus niet zomaar worden uitgesloten. Houd er dus rekening mee dat, als aan bepaalde voorwaarden voldaan is, je de handelsagent een vergoeding verschuldigd bent bij het eindigen van de overeenkomst.

Geschillenbeslechting

Een gedegen regeling over de geschillenbeslechting ontbreekt nog wel eens in een agentuurovereenkomst. De meeste samenwerkingen zullen zonder problemen verlopen. Maar wat als er geschillen ontstaan tussen een principaal en zijn handelsagent, en partijen niet tot een onderling vergelijk kunnen komen? Dan zal het geschil aan een rechter moeten worden voorgelegd. Op dat moment komt de vraag om de hoek kijken welke rechter over het geschil moet oordelen en op basis van welk recht hij dat moet doen. Om onduidelijkheid en onzekerheid daarover uit te sluiten, is het aan te raden dat partijen zelf kiezen welk recht van toepassing is en welke rechter bevoegd is.

Voor de Nederlandse principaal is het in principe aan te raden in het contract zoveel mogelijk vast te houden aan het Nederlandse recht en de Nederlandse rechter. Maken partijen geen uitdrukkelijke keuze, dan bepalen nationale en internationale regels welk rechtsstelsel van toepassing is en welke rechter bevoegd is. Het kan dan zijn dat je in het buitenland moet procederen volgens een buitenlands rechtsstelsel. Het is dan ook belangrijk een juridisch waterdichte en juiste agentuurovereenkomst op te stellen. Laat je contracten daarom controleren of opstellen door een specialist.

Dit artikel is geschreven door Lorenzo Jubithana. Hij werkt als jurist Internationaal Ondernemen bij ondernemersvereniging evofenedex. Het artikel is ook verschenen in globe, het vakmagazine voor internationaal ondernemen.

Quickscan en contractenservice

Meer lezen over het contracteren van handelsagenten? Vraag dan bij evofenedex de juridische checklist voor het aangaan van een contract met een handelsagent aan. Leden van evofenedex kunnen gebruikmaken van een gratis quickscan; een van onze bedrijfsjuristen beoordeelt dan het contract op volledigheid en juistheid, en adviseert over eventuele aanpassingen. Voor een volledige screening en aanpassing van een bestaand contract of het opstellen van een nieuwe agentuurovereenkomst kun je ook bij ons terecht. Neem hiervoor contact op via +31 (0)79 3467 346 of [email protected].

Waar moet je op letten als je een contract met een handelsagent sluit?

Eindelijk heb je de juiste agent gevonden om je exportgroei te realiseren. Nu is het alleen nog zaak om alle gemaakte afspraken goed vast te leggen en dan kan de samenwerking van start. Deze checklist geeft een overzicht van diverse zaken waarvan je op de hoogte zou moeten zijn voordat je een verbintenis aangaat met een handelsagent.